ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

6. ОҚУ-ЖАТТЫҒУ ТӘЖІРИБЕНІҢ МАЗМҰНЫ

Бөлім 1. Оқу-жаттығу жорығын ұйымдастыру тәртібі:

- қажетті құжаттамалар мен қарталарды дайындау;

- оқу-танымдық практиканың туристік маршруттарын жасау;

- құрал-жабдықтар және тамақтандыру өнімдерін дайындау;

- медициналық дәрі-дәрмектерді дайындау;

- қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулар.

1.1 Оқу-жаттығу жорығына дайындық

Оқу-жаттығу жорығы спорттық бағытта басым және үлкен дайындықты талап етеді. Жорық жетекшісі студенттерді алдын-ала маршрутпен, оны өту шарттарымен, жорық кезіндегі кездейсоқ қиындықтармен таныстырады. Қорытынды конференциясында жорыққа қатысушылар студенттер арасынан жауапкершілік,ұйымдастырушылық, басқару және шешім қабылдау қабілеті сияқты сапаларына байланысты жалпы міндеттемелерді білу қажет. Өте белсенді студенттер арасынан жетекшінің орынбасары тағайындалады. Оның өкімі орындау үшін міндетті және ол жетекші шешіміне сәйкес әрекет етеді. Шаруашылық бөлімі жөніндегі менеджер тамақтану және құрал-жабдықтармен қамтамасыз етуге жауапты болады, есеп жүргізеді, рюкзактарға тамақтар мен құрал-жабдықтарды бөледі, меню құрайды, жолдағы тамақтарды толықтыру жұмыстары жүктеледі. Қаржы бойынша менеджер жорық жетекшісінің жүргізген қажетті есептері өкімі бойынша уақытылы ақшамен қамтамасыз етуге жауапкершілікті иеленеді. Менеджер-валеолог жорықтық қобдишаны алып, сақтап, толықтырады, қауіп-қатерге душар болған адамға бірінші көмек көрсету жағдайындағы санитарлық-гигиеналық нормалар мен ережелерді орындауын қадағалайды. Корреспондент жорықтың оқиға сәттерін жүргізеді. Оның жазбалары практиканы өту жөніндегі есепті дайындау үшін негіз болып табылады. Фотокорреспондент жорық өмірін фотосурет жүзінде көрсетеді. Қалған ағымдағы міндеттер күнделекті кезекшілер ішінде бөлінеді. Практика өтетін ауданды толық зерттеу мақсатында студенттерге алдын-ала өлкетану әдибиеттерімен және де басқа ақпарат көздерімен таныстыруға кеңес беріледі. Жеке құрал-жабдықтарды дайындау барысында туристке қажетті әрбір затқа мән беру керек. Ол үшін төмендегідей тізім ұсынылады.

1.2 Жорыққа қажетті заттар мен жеке құрал-жабдықтар тізімі:

1. Жеке куәлік;

2. Жеке шығындарға ақша;

3. Аяқ киім (туристік етіктер, кроссовкалар);

4. Ауыстыратын аяқ киім (тапочки);

5. Мақта шұлықтар – 2 жұп;

6. Жүн шұлықтар – 2 жұп;

7. Спорттық костюм;

8. Свитер,жүн жейделер (кофталар);

9. Жаттығу шалбалдары;

10. Шорты;

11. Ұзын жеңді жейделер;

12. Ауыстыратын мақта іш киімдер;

13. Шомылу костюмдері;

14. Жаңбырдан қорғанатын ветровка, штурмовка;

15. Күннен қоғанатын бас киім;

16. Ұйықтайтын қапшық немесе көрпе;

17. Простыня;

18. Кесе, қасық;

19. Әжетхана құрал-жабдықтарды;

20. Ине, жіп, түймелер;

21. Сыйымдылығы кең рюкзак;

22. Ылғал болмайтын қораптағы сіріңке.

