De perfidia Falisci

Olim bellum erat inter Romam et Falerios, oppidum Romae proximum, et Romāni ante Falerios castra habebant. Pueri Faliscōrum autem etiam in bello extra oppidum se exercebant. Aliquando Faliscus quidam cum pueris nonnulis in castra Romāna intrat et Romānis dicit: “Frustra oppidum nostrum oppugnabitis: non armis, sed doloincolassuperabitis. Vidētis pueros istos, eos vobis mando ac ita Romānis victoriam parabo!” Sed Romani ei respondent: “Contra viros arma habēmus, nunquam gladios contra pueros stringemus. Pueros domum remittēmus, te autem merito puniemus”.

ИМЕНА СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫЕ III СКЛОНЕНИЯ

 

Согласный тип (основа на согл.звук) Гласный тип (основа на -i) Смешанный тип
m, f, n Неравносложные существительные 3-х родов, основа которых оканчивается на один согласный звук: homo, homĭnis m человек lex, legis f закон nomen, nomĭnis n имя n Существительные среднего рода с окончаниями в Nom. –al, -ar, -e: animal, animalis n животное exemplar, exemplaris n образец mare, maris n море m, f (реже n) 1.Неравносложные существительные, основа которых оканчивается на два согласных звука: ars, artis f искусство. 2.Равносложные сущест-вительные с окончаниями в Nom. -is, -ēs: civis, civis m гражданин hostis, is m враг nubēs, is f облако

Образец Ш склонения

Падеж Согласный тип Гласный тип Смешанный тип
    Nom.-V. Gen. Dat. Acc. Abl. m, f n n m, f
Sing. Sing. Sing. Sing.
lex leg-is leg-i leg-em leg-ĕ nomen nomĭn-is nomĭn-i nomen (=Nom.) nomĭn-ĕ anĭmal animāl-is animāl-i anĭmal (=Nom.) animāl-ī avis av-is av-i av-em av-ĕ
  Nom.-V. Gen. Dat. Acc. Abl. Plur. Plur. Plur. Plur.
leg-ēs leg-um leg-ĭbus leg-ēs leg-ĭbus nomĭn-a nomĭn-um nomĭn-ĭbus nomĭn-a nomĭn-ĭbus animāl-ia animāl-ium animāl-ĭbus animāl-ia animāl-ĭbus av-ēs av-ium av-ĭbus av-ēs av-ĭbus

 

Примечание: существительные mater, matris f мать, pater, patris m отец, frater, fratris m брат, parens, parentis m,f родитель(ница), iuvěnis, is m юноша, canis, is m собака склоняются по согласному типу.

 

 

Образование номинатива существительных Ш склонения

Сигматический номинатив Асигматический номинатив
g+s >x c+s > x t+s > s d+s > s r l n s
legis > lex pacis > pax aetatis > aetas paludis > palus sorōris > soror solis > sol homĭnis> homo nomĭnis> nomen oratiōnis > oratio moris > mos genĕris> genus