Тест тапсырмалары

Жыл

Әдістемелік өңдеу Гигиена-2 кафедрасының мәжілісінде бекітілді.

Хаттама № ____ ___________ 2014 ж.

 

 

Кафедра меңгерушісі, м.ғ.к.: ______________________ Ескерова С.У.

№1

1.Тақырыбы:Гигенаның даму тарихы. Қазақстандағы гигиена ғылымының дамуы мен қалыптасуы. Халықтың денсаулығы мен экологиялық факторлар. Адам организміне қоршаған орта факторларының әсерін гигиеналық (донозологиялық) диагностикалау қағидалары.Профилактикалық шаралар жүйесіндегі негізгі жүйе ретінде қоршаған орта факторларын гигиеналық нормалау.

2. Мақсаты:студенттерді гигиенаның даму тарихымен, гигиеналық нормалаудың негізгі қағидаларымен, микроклиматты бағалау және өлшеу әдістерімен, сонымен қатар оларды оңтайландыру шараларын өңдеуге үйрету, халықтың денсаулығы және экологиялық факторлармен, адам ағзасына қоршаған орта факторларының әсерін гигиеналық (донозологиялық) диагностикалау қағидаларымен таныстыру.

3.Тапсырма:

1. Әдеби көз материалдарымен танысу.

2.Гигиенаның даму тарихы, даму этаптары мен оның дамуында белгілі гигиенистердің ролімен танысу.

3.Гигиена ғылымының Қазақстанда дамуы.

4. Гигиеналық норматив туралы түсінік беру.

5. Гигиеналық нормалаудың негізгі қағидаларымен танысу.

2.Сыртқы орта факторларының әсеріне байланысты ауруларды негіздеу.

3.Адам ағзасына экологиялық жағдайлардың әсерін бағалау.

4.Адам ағзасына сыртқы орта факторларының әсерін алдын алу шараларын ұсыну.

6.Оқып, меңгеру нәтижесі бойынша реферат, презентация, тест сұрақтары мен жағдайлық есептер дайындау.

4.Орындау түрі: реферат, презентация, тест тапсырмалары мен жағдайлық есептер құрастыру.

5.СӨЖ-ді орындау және бағалау критерийлері:1, 2 қосымшаны қараңыз.

6.Тапсыру мерзімі:2- апта

7.Әдебиет:

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

Қосымша:

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

Электронды ресурстар:

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2.Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

8.Бақылау - сұрақтар:

1. Гигиенаның дамуы туралы не айтасыз?

2. Гигиенаның мақсаты және міндеттерін атаңыз.

3. Гигиенаның негізгі зерттеу әдістерін атаңыз.

4. Гигиенаның бөлімдерін атаңыз.

5.Гигиеналық нормалаудың қандай қағидаларын білесіз?

6.Термореттеудің қандай түрлерін білесіз?

7.Адам ағзасына метеорологиялық жағдайдың кешенді әсерін бағалау әдісі қандай?

8.Адам ағзасына микроклиматтық жағдайларын қолайсыз әсерлерін алдын алуда қандай іс-шаралар жүргізіледі?

9. Гигиеналық нормалаудың қандай қағидаларын білесіз?

10. Ауа қозғалысын қалай анықтаймыз?

11. Барометрләк қысымды қалай анықтаймыз?

12.Адам ағзасына төмен атмосфералық қысым қалай әсер етеді?

13. Адам ағзасына жоғары атмосфералық қысым қалай әсер етеді?

14.Микроклиматты оңтайландыруда қандай шаралар жүргізіледі?

 

№2

1.Тақырыбы:Санитариялық эпидемиологиялық қызмет көрсетудің негізгі түрлері-ескертпелі және ағымдық санитарлық бақылаудың маңызы.

Санитариялық заңнама – мемлекеттік санитарлық қадағалаудың ұйымдастыру және жүргізу үшін құқықтық негізі.

Қоршаған орта және оның факторлары. Қоршаған ортаның экологиялық және гигиеналық мәселелері және олардың өзара байланысы.