1.3 Жорыққа қажетті топтық құрал-жабдықтар:

1. Шатырлар;

2. Жеңіл балталар (қабымен);

3. Тамақ дайындауға арналған кастрюльдер;

4. Ожаулар;

5. Асхана пышағы;

6. Полиэтилен пленкасы;

7. Фотоаппарат;

8. Тамақ салу үшін қаптар;

9. Ылғал ауа райында алауды жағу үшін шырақтар;

10. Компас;

11. Ауданың картасы;

12. Негізгі арқан (40 м);

13. Көмекші арқан (40 м);

14. Карабиндер – 2;

15. Репшнулар - 2;

16. Өңдеу құралдары жиынтығы;

17. Кобдиша (аптечка);

18. Шаруашылық сабыны және жуу құралдары;

19. Ысқылайтын мата (тұрмыстық қажеттерге);

20. Алауда су қайнатын шәйнек немесе самауыр;

Дала практикасының бағдарламасы (мысалға Зеренді туристік-рекреациялық массиві).

Бөлім 2. Оқу-жаттығу жорығын Зеренді аймағында жартылай стационарлық режімінде жүргізу.

Бірінші күн.Практика өтетін базаға келу. Орналастыру. Акклиматизациялық бағдарлама. Іс-тәжирибе өтетін ауданмен, оның туристік-рекрециялық ресурстарымен танысу. Ұйымдастыру – шаруашылық іс-шаралар.

Екінші күн.1-ші маршрут бойынша өту. Маршруттың ұзақтығы – 1,5-2 сағат, қашықтығы – 5 шақырым. Зеренді туристік-спорттық базасынан басталады. Жол батысқа қарай бағыттағы ормандарда орналасқан. Жолда туристер «Кабаний ручейге» барып, «Тас жылан», «Вишневая», «Танк» шоқыларына көтерілуі мүмкін.

Оқұ қызметті: топографиялық белгілерді анықтау, шатырларды құру, туристік түйіндеп байлауды үйрену, дәрігерге дейінгі бірінші көмек көрсету тәсілдерін үйрену.

Үшінші күн.2-ші маршрут бойынша өту. Маршруттың ұзақтығы– 2-3 сағат,

қашықтығы – 7 шақырым. Орман жолымен оңтүстік бағытқа қарай орналасқан. 2 шақырым жүргеннен кейін, туристер табиғат ескерткіштеріне толы орындарға кезігеді.Оқу қызметті:топографиялық белгілерді анықтау, шатырларды құру, туристік түйіндеп байлауды үйрену, дәрігерге дейінгі бірінші көмек көрсету тәсілдерін үйрену.

Төртінші күн. 3-ші маршрут бойынша өту. Маршруттың ұзақтығы – 4 сағат. Қашықтығы – 8 шақырым. Маршрут Зеренді көлінен басталады. Жағасынан бастап қайың тоғайларымен өте отырып, «Кездесу шоқысына» тіріледі. Ауылдағы «Ұлы Отан Соғысы батырлары» ескерткішіне бару. Туристік-спорттық базаға оралу. Оқу қызметі: Топографиялық дайындық.

Бесінші күн.4-ші маршрут бойынша өту. Ұзақтығы – 4 сағат. Қашықтығы – 8 шақырым. Маршрут Зеренді туристік-спорттық базасынан басталады. Жол батыс бағытқа қарай орман жолында орналасқан, негізгі мақсат – Зерендінің ең биік шоқысы «Үлкен аю» шоқысына жету, оның биіктігі – 667 метр. Оқу қызметі: Бағдарлау элементтері.

Алтыншы күн. 5-ші маршрут бойынша өту. Ұзақтығы – 4 сағат. Қашықтығы – 12 шақырым. Бұл маршрут орман орналасқан. Оның негізгі мақсаты – «Григорий тоғаны». Оқу қызметі: Бағдарлау элементері.

Жетінші күн. Демалыс. Туристік жағдайларды жөндеу – профилактикалық жұмыстарды жақсарту жөніндегі іс-шаралар. Көңіл- көтеру бағдарламары. Оқу қызметі: Туризмнің белсенді түрінде бос ұақтығы іс-шараларды ұйымдастыру.

