Дизайн дегеніміз не?
Бұл ұғым төңірегінде әртүрлі пікірлер бар. Бір ғалымдар жоба, біреулері сурет, тағы бірі нобай дейді. Біздің ойымызша ол – әсемдік заңына, эргономика және бионика заңдарына негізделіп, формаларды адамның антропометриясына арнап қалыптастыру философиясы. Дизайнның тарихы XІX ғасырдың ортасында Лондондағы Дж. Пэкстонның арнайы салған шыны ғимаратында өткен І халықаралық өнеркәсіп заттарының формаларын сұрыптауға арналған көрмеден басталды. Осы тұста атақты Джон Рескин мен Уильям Морристің дизайнға арналған ғылыми теориялық және тәжірибелік еңбектері де жарық көрді. Сонымен қатар 1907 жылы дүниежүзінің жартысынан көбін электр кұралдарымен қамтамасыз ететін Германия Электр ассоциациясы шығаратын заттардың әрленуіне бас-көз болу үшін әйгілі қолөнер шебері, сәулетші Питер Бернс директор болып тағайындалып, бірінші дизайн маманы және мамандығы пайда болды десек, біздің тұжырымның негізі дұрыс болады. Содан кейін 1918 жылы Германияның әсем өнер қаласы Веймарда атақты “Баухауз” атты дизайнерлер жоғары мектебі ашылғаннан кейін дизайнерлік білім кең өріс алды.
Бірақ, осы өнердің тарихын дүние жүзін елеңдеткен белгілі бір кезеңдермен ғана сабақтастырсақ, тағы қателесуіміз мүмкін. Себебі, әлемдегі өнер майталмандарының туындылары, өнер ағымдарының даму тарихы және синтезделген өнер саласындағы шығармалар әлі де бір ізге түскен жоқ.
Сабақ № 13.
Практикалық жұмысының тақырыбы:
Сабақ мақсаты:
Сабақ жоспары:
Жұмысқа қажетті құрал-саймандар:
Жұмысты орындау әдістемесі:
Қайталау сұрақтары:
Глоссарий:
Студенттердің өз-бетімен жұмыс жасауға арналған тапсырмалар:
Реферат тақырыптары:
Литература:
13-тақырып. 1920 ж. ВХУТЕМАС, Баухаус, ДеСтиль, Эспри Нуво жетекші мектептердің ұқсастығы мен айырмашылығы.
Практикалық сабағының жоспары:
1. Жобалаудың жаңа тәсілі. Ле Корбюзье цитаталары. Сериялық үй салу.
2. Қазіргі сәулеттің басталған бес нүктесі. Ле Корбюзье жобасы. «Модулер»-жаңа пропорционал қатынастар жүйесі.
3. Рокшонда, Нью Йорктағы Ле Корбюзье жобасы. Конструктивизмдік сәулет өнері. Ф.Райттың «органикалық сәулет өнері» идеясының іске асуы.
Сабақ № 14.
Практикалық жұмысының тақырыбы:
Сабақ мақсаты:
Сабақ жоспары:
Жұмысқа қажетті құрал-саймандар:
Жұмысты орындау әдістемесі:
Қайталау сұрақтары:
Глоссарий:
Студенттердің өз-бетімен жұмыс жасауға арналған тапсырмалар:
Реферат тақырыптары:
Литература:
14-тақырып. Эспри Нувоның эстетикасы және Ричард Майердің формалары, ұйымдастырудың шығармашылық тұжырымдамасы.
Практикалық сабағының жоспары:
1. Эспри Нувоның еңбектерінің эстетикасы.
Ле Корбюзье (фр. Le Corbusier; настоящее имя Шарль Эдуар Жаннере-Гри (фр. Charles Edouard Jeanneret-Gris); 6 октября 1887, Ла-Шо-де-Фон, Швейцария — 27 августа 1965, Рокебрюн — Кап-Мартен, Франция) — французский архитектор швейцарского происхождения, пионер модернизма, представитель архитектуры интернационального стиля, художник и дизайнер.
