Семей 2009 ж
Курс
№1 – 2 (жүйке жүйесі)
Құрастырған: ішкі аурулар
пропедевтикасы кафедрасының
ассистенті Мансуров Р. Ғ.
Семей 2009 ж
Кафедра отырысында бекітілген
16.06.2009ж.
№ 11 хаттама
Кафедра меңгерушісі, проф.: Р.М.Жумамбаева
Кафедра отырысында талқыланды және қайта қаралды
«____» ___________ 201__ж.
Кафедра отырысында бекітілген
«____»___________ 201__ж.
№____хаттама
Кафедра меңгерушісі __________________
Кафедра отырысында талқыланды және қайта қаралды
«____» ___________ 201__ж.
Кафедра отырысында бекітілген
«____»___________ 201__ж.
№____хаттама
Кафедра меңгерушісі __________________
Кафедра отырысында талқыланды және қайта қаралды
«____» ___________ 201__ж.
Кафедра отырысында бекітілген
«____»___________ 201__ж.
№____хаттама
Кафедра меңгерушісі __________________
Кафедра отырысында талқыланды және қайта қаралды
«____» ___________ 201__ж.
Кафедра отырысында бекітілген
«____»___________ 201__ж.
№____хаттама
Кафедра меңгерушісі __________________
1. Тақырып №1:Неврологиялық статусты тексеру әдістері. Бала шақта неврологиялық тексерудің ерекшеліктері.
2. Сабақтың мақсаты:Балалық шақта неврологиялық тексеру ерекшеліктері мен неврологиялық статусты тексеру әдістерін үйрету.
3. Оқытудың міндеттері:Бала жасынесепке алып
Студент білу керек: Неврологиялық статусты тексеру әдістерін. Бала шақта неврологиялық тексерудің ерекшеліктері.
Студент үйрену керек:Науқасқа клиникалық тексеру жүргізуді.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Науқастың медициналық картасын толтыру жоспары. Мұқаба парағы. Паспорттық берілгендер. Науқасты сипаттау ережелері.
2. Жүйкесі зақымданған науқастарды сұрастыру..
3. Негізгі шағымдар: бас ауру, жүйке бағаналары мен түбіршіктер байындағы ауырсынулар, көрудің бұзылуы, қозғалыс, сезімталдылық және есте сақтау қабілетінің бұзыстары, нашар ұйқы, талу, тырыспалар және т.б. олардың пайда болу механизмдері.
4. Ауру анамнезі: аурудың басталу және ағымының ерекшеліктері.
5. Жүйке жүйесі патологиясы бар науқастарды жалпы және жергілікті қарау; балалар қарау ерекшеліктерімен.
6. Неврологиялық тексеру:
- Сүйек- бұлшықет жүйесін бағалау, бұлшықеттің тонусы мен күшін зерттеу.
- Аяқ-қол асимметриясы, олардың қозғалысы (салдану, парездер, гемиплегия, парапарез, гемипарез), аяқ-қол тонусы (спастикалық парапарез, гемипарез, бұлшықет ригидтілігі, контрактуралар, әлсіз парез).
-Санасын бағалау (ашық, ступор, сопор, кома, әртүрлі комалар). Глазго комасының шкаласы. Есте сақтау қабілетінің бұзылуы. Демографизм түрі. Бет-әлпеті асимметриясының болуы немесе болмауы.
-Қарашықтар реакциясы (жарыққа реакциясы, конвергенциясы, ауырсыну тітіркендіргіші). Нистагм. Есту және көру жағдайы.
-Терең рефлекстерді зерттеу әдістері, жүйке бағандары және түбіршіктер бұзылған кезде пайда болатын рефлекстердің төмендеуі (гипорефлексия) және рефлекстердің жоғалуы (арефлексия). Терең рефлекстер: екі басты бұлшықетпен, үш басты бұлшықетпен, білек-шынтақ бұлшықет рефлексі, тізе рефлексі, ахилл рефлексі. Пирамидті рефлекстерді анықтау (Бабинский, Гордон, Оппенгейм, Шеффер).
-Сезімталдылықты зерттеу. Сезімталдылықтың бұзылыстары (беткейлік, ауырсынулық, температуралық, тактильді), терең (бұлшықет-байламдық, салмақ сезімі, вибрациялық). Сіңір рефлексін анықтау. Рефлекстер классификациясы: терең (сіңірлік және периостальді), беткейлік (терілік).
-Сөйлеу қабілетінің бұзылысы: моторлы афазия, сенсорлы афазия, дизартрия, ықылық, афония. Дәм және иіс қабілетінің бұзылысы. Жоғарғы ми қызметтерінің бұзылу синдромдары: афазия, апраксия, агнозия, амнезия, деменция.