Сегізінші күн. 6-ші маршрут бойынша өту. Ұзақтығы – 4 сағат, қашықтығы – 10 шақырым. Зеренді туристік-спорттық базасынан басталады. Жол «Тас тасбақа» массивті жотасынан шоссе бойымен батысқа қарай 2 шақырым орман жолымен. Оқу қызметті: Тауға шығу техникасы мен тактикасы, туристік қауіпсіздікті үйрену.

Тоғызынші күн.7-шімаршрут бойынша өту. Ұзақтығы – 5-6 сағат. қашықтығы – 14 шақырым. Бұл маршрут оңтүстік бағытқа қарай жүреді, ұзақ өрге көтеріліп, «Невидимка» тауына әкеледі. Кішкене демалғаннан кейін туристер «Галиева» шоқысына бет алады Оның шаңында 1914-1917 ж.ж. австриялық әскери тұтқынға түскендер салған Австриялық қабырға бар. Оның ұзындығы – 19 км. Одан кейін Зерендіге оралады.

Оныншы күн. 8-ші маршрут бойынша өту. Ұзақтығы – 8-10 сағат, қашықтығы – 20 шақырым. Маршрут Зеренді көлінің жағасымен өтеді. Оның соңғы мақсаты – оның солтүстік-шығыс жағалауындағы «Жасыл мүйіс» түбегі. Оқу қызметінің түрлері: Туристік жорықтағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету және бивактарды ұйымдастыру бойынша практикалық дағдыларды меңгеру.

Он бірінші күн.Іс-тәжірибенің белсенді бөлімін аяқтауға арналған салтанатты Іс-шаралар. Туристік қабырға газеттері, ас мәзірі, шығармашылық жобалар сайысы, Салтанатты түскі ас. Астанаға оралу.

Он екінші – Он алтыншы күндер. Студенттер өткен жорық жайлы маршруттарды нақты суреттеп, оқу-жаттығу жорығындағы бағдарламалар, қолданған туристік құрал-жабдықтар, жорықтың қолданбалы мәнін және меню, орындалған міндеттемелері туралы есеп беру.

Он жетінші – Он тоғызынші күндер. Астана қаласынан туристік-рекрециялық объектілерімен танысу. Оқу қызметінің түрлері: Қазақстан астанасындағы туризмді қазіргі жағдайына баға беру және дамыту перспективалары.

Он тоғызыншы – Жиырма бірінші күндер. Практика қорытындысын шығару, оқу-жаттығу жорығын өту туралы есеп беруді дайындау және тапсыру. Оқу қызметінің түрлері: Қорытынды бақылау.

7. КӘСІПТІК ТӘЖІРИБЕ ТУРАЛЫ ЖЕКЕ ТАПСЫРМАЛАРДЫҢ ТІЗІМІ

Студент тәжірибе кезеңі аяқталғаннан кейін конференцияға келесі құжаттарды дайындайды және тапсырады:

- тәжірибе күнделігі;

- тәжірибе туралы есеп;

- тәжірибе жетекшісінен пікір және практиканттың жұмысына мінездеме және балдық-рейтингтік жүйемен баға қойылады.

Тәжірибе өту кезеңінде студент күнделікті жүргізіп отыруы қажет, күнделікте күнде жасалған барлық жұмыстар, туристік техникамен тактикада қолданылатын құрал жабдықтарды, тәжірибе барысындағы проблемалар және оны шешу жолдары қарастырылуы керек. Сонымен қатар күнделікте тәжірибенің жеке жоспарына сәйкес тәжірибенің жүру барысы уақытпен жазылуы, студенттің жоспарды орындағаны не орындамағаны туралы жетекшінің қолы болуы керек.

Тәжірибе аяқталғаннан кейін жеке жоспарға сәйкес оқу-жаттығутәжірибенің есебі жазылуы тиіс.

