СИЛЛАБУС

Биотехнология кафедрасы

Келісілген: Факультет деканы ___________________ Шалахметова Т.М. " " ___2014 ж.

Университеттің ғылыми-әдістемелік кеңесінде бекітілді Хаттама № ___ « » 2014 ж. Оқу жұмысы жөніндегі проректор __________________ Ахмед-Заки Д.Ж. "27"06 2014 ж..

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

Микроорганизмдер биотехнология негіздері

Мамандық 5B070100 – Биотехнология, 2 курс

Оқу түрі күндізгі

Алматы, 2014 ж.

Пәннің оқұ-әдістемелік кешенің дайындаған Бержанова Рамза Жаинабековна, биология ғылымдарының кандидаты, аға оқытушы

Пәннің оқұ-әдістемелік кешенің «5В070100 – Биотехнология» мамандығы бойынша негізгі оқу жоспары, пәннің негізгі оқу бағдарламасы және пәндер каталогы негізінде әзірленді.

Биотехнология кафедра мәжілісінде қаралып ұсынылды.

«17» 06 2014 ж., хаттама №41

Биотехнология кафедра меңгерушісі _________________ Б.Қ.Заядан

Факультеттің әдістеме (бюро) кеңесінде ұсынылды

«20» 06 2014 ж., хаттама № 10

Төрайымы ________________________ Гончарова А.В.

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Биология және биотехнология факультеті

Биотехнология кафедрасы

Бекітілген Факультеттің Ғылыми кеңесінің отырысында Хаттама №_____ « »___________ 2014 ж. Факультет деканы ______________ Т.М. Шалахметова

СИЛЛАБУС

Пәннің аты: «Микроорганизмдер биотехнология негіздері»

Мамандығы 5В070100-Биотехнология

2 курс, к/б, көктемгі семестр, кредит саны - 2 (1+0+1)

Лектор – Бержанова Р.Ж.

Лабораториялық сабақтарды жүргізуші – Мұқатаева Қ.А., Кирбаева Д.К., Бектилеуова Н.К.

Е-mail: Ramza05@mail.ru;

Телефон – 377 35 99; 3773327

Консультация орны – биология және биотехнология факультеті, 504 кабинеттер

Ғылыми дәрежесі – биология ғылымдарының кандидаты

Курстың пререквизиті – осы пәнді оқу үшін төмендегідей іргелі пәндер қажет: «Биохимия», «Жалпы және молекулалық генетика», «Микроорганизмдер физиология негіздері» және т.б.

Курстың пререквизиті – химия, физика, математика, биотехнология нысандары.

Курстың сипаттамасы:«Биотехнология негіздері» курсы “Биотехнология” мамандығы бойынша арналған. Осы курста биообъекттердi өсірудің теориялық негiздерi, тамақ өнеркәсiбі, ауыл шаруашылығы, медицина, мал шаруашылығы, экологиялық биотехнология және биоэнергетика сияқты салаларда қолданылатын түпкi өнiмдерді алу әдiстері мен технологиялары толық қарастырылған.

Курстың мақсаты: «Биотехнология негіздері» cтуденттерді биоөнідірістің технологиялық негіздерімен таныстыру, шикі затты дайындау, алғашқы өнімді немесе біріншілік культураны дайындау, объектілерді дақылдап оларды бөліп алу сатыларын, тазалау және соңғы өнімді тұрақтандыру, сонымен қатар жаңа заттарды өндіру қабілеттеріне немесе жаңа қасиеттеріне ие модифицирленген бионысандарды алу әдістерін көрсету Пәнді оқып аяқтаған соң студенттер білу керек:

- биотехнологиялық процестің арнайлығын, оларды іске асыратын ғылыми негіздерін; белгілі соңғы өнімді алу үшін пайдаланған әдістерді іріктеу және талдау; жеке биоөндірістің технологиялық сызба нұсқасы жайлы түсінік алу.

-биотехнологияда қолданылатын негiзгi объектiлер, әдiстер және принциптер туралы; биотехнологияның әртүрлі салаларының қазiргi жағдайы туралы; биотехнологиялық өндірістер мен биотехнологиялық өнiмдерге қойылатын талаптары туралы түсінігі болуы тиіс;

биотехнологияның теориялық және қолданбалы міндеттерін шешімдер негізін; биотехнологияның даму келешегін; қоғамның биотехнологиялық өнiмдерге сұранысын білуі тиіс;

қызметтiн ғылыми негiзде ұйымдастырудан; биотехнологиялық объектiлердi зерттеудiң әдiстерi мен әдiстемелерiн игеруден; ақпараттарды iздеу, жинау, сақтау және өңдеудiң қазіргі ақпараттық іздеу технологияларынан білігі болуы қажет;

биотехнологиялық құрал-жабдықтарды пайдалану дағдысы болуы қажет;

биотехнологияның қазiргi мәселелерiн; жұмыс берушілер мен серіктестерді тартатындай кәсiби құзыретті болуы тиіс.