-Қозғалыс координациясын зерттеу. Стато-координаторлы сынамалар: саусақмұрынды және тізе-табанды сынама, дисдиадохакинез сынамасы (жылдам альтернирлеуші қозғалыстардың бұзылуы), кері түрткі болмауының санамасы. Ромберг позасы.
-Менингеальді симптомдарды зерттеу. Мойын бұлшықеті ригидтілігін анықтау, Керниг симптомы, Брудзинский симптомы, жалпы гиперестезия.
5. Сабақ беру және оқыту әдістері:
- Алғашқы білім деңгейін тексеру. Пікірталас, жұптасып жұмыс істеу.
6. Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер:
1. Жүйке жүйесі аурулары бойынша тәжірибелік дағдылар оқулығы: В.И. Скворцовой. – М., редакциясы бойынша оқу - әдістемесі. 2006.-202 с.
2. Кукес В.Г., Маринин В.Ф. дәрігерлік диагностика әдістері (қарау, пальпация, перкуссия, аускультация): оқу құралы. М., 2006.-720.
3. Геппе Н.А. Пропедевтика детских болезней: учебник + СД. М., 2008.-464.
4. Общая неврология. А.С. Никифоров, Е.И. Гусев. М. Гэотар-Мед. – 2007. – 720.
5. Скворцов И. А. Неврология развития: Руководство для врачей. М., 2008.-544.
6. Баркер Р., Браун С., Нил М. Наглядная неврология: учебное пособие / пер. с англ. Под ред. В.И. Сковорцовой. 2-е изд. М., 2006.-136.
Қосымша әдебиеттер:
- А.А. Скоромец. «Топическая диагностика заболеваний нервной системы»
- Л.О. Бадалян. «невропатология» М. «Академия», 2-е издание, исправленное, 2003.
- .И. Н. Усов, М.В. Чичко, Л. Н. Астахова. Практические навыки педиатра. Минск «вышэйшая школа» 1990.
7. Бақылау:
Ауызша сұрақтар, тәжірибелік дағдыларды қабылдау.
Алғашқы білім деңгейі
1. Қалыпты импульс қандай түйіннен басталады?
return false">ссылка скрыта
2. Сол жақ қарынша босаңсығанда қысымның мөлшері қанша ........ мм сын.бағ. көтеріледі және жиырылу кезінде қанша............................................................................................. мм сын.бағ көтеріледі?
3. систола кезінде төмендегілердің бәрі болады, тек біреуінен басқа?
1. қолқа қақпақшасының ашылуы
2. қан сол жақ қарыншадан қолқаға өтеді
3. митральды қақпақша жабылады
4. қолқа қапақшасы жабылады
5. қанның сол жақ құлақшаға өтілуі
4. Жүректің қанды айдауы төмендегілердің бәріне байланысты, тек біреуінен басқа:
1. жүрек жиырылу жиілігі
2. бір соққандағы қанның көлемі
3. терең тыныс алудан
4. жүрекке күш түсуден
5. миокард жиырылығыштығынан
5. Артериальды қан қысымының қалыпты көрсеткіші (систолалық, диастолалық)
6. Үлкен қан айналым шеңбері қай қарыншадан басталады?..
7. Сан артериясын қай жерден анықтауға болады?
1. іш аймағынан
2. шат аймағынан
3. бел аймағынан
4. мықын аймағынан
8. Беткей және терең жатқан веналардың ...... болады, ол қанды бір бағытта жүрекке айдауына көмектеседі, босатылған жерді жаз.
9. Тізе буының, үш сүйек қүрайды, осы сүйектерді ата?
10. Мидың сұр затын не құрайды?
1. Жүйке жүйесі патологиясы бар науқастарды жалпы және жергілікті қарау; балалар қарау ерекшеліктерімен.
2.Неврологиялық тексеру:
- Сүйек- бұлшықет жүйесін бағалау, бұлшықеттің тонусы мен күшін зерттеу.
- Аяқ-қол асимметриясы, олардың қозғалысы (салдану, парездер, гемиплегия, парапарез, гемипарез), аяқ-қол тонусы (спастикалық парапарез, гемипарез, бұлшықет ригидтілігі, контрактуралар, әлсіз парез).
-Санасын бағалау (ашық, ступор, сопор, кома, әртүрлі комалар). Глазго комасының шкаласы. Есте сақтау қабілетінің бұзылуы. Демографизм түрі. Бет-әлпеті асимметриясының болуы немесе болмауы.
-Қарашықтар реакциясы (жарыққа реакциясы, конвергенциясы, ауырсыну тітіркендіргіші). Нистагм. Есту және көру жағдайы.
-Терең рефлекстерді зерттеу әдістері, жүйке және бағандар бұзылған кезде пайда болатын рефлекстердің төмендеуі (гипорефлексия) және рефлекстердің жоғалуы (арефлексия). Терең рефлекстер: екі басты бұлшықетпен, үш басты бұлшықетпен, білек-шынтақ бұлшықет рефлексі, тізе рефлексі, ахилл рефлексі. Пирамидті рефлекстерді анықтау (Бабинский, Гордон, Оппенгейм, Шеффер).