8. СТУДЕНТТІҢ ЕСЕП БЕРУ ҚҰЖАТЫ

Тәжірибе нәтижесі бойынша студент бағдарлама бойынша есеп құрады. Ол әрбір тақырып зерттелгеннен кейін жазылады, сондықтан тәжірибе аяқталғанда есеп те жазылып болуы тиіс.

Есеп құрылымы: титул парағы (қосымша А), мазмұны, кіріспе, есеп, аудит және талдау сұрақтары бойынша көрсетілетін негізгі бөлім, қорытынды, тәжірибе өту туралы күнделік, қосымшалар. Есеп беру 25 беттен бастап 40 бет аралығында тұру керек (қосымшаны қоспағанда).

Есеп беруде студенттің пайда болған кәсіпорынның шаруашылық қызметінде бұзушылықтар мен өндірістің тиімділігін көтеру іс шараларына ұсыныстын көрсету керек.

Тәжірибе бойынша есеп кәсіпорын атынан жетекшінің қолы қойылып қарастырылады және соңғы бетіне кәсіпорынның мөрі мен қолы қойылады.

Есеппен бірге студент кафедраға кәсіпорын атынан жетекші мен кафедра атынан жетекшінің қолы қойылған және кәсіпорынның мөрімен бекітілген тәжірибе өту туралы күнделігін тапсырады.

Тәжірибе аяқталысымен студентке А-4 форматындағы мінездеме берілу керек, мінездемеде кәсіпорын атынан жетекшінің бағасыда жазылуы керек.

Тәжірибе есебі кафедра құрған комиссия мүшелері алдында қорғалады. Тәжірибе нәтижесі есепті ауызша қорғау, есептің мазмұнына, студент мінездемесіне, кафедра жетекшісінің пікіріне сүйене отырып қойылады.

ҚОСЫМША әріптермен көрсетіледі (А,Б,В,Г және т.б. Е,Й әріптерінен басқа)

9. КӘСІПТІК ТӘЖІРИБЕ НӘТИЖЕСІН РӘСІМДЕУ, СТУДЕНТТІҢ ЖҰМЫСЫН БАҒАЛАУ

Тәжірибе үрдісі кезінде кафедрада тәжірибеге жауапты тұлғалар және өндірісте тағайындалған мамандар білім алушыларға қажетті әдістемелік көмек көрсетеді және мерзімдердің мен мазмұнның сақталуына байланысты тәжірибені өту үрдісіне орай мониторинг (бақылау) жүргізіді.

Кафедрада тәжірибеге жауаптылар тәжірибе базаларында білім алушының дұрысты еңбек шарты мен тұрмысының қамтамасыз етілуіне бақылау жасайды, еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігінің ережелерін жүргізу бойынша міндетті инструкциялардың жүргізеді, практиканттың ішкі еңбек тәртібінің ережелерінің орындауын қадағалайды.

Практиканттың тәжірибені өту бойынша жазбаларын тәжірибе күнделігінде жүргізіледі. Қажетті болған жағдайда, бірақ аптасына бір реттен кем емес, кафедра бойынша жауаптылар күнделіктерді көріп, өз визаларын практиканттың күнделігінде қояды.

Тәжірибе аяқталған соң практикант өзінің алған тәжірибесін және дағдыларын (есепті қорғау) көрсете алуы керек:

а) ұсыну:

· тәжірибе бойынша толтырылған есеп;

· тәжірибе бойынша толтырылған күнделік;

· тәжірибе жетекшісінен мінездеме (пікір);

б) демонстрациялар (қорғау):

· комиссия алдында алған тәжірибе мен дағдыларды көрсету.

1.Тәжірибе қорытындысын шығару үшін студент «Туризм» кафедрасына есеп беруді тапсырады.

2.Кафедра есеп беруді оқытушыға тексеруге береді. Егер оқытушы есеп беруге жақсы пікір жазса, ол қорғауға жіберіледі.

3.Есеп беруді қорғау үшін кафедра меңгерушісі комиссия құрады. Комиссия құрамына кіретіндер: тәжірибе ететін курсты жүргізуші оқытушы, аға оқытушы немесе доцент, мүмкіндігінше тәжірибе базасы өкілдері қатысады.