Қоршаған ортаның көптеген экологиялық факторлары тұрғындардың денсаулығына дұрыс дамып жетілуіне тигізетін кері әсері.

Соның ішінде біріктірілген, қосарланған қоршаған орта факторлары.

2.Мақсаты: студенттерді ескертпелі және ағымдық санитарлық бақылаудың маңызы, қоршаған орта және оның факторлары мен қоршаған ортаның көптеген экологиялық факторлары тұрғындардың денсаулығына әсерімен таныстыру.

3.Тапсырма:

1.Әдеби көздердер материалдарымен танысу.

2. Санитариялық эпидемиологиялық қызмет көрсетудің негізгі түрлерімен танысу.

3. Санитарлық құжатнамамен танысу.

4.Қоршаған ортаның гигиеналық және экологиялық мәселелерін бағалау.

5. Біріктірілген, қосарланған қоршаған орта факторларын анықтау.

6. Қоршаған ортаның көптеген экологиялық факторлары тұрғындардың денсаулығына дұрыс дамып жетілуіне тигізетін кері әсерін бағалау.

7.Оқып, меңгеру нәтижесі бойынша реферат, презентация, тест сұрақтары мен жағдайлық есептер дайындау.

4.Орындау түрі: реферат, презентация, тест тапсырмалары мен жағдайлық есептер құрастыру.

5.СӨЖ-ді орындау және бағалау критерийлері:1, 2 қосымшаны қараңыз.

6.Тапсыру мерзімі:2- апта

7.Әдебиет:

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

Қосымша:

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

Электронды ресурстар:

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2.Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

8.Бақылау - сұрақтар:

1.Санэпидқызмет түрлері қандай формалармен іске асырылады?

2.Ескертпелі санитарлық қадағалау дегеніміз не?

3. Ағымды санитарлық қадағалау дегеніміз не?

4.Қандай құқықтық – заңнамалық құжатнамалар бар?

5.Қоршаған ортаның қандай факторларын білесіз?

6.Тұрғындар денсаулығына әртүрлі экологиялық факторлар қалай әсер етеді?

7.Қоршаған ортаның біріктірілген әсері дегеніміз не?

8.Қоршаған ортаның жиынтықты әсері дегеніміз не?

9.Қоршаған ортаның қосарланған әсері дегеніміз не?

 

№3

1.Тақырыбы:Адам организміне микроклиматтық факторлар әсерін кешенді бағалау. Адамның жылы лебізін объективті және субъективті бағалау. Инфрақызыл радиациясы мен ультракүлгін сәулесінің қарқындылығын өлшеу және бағалау әдістемесі. Атмосфералық ауаның биологиялық және химиялық ластануының гигиеналық маңызы. Адам денсаулығына негатив әсерінің алдын-алу шаралары.

2.Мақсаты: студенттерді күн радияциясының гигиеналық маңызын, ЕПМ, балалар мен жасөспірімдер мекемелері, тұрғын үйлердің табиғи және жасанды жарықтануына гигиеналық талаптармен, жарықтандыру мен нормалауға баға берудің қөрсеткіштерімен, сонымен қатар инфрақызыл радиациясы мен ультра күлгін сәулелелердің қарқындылығын бағалау және өлшеу әдістерімен, атмосфералық ауаның биологиялық және химиялық ластануының гигиеналық маңызымен таныстыру.

3.Тапсырма:

1. Әдеби көздердің материалдарымен танысу.

2. Күн радиациясының гигиеналық маңызын зерттеу.

3. Күнрадиациясына гигиеналық баға беру.

4.Күн спектрінің құрылысымен танысу.

5.УК-сәулесінің белгілі бір аумақтарының биологиялық ролімен танысу.

6.УК жетіспеушілігінің туындау себептерін (табиғи және жасанды) себептерін анықтау.

7.Қоршаған орта, атмосфераны ластаушы көздер мен зиянды факторлар түсініктермен танысу.

8.Қазақстан республикасында атмосфералық ауа ластануының мәселелерімен, ауа ластануының гигиеналық маңызымен танысу.