-Сезімталдылықты зерттеу. Сезімталдылықтың бұзылыстары (беткейлік, ауырсынулық, температуралық, тактильді), терең (бұлшықет-байламдық, салмақ сезімі, вибрациялық). Сіңір рефлексін анықтау. Рефлекстер классификациясы: терең (сіңірлік және периостальді), беткейлік (терілік).
-Сөйлеу қабілетінің бұзылысы: моторлы афазия, сенсорлы афазия, дизартрия, ықылық, афония. Дәм және иіс қабілетінің бұзылысы. Жоғарғы ми қызметтерінің бұзылу синдромдары: афазия, апраксия, агнозия, амнезия, деменция.
-Қозғалыс координациясын зерттеу. Стато-координаторлы сынамалар: саусақмұрынды және тізе-табанды сынама, дисдиадохакинез сынамасы (жылдам альтернирлеуші қозғалыстардың бұзылуы), кері түрткі болмауының санамасы. Ромберг позасы.
-Менингеальді симптомдарды зерттеу. Мойын бұлшықеті ригидтілігін анықтау, Керниг симптомы, Брудзинский симптомы, жалпы гиперестезия.
1. Тақырып №2: «Негізгі неврологиялық синдромдар. Геморрагиялық және ишемиялық инсульт синдромы. Тырыспа синдромы (эпилепсия). Менингиттер. Лабораторлық диагностика»
2. Сабақтың мақсаты:
Жүйке жүйесі ауруларымен науқастарды лабораторлық және құрал-аспапатық тексеру жоспарын құрастыруды үйрену, жүйке жүйесі патологиясында негізгі синдромдарды анықтау.
3. Оқытудың міндеттері:
Студент білу керек:Негізгі неврологиялық синдромдардың этиологиясы, патогенезі, клиникалық көріністері.
Студент үйрену керек:Жүйке жүйесі ауруларымен науқастарды лабораторлық және құрал-аспапатық тексеру жоспарын құрастыруды және алынған нәтижелерді интерпритациялауды, науқасқа клиникалық тексеру жүргізуді және анықталған симптомдарға негізделе жүйке жүйесі патологиясасқа клиникалық тексеру жүргізуді және анықталған симптомдарға негізделе жүйке жүйесі патологиясының негізгі синдромдарды анықтауды.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Науқаста жүйке жүйесі зақымы синдромдары барын анықтап негіздеу.
2. Ишемиялық және геморрагиялық инсульт;
3. Тырыспа синдромы;
4. Ми қабығы зақымдалу синдромдары (менингит).
5. Жүйке жүйесі ауруларымен науқастарды лабораторлық және құрал-аспапатық тексеру жоспарын құрастыруды және алынған нәтижелерді интерпритациялауға үйрену.
5. Сабақ беру және оқыту әдістері:
Пікірталас, жұптасып жұмыс істеу.
6. Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер:
1. Жүйке жүйесі аурулары бойынша тәжірибелік дағдылар оқулығы:В.И. Скворцовой. – М., редакциясы бойынша оқу - әдістемесі. 2006.-202 с.
2.Кукес В.Г., Маринин В.Ф. дәрігерлік диагностика әдістері (қарау, пальпация, перкуссия, аускультация): оқу құралы. М., 2006.-720.
3.Геппе Н.А. Пропедевтика детских болезней: учебник + СД. М., 2008.-464.
4.Общая неврология. А.С. Никифоров, Е.И. Гусев. М. Гэотар-Мед. – 2007. – 720.
5.Скворцов И. А. Неврология развития: Руководство для врачей. М., 2008.-544.
6.Баркер Р., Браун С., Нил М. Наглядная неврология: учебное пособие / пер. с англ. Под ред. В.И. Сковорцовой. 2-е изд. М., 2006.-136.
Қосымша әдебиеттер:
1. А.А. Скоромец. «Топическая диагностика заболеваний нервной системы»
2. Л.О. Бадалян. «невропатология» М. «Академия», 2-е издание, исправленное, 2003.
3. .И. Н. Усов, М.В. Чичко, Л. Н. Астахова. Практические навыки педиатра. Минск «вышэйшая школа» 1990.
7. Бақылау:
Ауызша сұрау, тәжірибелік дағдыларды қабылдау.
1. Науқаста жүйке жүйесі зақымы синдромдары барын анықтап негіздеу.
2. Ишемиялық және геморрагиялық инсульт;
3. Тырыспа синдромы;
4. Ми қабығы зақымдалу синдромдары (менингит).
5. Жүйке жүйесі ауруларымен науқастарды лабораторлық және құрал-аспапатық тексеру жоспарын құрастыруды және алынған нәтижелерді интерпритациялауға үйрену.