Ле Корбюзье — один из наиболее значимых архитекторов двадцатого века, его место в одном ряду с такими реформаторами архитектуры, как Фрэнк Ллойд Райт, Вальтер Гропиус, Мис ван дер Роэ. Достиг известности благодаря своим постройкам, всегда самобытно оригинальным, а также талантливому перу писателя-публициста. Здания по его проектам можно обнаружить в разных странах — в Швейцарии, Франции, США, Аргентине, Японии и даже в России. Характерные признаки архитектуры Ле Корбюзье — объёмы-блоки, поднятые над землёй; свободно стоящие колонны под ними; плоские используемые крыши-террасы («сады на крыше»); «прозрачные», просматриваемые насквозь фасады («свободный фасад»); шероховатые неотделанные поверхности бетона; свободные пространства этажей («свободный план»). Бывшие некогда принадлежностью его личной архитектурной программы, сейчас все эти приемы стали привычными чертами современного строительства[1].
Необыкновенную популярность творчества Ле Корбюзье можно объяснить универсальностью его подхода, социальной наполненностью его предложений. Нельзя не отметить его заслуги и в том, что он открыл глаза архитекторам на свободные формы. В большой степени именно под впечатлением его проектов и построек произошёл сдвиг в сознании архитекторов, в результате чего свободные формы в архитектуре стали применять гораздо шире и с гораздо большей непринуждённостью, чем раньше.
На Международной выставке 1925 года в Париже по проекту Корбюзье был выстроен павильон «Эспри Нуво». По своей эстетике и внутренней структуре павильон являл собой своеобразую модернистскую архитектурную декларацию — как и павильон Советской России архитектора К. Мельникова для той же выставки. Павильон «Эспри Нуво» включал в себя жилую ячейку многоквартирного дома в натуральную величину — экспериментальную квартиру в двух уровнях. Похожую ячейку Корбюзье использовал позже, в конце 40-х годов, при создании своей Марсельской Жилой Единицы.
Павильон «Эспри Нуво» на Международной выставке декоративного искусства и промышленности в Париже. 1925. (Совм. С П. Жаннере.)
2. Ричард Майердің өнердегі формалары.
3.Эспри Нуво мен Ричард Майердің ұйымдастырудың шығармашылық тұжырымдамасы.
Основал собственную мастерскую в 1963 году. В своих работах продолжает традицию "классического" модернизма. Ричард Майер входил в группу "Нью-Йоркская пятерка" (вместе с Дж. Хейдуком, П. Айзенманом, Ч. Гуотми и М. Грейвсом).
Был награжден Притцкеровской премией в 1984 году, став самым молодым лауреатом в истории (49 лет).
Комплекс Villa Eden Gardone
Музей "Алтаря мира"
Сабақ № 15.
Практикалық жұмысының тақырыбы:
Сабақ мақсаты:
return false">ссылка скрыта
Сабақ жоспары:
Жұмысқа қажетті құрал-саймандар:
Жұмысты орындау әдістемесі:
Қайталау сұрақтары:
Глоссарий:
Студенттердің өз-бетімен жұмыс жасауға арналған тапсырмалар:
Реферат тақырыптары:
Литература:
15-тақырып. ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы өнер
№ 1-2 сабақ «XX ғасырдың басындағы өнер»
Сабақ мақсаты:
4. Студенттің жалпы ой-өрісін кеңейту, мамандық бойынша дайындаудың теоретикалық базасын толықтыру және дизайн тарихы мен теориясы пәнінің көлемді материалынан жүйелі білім алу.
5. Өнеркәсіптік дизайн саласындағы жетістіктер негізін, түпкі ой мен концепцияның өзара байланысын, өнеркәсіптік дизайнның даму заңдылықтарын, сондай-ақ практикалық қызметпен тікелей байланысты мәселелерді шешу.
6. Дизайнерлік жұмыстардың аймақтары туралы, өткен дәуір стильдерінің алмасуы және дамуы туралы, стильдердің пайда болу уақыты мен ерекшеліктері және дизайн және сәулет өңірінен нақты мысалдар келтіре білу.