9.ОҚО мен Шымкент қаласының қоршаған ортасының зиянды факторларын анықтау.

10. Оқып, меңгеру нәтижесі бойынша реферат, презентация, тест сұрақтары мен жағдайлық есептер дайындау.

4.Орындау түрі: реферат, презентация, тест тапсырмалары мен жағдайлық есептер құрастыру.

5.СӨЖ-ді орындау және бағалау критерийлері:1, 2 қосымшаны қараңыз.

6.Тапсыру мерзімі:3- апта

7.Әдебиет:

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

Қосымша:

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

Электронды ресурстар:

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2.Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

8.Бақылау - сұрақтар:

1. Күн спектрі сәулелерінің биологиялық маңызы неде?

2. Инфрақызыл радиацияның гигиеналық маңызы неде?

3. Ультракүлгін сәуленің гигиеналық маңызы неде?

4. Жұмыс орнының табиғи жарықталу деңгейін сипаттайтын көрсеткіштер қандай? Оларға анықтаама беріңіз.

5. Жасанды жарықталуға қандай негізгі талаптар қойылады?

6. Қазақстан ауылдары мен қалаларының атмосфералық ауасының негізгі ластаушы факторлары қандай?

7. Өнеркәсіптердің валдық және бірден шығарылатын лақтырыстардың гигиеналық маңызын айтыңыз.

8. Атмосфераның «парниктік эффект» қандай факторларын білесіз?

9. Озон қабатының бұзылыстарының себептері неде?

10. Қышқылды жаңбыр пайда болуының себептері неде?

11. Адам ағзасына зиянды заттардың әсері қандай?

12. Атмосфералық ауаны ластанудан қорғауда қандай гигиеналық шаралар жүргізіледі?

№4

1.Тақырыбы:Судың органолепикалық көрсеткіштері және тұзды құрамының гигиеналық маңызы. Суқоймаларының өздігінен тазару процесінің маңызы. Сапробтылық су қоймасының санитарлық жағдайының көрсеткіші. Судың сапасын жақсартудың арнайы әдістері. Орталықтандырылмаған су желісін ұйымдастырудың гигиеналық талаптары. Құдықтар мен су көздері каптажы құрлысы мен оны орнатуына қойылатын талаптар. Құдықтарды тазарту және дезинфекциялау. Су нысандарын санитарлық қорғаудың негізгі аспектілері.

Жер беті және жер асты су көздері құбырларының гигиеналық сипаттамасы.

2.Мақсаты: студенттерді судың сапасына байланысты болатын аурулармен таныстыру, судан сынама алуды, талдау нәтижелеріне байланысты судың сапасына гигиеналық қорытынды беруді үйрету, су нысандарын санитарлқ қорғаудың негізгі аспектілерін таныстыру, жер беті және жерасты су құбырының гигиеналық сипаттамасымен таныстыру.

3.Тапсырма:

1.Су көздерін санитарлы зерттеу әдістерімен таныстыру.

2.Судан сынама алу тәртібіменг танысу.

3.Су көздерін таңдауға гигиеналық талаптармен танысу.

4. Су көздерінен суды залалсыздандыру сатыларымен таныстыру.

5.Судағы қалдық хлорды анықтай отырыпсуды залалсыздандырудың тиімділігін бағалау.

6.Қазақстан республикасының су нысандарын анықтау.

7.Су нысандарын санитарлы қорғаудың негізгі аспектілері.

8. Сумен қамтамасыз етудің гигиеналық сипаттамасымен таныстыру.

9.Сумен ұамтамасыз ету көздерін бағалау.

10. Сумен қамтамасыз етуге санитарлы-гигиеналық талаптарды зерттеу.

11.Оқып, меңгеру нәтижесі бойынша реферат, презентация, тест сұрақтары мен жағдайлық есептер дайындау.

4.Орындау түрі: реферат, презентация, тест тапсырмалары мен жағдайлық есептер құрастыру.

5.СӨЖ-ді орындау және бағалау критерийлері:1, 2 қосымшаны қараңыз.