4.Әр студент тәжірибе нәтижесін комиссия алдында қорғайды. Есеп беру сапасымен қойылған сұрақтарға жауаптары бойынша комиссия студентке баға қояды.

5.Тәжірибе бағдарламасын орындамағаны туралы жағымсыз пікір немесе есеп беруді қорғауда қанағаттанарлықсыз баға алған студент өз есебінен студенттік каникул кезінде қайтадан тәжірибеге жіберіледі, немесе университеттен шығарылуы туралы мәселе қаралады.

Білім алушылардың ұсынылған есептерінің негізінде кафедрада/ факульттет бойынша жауаптылар оқу жылы бойынша және білім алушылардың тәжірибелік дайындығын жетілдіру бойынша ескертулер мен ұсыныстар негізінде тәжірибенің барлық түрі бойынша есеп жазып белгіленген мерзімде мансап және бизнес бөліміне тапсырады: қаңтар айында – біріншщі жартыжылдық; маусым айында – екінші семестр; қыркүйекте –жазғы тәжірибелер бойынша есептер.

Тәжірибе нәтижесін және білім алушылардың білімдерін бағалау үшін кафедра меңгерушісі комиссия тағайындайды, оған:

· кафедра бойынша тәжірибеге жауаптылар;

· тәжірибе өткен курс бойынша оқытушы.

Тәжірибеден қанағаттанарлықсыз баға алған жағдайда комиссия қанағаттарлық жағдайды туғызған себептерді анықтайды, осы кезде комиссия келесіні ескереді:

· толық дайын емес, мысалы міндетті есепті құжаттардың болмауы;

· тәжірибеге білім алушының неқұрайлылықпен қарауы;

· тәжірибе өту орнында тәртіп бұзушылық фактіліренің анықталуы.

Талдау нәтижесі бойынша комиссия тәжірибені қайта өту бойынша ұсыныс әзірлеуі мүмкін.

Тәжірибені қайта өту мен оның шарттары кафедра меңгерушісімен жеке жағдайлар үшін жеке-жеке анықталады.

Тәжірибе бағасы тәжірибе ведомостында, диплом қосымшасында тіркеледі. Тәжірибе ведомості Офис-регистраторға ұсынылады.

Тәжірибенің нәтижелері кафедрада талданып және талқылануы (кем дегенде академиялық периодта 1 рет). Осындай талдау нәтижесі бойынша Университет қызметін жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірленуі керек, оны осы сұрақпен айналысатын тұлғаларға жеткізу керек: оқу ісі жөніндегі проректор, сондай –ақ, талдау жүргізгенде Университеттің СМЖ қолдану керек және т.б.

10.ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Закон Республики Казахстан от 27 июля 2007 года «Об образовании»

2. Закон Республики Казахстан «О туристской деятельности » 2001 года

3. ГОСО РК 5.04.019-2011 «Высшее образование. Бакалавриат. Основные положения», утвержденные приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 июня 2011 года № 261

4. ПР РК 40.1.01 -2008 «Государственная система стандартизации Республики Казахстан. Общие требования к построению, изложению, оформлению, содержанию и обозначению государственных общеобязательных стандартов образования»

5. СМК. Процедура. Профессиональная практика. ПРО ЕНУ 705-12 (приказ № 827-р от 16.10.2012г.)

6. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты. Жоғары кәсіптік білім. Бакалавриат. 050902 – Туризм мамандығы (Енгізу күні 2006.09.01).

Қосымша А

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Кафедра «Туризм»

Экономика факультетінің

5В090200 «Туризм» мамандығы

студентінің оқу-жаттығу тәжірибесі бойынша

ЕСЕБІ

____________________________________________________________________

(аты-жөні)

Тәжірибе орыны ______________________________________________________

(кәсіпорын атауы)

Кафедра атынан тәжірибе жетекшісі _____________________________________

Кәсіпорын атынан тәжірибе жетекшісі _________________________________

Астана 201_ ж.