Постреквизиттер:биотехнологиядағы процесстер мен аспаптары және элективті кәсіптік пәндер.

Әдістемесі:дәрістер мен лабораториялық сабақтар: лекция-монолог, дискуссия, логикалық міндеттерді шешу, есептер шығару түрінде өтеді.

Сабақтың мазмұны және құрылымы

Апта	Тақырып аттары	Сағат	Максим. балл
	I тақырыптық блок. Биотехнологиялық үрдістің кезеңдері және биотехнологиялық үрдісті іске асыру негіздері
	(Д) Кіріспе.Биотехнологияның негізгі даму кезеңдері. Биотехнологияның басқа биологиялық және техникалық ғылымдарымен байланысы. Биотехнологияның пәнаралық байланысы. Заманауи биотехнологияның міндеттері мен негізгі бағыттары.
(ЛС). Мәселелік оқытудың әдісі бойынша жоба. Тақырыбы: «Әртүрлі залалсыздандыру тәртібтерінің микроорганизмдердің жоюлуына тигізетін әсері. Физикалық және химиялық әдістердің зазалсыздандыру тәртібінің тиімділігін зерттеу».
	(Д). Микробиологиялық өндірістегі алғашқы ферментациялық үрдістер.
(ЛС). Мәселелік оқытудың әдісі бойынша жоба. Тақырыбы: «Әртүрлі залалсыздандыру тәртібтерінің микроорганизмдердің жоюлуына тигізетін әсері. Физикалық және химиялық әдістердің зазалсыздандыру тәртібінің тиімділігін зерттеу».
	ІI тақырыптық блок. Микроорганизмдердің дақылдау ерекшеліктері
(Д). Биотехнологиядағы масштабтау. Асептикалық жағдайды жасаудың және сақтаудың негізгі әдістері. Биотехнологиялық өндірістегі бөгде микрофлораның қызметі.
(ЛС). Мәселелік оқытудың әдісі бойынша жоба. Тақырыбы: «Биотехнологиялық өндірістегі ауыз суының микрофлорасы. Судың микробиологиялық көрсеткіштері бойынша санитарлық бағалау».
СӨЖ-1 1. Микробиологиялық өндірістегі алғашқы ферментациялық үрдістер (проблемалық мәселе, презентация, сөздіктер СӨЖ.
	(Д). Биотехнологиядағы масштабтау. Асептикалық жағдайды жасаудың және сақтаудың негізгі әдістері. Биотехнологиялық өндірістегі бөгде микрофлораның қызметі.
(ЛС). Мәселелік оқытудың әдісі бойынша жоба. Тақырыбы: «Биотехнологиялық өндірістегі ауыз суының микрофлорасы. Судың микробиологиялық көрсеткіштері бойынша санитарлық бағалау».
	(Д). Биотехнологиялық үрдістің ерекшеліктері. Биотехнологиялық үрдіспен реттеу. GLP және GMP жүйелері. Биообъектілер.
(ЛС). Биотехнологиялық өндірістегі ауыз суының микрофлорасы. Судың микробиологиялық көрсеткіштері бойынша санитарлық бағалау.
СӨЖ-2. 1. Микроорганизмдер биотехнологияның негізі.(жобалау әдіс бойынша)
	(Д). Биоөндірісте қолданылатын шикі зат. Термиялық жолмен залалсыздандыру. Сұйықтықтарды залалсыздандыру.
(ЛС). «Сүт сарысуында сүт қышықылды микроорганизмдерді өсіру».
	(Д). Ауаны залалсыздандыру. Жабдықтарды залалсыздандыру және герметизациялау, зазалсыздандыру мерзімдері.
(ЛС). «Сүт сарысуында сүт қышықылды микроорганизмдерді өсіру».
Аралық бақылау I (тест түрінде) 1) Микроорганизмдер биотехнологиясы негіздері
	II-IV тақырыптық блоктар. Биотехнология әдістері. Продуценттерді құрастыру әдістері: селекция.
(Д). Залалсыздандыру әдісінің тұрақтылығын бақылайтын әдістер.
(ЛС). Дайын өнімдегі ылғалдылықтың мөлшерін анықтау.
	(Д). Микробиологиялық өндірістегі ферментациялық және постферментациялық кезеңдер.
(ЛС). Дайын өнімдегі ылғалдылықтың мөлшерін анықтау.
СӨЖ-3. Микробтық биомассаны алу өндірісі(жобалау әдіс бойынша).
(Д). Микробиологиялық өндірісте құралдармен жабдықтандыру.
(ЛС). Дайын өнімдегі ылғалдылықтың мөлшерін анықтау.
	(Д). Клеткалық терапияның болашағы. Қазақстанда бағаналы клеткаларды қолдану аймақтары.
(Д). Биотехнологиялық өңдірістің кезеңдері. Микроорганизмдердің өсуі. Өсу қисығы. Микроорганизмдерді дақылдау жүйелері.
(ЛС). Әртүрлі қоректік орталарда микроорганизмдердің (ашытқылар мен бактериялардың) өсуі.
СӨЖ-4. 1.Микробтық синтезе нәтижесінде алынатын өнім.
	(Д). Биотехнологиялық өңдірістің кезеңдері. Биомасса алу өндірісі.
(ЛС). Әртүрлі қоректік орталарда микроорганизмдердің (ашытқылар мен бактериялардың) өсуі.
13-15	Микроорганиздердің метаболиттерін алу жолдары
(ЛС). Бақылау жұмыстарын жүргізу. Зерттеу жұмыстар (№1-9) бойынша алынған мәліметтерді математикалық өңдеулерден өткізу, кестелер толтыру, суреттер салу.
СӨЖ-5. 1. Қоршаған орта биотехнологиясы (жобалау түрінде).
	Аралық бақылау I (тест түрінде) 1) Микроорганизмдер биотехнология негіздері Пәннен өткен тақырыптар бойынша тест алу.
	Емтихан
ВСЕГО