6.Тапсыру мерзімі:4- апта

7.Әдебиет:

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

Қосымша:

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

Электронды ресурстар:

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2.Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

8.Бақылау - сұрақтар:

1. Сумен қамтамасыз етудің қандай жүйесі мен көздерін білесіз?

2.Сумен қамтамасыз ету көздерін санитарлық зерттеуде қандай әдістер қолданылады?

3.Су көздерін санитарлы қорғауда қандай іс-шаралар жүргізіледі?

4. Су сапасымен қандай аурулар байланысты?

5. Су көздерінен ауыз су сынамасын алу қалай жүргізіледі?

6. Зертханалық жағдайда су мөлдірлігін қалай өлшейді?

7.Суды тазалаудың қандай әдістерін білесіз?

8.Суды залалсыздандыруда қандай әдістер қолданылады?

9.Су көздерінің санитарлы қорғау аймақтарының қандай белдеулері болады?

10.Су көзін таңдауға ұсыныс беріңіз.

11. Қазақстанда қандай су нысандары бар?

12. Суды ластаушы көздерді атаңыз.

13. Су көздерін санитарлы қорғау қалай жүргізіледі?

14. Сумен қамтамасыз етуге гигиеналық сипаттама беріңіз.

15. Сумен қамтамасыз етудің қандай көздерін білесіз?

16.Сумен қамтамасыз етуге қандай санитарлы-эпидемиологиялық талаптар қойылады?

17.Жерасты және жер үсті су көздері суқұбырларының гигиеналық сипаттамасы неде?

№5

1.Тақырыбы:Қалалық елді мекендердің функционалды аймақтары және оларды тиімді орналастыру. Тұрғын үй аймақтары құрылысы жүйесі және олардың гигиеналық маңызы. Биогеохимиялық эндемиялар, олардың алдын алу. Ауылды елді мекендер жоспарлау және орналастыру ерекшеліктері.

2.Мақсаты: студенттерді тұрғын аймақтың құрылыс жүйелерімен, биогеохимиялық эндемиялар, олардың алдыналумен,тұрғын үйлерді жоспарлау мен салуға қойылатын гигиеналық талаптармен таныстыру.

3.Тапсырма:

1.Тұрғын аймағының гигиеналық маңызымен танысу.

2.Қалалық тұрғын бекеттерінде функционалды аймақтарын тиімді орналастыруды бағалау.

3.Табиғи және жасанды биогеохимиялық провинциялармен таныстыру.

4. Биосферадағы микроэлементтердің айналымы мен миграциясын меңгеру.

5. Эндемиялық аурулар мен олардың алдын алуды меңгеру.

6. Елді мекендерді жоспарлауға гигиеналық талаптармен танысу.

7. Елді мекендерді салуға гигиеналық талаптармен танысу.

8. Заманауй тұрғын бекеттерін жоспарлау ерекшеліктерін зерттеу.

9. Оқып, меңгеру нәтижесі бойынша реферат, презентация, тест сұрақтары мен жағдайлық есептер дайындау.

4.Орындау түрі: реферат, презентация, тест тапсырмалары мен жағдайлық есептер құрастыру.

5.СӨЖ-ді орындау және бағалау критерийлері:1, 2 қосымшаны қараңыз.

6.Тапсыру мерзімі:5- апта

7.Әдебиет:

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

Қосымша:

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

Электронды ресурстар:

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2.Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

8.Бақылау - сұрақтар:

1. Қалалық елді мекендердің функциональды аймақтары қалай орналастырылады?

2. Тұрғын аумақтардың гигиеналық маңызы неде?

3. Тұрғын аймақтардың құрылысының қандай жүйелері бар?

4. Табиғи биогеохимиялық провинцияларды сипаттаңыз.

5.Жасанды биогеохимиялық провинцияларды сипаттаңыз.

6. Биосферадағы микроэлементтер айналымы мен миграциясы дегеніміз не?

7.Қандай эндемиялық ауруларды білесіз?

8. Эндемиялық ауруларды алдын алуда қандай шаралар ұсынасыз?

9. Елді-мекендерді жоспарлауға қандай гигиеналық талаптар қойылады?