7. Берілген тапсырмамен сәйкес жұмыс жоспарын құру, ұсынылған әдебиеттерді оқи отырып, мәнжазбаны сауатты толтырып жазу, ғылыми жұмысты талдау және зерттеу, негізгіні қосымшадан бөле отырып, мәтінмен жүмыс жасай білу.
8. Пікірталас кезінде оз ойларын толық жеткізе білу және қорғай білу, белгілі шеберлердің шығармаларын мысалға ала отырып, сол және басқа да шығармашылық концепцияларының пайда болуы, гүлденуі, қайта қүрылуы себептерін өздері сараптай білу.
Семинар жоспары:
1.Дизайн терминінің пайда болуы.
2. Дизайн тарихы және оның даму перспективасы.
3. XX гасыр өнерінің даму динамикасының жалпы сипаты.
4. Модернизм - жаңа формаларды іздеу.
Бақылау сүрақтары:
1. «Дизайн» дегеніміз не? «Дизайн» ұғымына анықтама беріңіз.
2. Дизайн түрлерін атаңыз?
3. «Дизайн» термині қашан алғаш рет колданылған?
4. Модерн - жаңа дәуірдің жаңа стилінің шығу жағдайы.
5. «Модернизм» атты түсінік қашан пайда болды?
6. Модернистикалық бағыттарды атаңыз?
7. Модернизмнің негізін салушылар кімдер?
Глоссарий:
1. Авангард- XX г. көркем мәдениетіндегі ала, алуан түрлі жаңашыл, революциялық қозғалыстар мен бағыттардың жиынтығын білдіретін термин.
2. Деконструктивизм- XX ғ. соңынындағы бейнелеу өнері мен сэулет өнеріндегі конструктивизмге қарсы тенденция;
3. Джанк-арт- ассамбляжға жақын, қазіргі заманғы кескіндеме жэне мүсін өнеріндегі бағыт;
4. Икограда- қолданбалы графика жэне графика сұрақтары бойынша 1964
жылы Цюрихте құрылған графикалык дизайн бірлестігінің Халықаралық
Кеңесі;
5. Иконология- XX ғасыр өнертанудағы көркем шығармалардың тарихи-мэдени мазмұнын жэне онда айқындалған дүниетанымды айқындау үшін бейнелеу нышандары мен сюжегттерді зерттейтін бағыт;
6. ИКСИД- 1957 жылы Лондонда қүрылған үлттық, қоғамдық жэне жеке дизайн үйымдарының Халықаралық Кеңесі;
7. Инкарнат- кескіндемедегі дененің түсі;
8. Интердизайн- ИКСИД 1971 жылдан бастап өткізген, эр елдің дизайнерлер тобының дизан-бағдарлама бөлігін немесе нақты жобаны бірлесіп шешетін жобалау семинарлары;
9. Карнавализм- 1970-1980 жылдарға ерекше тэн, Кеңес заманында орыс бейнелеу өнеріндегі сюрреализм элементтерін сипаттайтын бағыт;
ІО.Китч- XIX ғ. екінші жартысы -XX ғ. басындағы көркемдік өнеркэсіптегі сыртқы тиімділікке арналған кұнды бұйымдардың өнеркэсіптік иммитациясы ретінде таратылған арзан, талғамсыз ағымдық өнім;
Схемалар, тапсырмалар, жағдайлар:
1. Сюрреалистер іпыгармашылығына жазбаша түсініктеме беру
2. А.Матисс, П.Пикассо шығармапіылығынан көшірмелер орындау
3. К.Малевич, Кандинский, С.Дали ніыгармаларынан көшірмелер орындау Мәнжазба тақырыптары:
1. «Өнер - ғылыми білім пэні ретінде»
2. «Жаңа сэулеттік генденциялар»
3. «Джон Рескин жэне оның кітабы» Блиц-тест:
1. А.Гауди, С.Дали қандай стильдің өкілдері?
А. Эклектика;
Б. Модерн;
В. Постмодернизм;
Г. Футуризм;
Д. Импрессионизм.