return false">ссылка скрыта

СӨЖ әр айдың соңында оқытушының берген тапсырмасына сәйкес тақырыптар бойынша пікір - талас немесе жоба түрінде тапсырылады. Зертханалық сабақта бақылау жұмыстары тест түрінде алынып, білімге қарай тиісті балл қойылады. Аралық бақылау дәріс пен лабораториялық сабақтарда өткен тақырыптардан практикалық және теориялық сұрақтар бойынша алынады. Студенттерге теориялық сұрақтармен қатар практикалық есептер мен тесттер беріледі.

ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Негізгі:

1. Шевелуха В.С., Калашникова Е.А., Воронин Е.С. и др. Сельскохозяйственная биотехнология. 2-е изд. М. Высшая школа, 2003.

2. Щелкунов С.Н. Генная инженерия. Новосибирск. Изд-во Новосибирского государственного университета. 2004.

3. Загоскина Н.В., Назаренко Л.В., Е.А. Калашникова, Живухина Е.А. Биотехнология: теория и практика. Учебное пособие. Москва. «Оникс». 2009, 496 с.

4. Әлмағамбетов Қ.Х. Биотехнология негіздері. Астана. 2007. – 208 бет.

Қосымша:

1. Шевелуха В.С., Калашникова Е.А., Дегтярев С.В. и др. Сельскохозяйственная биотехнология. М., Высшая школа, 2004

2. Нетрусов А.Н. Практикум по микробиологии. М.: Изд. центр «Академия», 2005.

3. Н.Б. Градова, Е.С. Бабусенко, В.И. Панфилов. Биологическая безопасность биотехнологических производств – Москва, 2010. 335 с.

4. Бирюков В.В. Основы промышленной биотехнологии. – М.: Колос, 2004. – 296 с.

5. Биотехнология биологически активных веществ /под ред. Грачевой И.М. – «Элевар». – 2006. – 456 с.

6. Грачева И.М., Кривова А.Ю. Технология ферментных препаратов. – М.: Изд-во «Элевар», 2000. – 512 с.

Білімді бақылау формалары:зертханалық сабақтар, СӨЖ, СӨОЖ, аралық бақылау, қорытынды емтихан.