10. Елді мекендерді салуға қандай гигиеналық талаптар қойылады?

11. Заманауй елді мекендерді жоспарлаудың ерекшеліктері неде?

 

№6

1.Тақырыбы:Тамақтану статусын бағалау әдістемесі. Тамақтың құндылығын гигиеналық бағалау әдістері: Нақты тамақтануды мәзір-жіктемесі бойынша есептеу (жалғасы). Азық-түліктердің тағамдық және биологиялық құндылығы, эпидемиологиялық маңызы. Азық-түліктің сапалығын бағалау әдістері - жұмыртқаның, ұнның, нанның, консервілердің, концентраттардың.

2.Мақсаты:алиментарлы денсаулық бұзылыстарын алдын алу мақсатында адамның тағамдық статусын бағалау мен зерттеу әдістерін меңгерту, тағамдық азықтардың азықтық және биологиялық құндылығы, эпидемиологиялық маңызымен, тез бұзылатын тамақ өнімдерінің сапасы жөнінде қорытынды беруді үйрету.

3.Тапсырма:

1.Тағамдық статусты зерттеумен танысу.

2.Әр түрлі әлеуметтік-мамандық және жас-жыныс тұрғындар тобының нақты тамақтануын зерттеу әдістерін меңгерту.

3.Жеке тұлғалар мен ұйымдасқан ұжымның тамақтануын кешенді медициналық бақылау ретінде тағамдық статусты бағалау мен зерттеу әдістерін бағалау.

4. Адамның тамақтану жағдайын талдау.

5. Негізгі тағамдық азықтардың (нан, ұн, сүт және сүт өнімдері, ет, балық және консервілер) биологиялық және тағамдық құндылықтарымен танысу.

6. Тағамдық азықтарға гигиеналық сараптама жүргізу тәртібімен танысу.

7. Гигиеналық азықтарды сараптау мен оның түрлерінің гигиеналық маңызын бағалау.

8. Сараптама жүргізу әдістері мен тәртібін, органолептикалық жіне зертханалық зерттеу әдістерін меңгеру.

9. Негізгі азық түліктердің (нан, ұн, сүт, сүт өнімдерінің, ет, балық, қалбыр.) өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығымен танысу.

10. Азық түліктерді органолептикалық көрсеткіштеріне қарай бағалау.

11. Негігі азық түліктердің санитарлық сараптау қорытындысын бағалау.

12. Оқып, меңгеру нәтижесі бойынша реферат, презентация, тест сұрақтары мен жағдайлық есептер дайындау

4.Орындау түрі: реферат, презентация, тест тапсырмалары мен жағдайлық есептер құрастыру.

5.СӨЖ-ді орындау және бағалау критерийлері:1, 2 қосымшаны қараңыз.

6.Тапсыру мерзімі:6- апта

7.Әдебиет:

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

Қосымша:

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

Электронды ресурстар:

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2.Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

8.Бақылау - сұрақтар:

1.Тағамдық статус дегеніміз не?

2. Әр түрлі топ тұрғындарының нақты тамақтануын бағалаудың қандай әдістерін білесіз?

3. Ұйымдасқан ұжымдардың нақты тағамдық статусын бағалау қалай жүргізіледі?

4. Жеке тұлғалардың тағамдық статусын бағалау қалай жүргізіледі?

5. Адамның тағамдық статусын медициналық бағалау әдісі қандай?

6. Өсімдік текті азықтардың биологиялық мәні неде?

7. Тағамдық азықтарға гигиеналық сараптама жүргізудің тәртібін айтып беріңіз.

8. Негізгі азықтардың қатерсіздігін бағалау үшін қандай экспресс әдістер қолданылады?

9. Ұнның минералды ұүрамын айтып беріңіз.

10. Тағамдық азықтарды консервілеудің негізгі мақсаты немен негізделеді?

11.Өсімдік текті азықтардың биологиялық құндылығы неде?

12. Ұнның қатерсіздігіне қандай көрсеткіштер әсер етеді?

13.Зерттеуге ұннан сынама алу қалай жүргізіледі?

14.Клейковина дегеніміз не? Ол қалай анықталады?

15.Ұнның минеральды құрамын атаңыз, ол неге байланысты?

16.Тамақ өнімдерін консервілеудің негізгі мақсаты неге негізделген?

17.Жұмыртқаның қатерсіздігі қалай анықталады?

 

 

 

№7

1.Тақырыбы:Тамақтануды ұйымдастыруды және оның гигиеналық, эпидемиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуді бақылау. ЕПМ және балалар мекемелеріндегі ас блоктарының жұмысының ұйымдастырылуына гигиеналық бақылау жүргізу. Ауруханалар мен балалар мекемелерінде асханананы орналастыру, жоспарлау, құрал жабдықтар және жұмысының ұйымдастырылуына гигиеналық сараптама жүргізу.

2.Мақсаты:тамақтануды ұйымдастыруды және оның гигиеналық, эпидемиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуді бақылау, ЕПМжәне балалар мекемелерінде тамақтану туралы түсінік беру. ЕПМ және балалар мекемелеріндегі ас блоктарының жұмысының ұйымдастырылуын гигиеналық бағалауды уйрету.

3.Тапсырма:

1. Тамақтану ұжымымен танысу.

2.Тамақтанудың ұйымдастырылуын қамтамасыз етуді бағалау.

3.Тамақтанудың ұйымдастырылуын бақылауды талдау.

4. Балалар мекемелерімен ЕПМ- гі асхана жұмысының ұйымдастырылуымен танысу.

5.Ауруханада тамақтануды ұйымдастыру ерекшеліктерін үирену.

6. Аурухана ас блогы және асхана буфет бөлімшелерінің жұмысын дәрігерлік санитарлық бақылауын бағалау.

7. Ауруханадағы ас блоктарының құрылыс жүйесін гигиеналық сипаттау.

8. Оқып, меңгеру нәтижесі бойынша реферат, презентация, тест сұрақтары мен жағдайлық есептер дайындау.

4.Орындау түрі: реферат, презентация, тест тапсырмалары мен жағдайлық есептер құрастыру.

5.СӨЖ-ді орындау және бағалау критерийлері:1, 2 қосымшаны қараңыз.

6.Тапсыру мерзімі:7- апта

7.Әдебиет:

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

Қосымша:

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

Электронды ресурстар:

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2.Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

8.Бақылау - сұрақтар:

1. Тамақтану қалай ұйымдастырылады?

2.Тамақтануды ұйымдастыру қалай қамтамасыз етіледі?

3.Тамақтануды ұйымдастырудың гигиеналық және эпидемиялық қауіпсіздігі неде?

4.Тамақтануды ұйымдастыруды бақылау қалай жүргізіледі?

5.Тағамдық рацион құндылығы мен сапалық құрамын медициналық бақылау қалай жүргізіледі?

6.Аурухана ас блоктарының санитарлы-гигиеналық зерттеу қалай жүргізіледі?

7.Аурухана ас блогының санитарлы тәртібі қалай бағаланады?

8.Стационарда аурулардың тамақтануы қалай ұйымдастырылады?

9.Емдік-профилактикалық және ем-дәмдік тамақтану құрастырылуының негізгі қағидаларын атаңыз?

10. Тағамдық азықтардың кулинарлы өңдеуге, сақтауға, тасымалдауға және дайын тағамдарды таратылуына қойылатын гигиеналық талаптар қандай?

11.Ас блогы қызметкерлерінің жеке бас гигиенасы және олардың денсаулықтарын медициналық бақылау мәні неде?

12.ЕПҰ мен балалар мекемелерінде асхана ыдыстарын өңдеуге қандай гигиеналық талаптар қойылады?

 

 

№8

1.Тақырыбы: Аралық бақылау.

2.Мақсаты: ауа, су, топырақ, тамақтану және емдеу сауықтыру мекемелері гигиенасы бойынша тәжірибелік және теориялық сабақтарда алған білімдерін тереңдету және нығайту.