Баға қою саясаты

Бағалау жүйесі	Студенттердің сабақ жəне жұмыс түрлері	Балл
	Зертханалық сабақ	6х15 = 90 балл
	СӨЖ тапсырмаларды орындау (5 тапсырма)	9+9+6+6+6 =36 балл
	1-ші АБ тапсыру	13+13+14= 40 балл
	2-ші АБ тапсыру	11+11+12=34 балл
	Аралық аттестация - Емтихан	100 балл
Қорытынды баға =АБ₁+АБ₂/ 2 х 0,6 + Емт. бағасы х 0,4

ПӘННІҢ АКАДЕМИЯЛЫҚ САЯСАТЫ

Жұмыстардың барлық түрін көрсетілген мерзімде жасап тапсыру керек. Кезекті тапсырманы орындамаған, немесе 50% - дан кем балл алған студенттер бұл тапсырманы қосымша кесте бойынша қайта жасап, тапсыруына болады.

Орынды себептермен зертханалық сабақтарға қатыспаған студенттер оқытушының рұқсатынан кейін лаборанттың қатысуымен қосымша уақытта зертханалық жұмыстарды орындауға болады. Тапсырмалардың барлық түрін өткізбеген студенттер емтиханға жіберілмейді

Бағалау кезінде студенттердің сабақтағы белсенділігі мен сабаққа қатысуы ескеріледі.

Толерантты болыңыз, яғни өзгенің пікірін сыйлаңыз. Қарсылығыңызды әдепті күйде білдіріңіз. Плагиат және басқа да әділсіздіктерге тыйым салынады. СӨЖ, аралық бақылау және қорытынды емтихан тапсыру кезінде көшіру мен сыбырлауға, өзге біреу шығарған есептерді көшіруге, басқа студент үшін емтихан тапсыруға тыйым салынады. Курстың кез келген мәліметін бұрмалау, Интранетке рұқсатсыз кіру және шпаргалка қолдану үшін студент «F» қорытынды бағасын алады.

Өзіндік жұмысын (СӨЖ) орындау барысында, оның тапсыруы мен қорғауына қатысты, сонымен өткен тақырыптар бойынша қосымша мәлімет алу үшін және курс бойынша басқа да мәселелерді шешу үшін оқытушыны оның келесі офис-сағаттарында таба аласыз:

Әріптік жүйе бойынша бағалау	Балдардың сандық эквиваленті	% мәні	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалау
А	4,0	95-100	Өте жақсы
А-	3,67	90-94
В+	3,33	85-89	Жақсы
В	3,0	80-84
В-	2,67	75-79
С+	2,33	70-74	Қанағаттанарлық
С	2,0	65-69
С-	1,67	60-64
D+	1,33	55-59
D-	1,0	50-54
F		0-49	Қанақаттанарлықсыз
I (Incomplete)	-	-	Пән аяқталмаған (GPA есептеу кезінде есептелінбейді)
P (Pass)	-	-	«Есептелінді» (GPA есептеу кезінде есептелінбейді)
NP (No Рass)	-	-	« Есептелінбейді» (GPA есептеу кезінде есептелінбейді)
W (Withdrawal)	-	-	«Пәннен бас тарту» (GPA есептеу кезінде есептелінбейді)
AW (Academic Withdrawal)			Пәннен академиялық себеп бойынша алып тастау (GPA есептеу кезінде есептелінбейді)
AU (Audit)	-	-	« Пән тыңдалды» (GPA есептеу кезінде есептелінбейді)
Атт-ған		30-60 50-100	Аттестатталған
Атт-маған		0-29 0-49	Аттестатталмаған
R (Retake)	-	-	Пәнді қайта оқу

Қойылатын бағаның саясаты:

1. Аралық бақылау (күнделікті бақылауды қосқанда) – 100 (%) 7 апта

2. Аралық бақылау (күнделікті бақылауды қосқанда) – 100 (%) 15 апта

Аралық бақылау формасы - КОЛЛОКВИУМ (ауызша және тестер түрінде)

Қорытынды бақылау формасы - ЕМТИХАН (жазбаша)

Уақытында тапсырылмаған үш СӨЖ үшін AW бағасы қойылады.

Үй тапсырмасын уақытында орындау (уақытында әр орындалмаған үй тапсырмалары мен СӨЖ жұмыстары үшін 1-3 балл кемітіледі).

Көмек: Офис сағаттары уақытында дәріс материалдарын түсінбеген, СӨЖ тапсырмаларын орындау және өткізу қиындық туғызған жағдайда және басқа да сұрақтар болғанда оқытушыдан сұрауға болады.

Биотехнология кафедрасының мәжілісінде қарастырылды

17.06. 2014 ж., хаттама №41,

Биотехнология кафедра меңгерушісі ___________ Заядан Б.К.

Оқытушы ___________ Р.Ж. Бержанова