3.Тапсырма:

1.Өткен тақырыптар бойынша алған барлық білімдерін тәжірибелік сабақтарда қолдана білу.

4.Орындау түрі: ауызша сұрау, тест тапсырмаларын және жағдайлық есептерді шешу.

5.СӨЖ-ді орындау және бағалау критерийлері:2 қосымшаны қараңыз.

6.Тапсыру мерзімі:8- апта

7.Әдебиет:

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

Қосымша:

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

Электронды ресурстар:

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2.Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

8.Бақылау:

Тест тапсырмалары

2) Жағдайлық есептер

3) Сұрақтар

№9

1.Тақырыбы:Тағамдық азықтарды консервілеу, оның азық-түліктердің жарамдылығын қамтамасыз етудегі және тағамдық, биологиялық құндылығын сақтаудағы ролі. Емдік және емдік – профиактикалық тамақтану

2.Мақсаты:Студенттердітағамдық азықтарды консервілеу, оның азық-түліктердің жарамдылығын қамтамасыз етудегі және тағамдық, биологиялық құндылығын сақтаудағы ролімен, емдік және емдік – профиактикалық тамақтануды таныстыру

3.Тапсырма:

1. Қалбырдағы консервілермен және оның гигиеналық маңызымен таныстыру.

2. Ботулизм, тағамдық токсикоинфекция және ауыр металл тұздарымен улануда қалбырдағы консервілердің маңызын бағалау.

3. Тағамдық концентраттар мен қалбырдағы консервілердің сапасына гигиеналық талаптармен танысу.

4. Консервіленген тағамдық азықтардың санитарлы сараптамасын бағалау.

5. Емдік, емдік-профилактикалық тамақтануды бағалау.

6. Өндіріс мекемелерінің жұмысшылары мен науқастар тамақтануындағы мәні мен қағидаларын зерттеу.

7.Оқып, меңгеру нәтижесі бойынша реферат, презентация, тест сұрақтары мен жағдайлық есептер дайындау.

4.Орындау түрі: реферат, презентация, тест тапсырмалары мен жағдайлық есептер құрастыру.

5.СӨЖ-ді орындау және бағалау критерийлері:1, 2 қосымшаны қараңыз.

6.Тапсыру мерзімі:9- апта

7.Әдебиет:

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

Қосымша:

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

Электронды ресурстар:

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2.Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

8.Бақылау - сұрақтар:

1. Қалбырдағы консервілердің тамақтанудағы маңызы неде?

2. Ботулизм, тағамдық токсикоинфекция және ауыр металл тұздарымен

улануда қалбырдағы консервілердің маңызы қандай?

3. Тағамдық концентраттар мен қалбырдағы консервілердің сапасына қандай гигиеналық талаптар қойылады?

4. Консервіленген тағамдық азықтарға санитарлы сараптамасы қалай жүргізіледі?

5. Тағамдық азықтарды консервілеудің негізгі маңызы неде?

6. Науқастарды емдеуде емдік тамақтанудың ролі қандай?

7. Қандай емдәмдік столдарды білесіз?

8. Емдәмдік тамақтануды құрастырудың негізгі қағидалары мен мәнін айтып беріңіз.

9. Әр түрлі жастағы балалар үшін тамақтану рационының колориялық сапасын медициналық бақылау қалай жүргізіледі?

10. Кәсіби ауруларды алдын алу жүйесінде емдік профилактикалық тамақтанудың маңызы неде?

11. ЕПҰ негізгі рационы мен оларды қолдануды айтып беріңіз.

№10

1.Тақырыбы: Шаң патологиясының алдын алу. Шаңды гигиеналық нормалау қағидалары. Цех ординаторы жұмысының гигиеналық аспектілері. Иондауыш емес электромагниттік сәулелер және олардың жағымсыз әсерінің алдын алу. Өлшеу мен бағалау әдістері. Нормалау қағидалары. Медициналық сәулелерден және табиғи сәулелену кеөздерінен шектеу.

2.Мақсаты: студенттерге шаңның ағзаға әсері, шаңдық аурулар және шаңдану аурулар профилактикасы жөніндегі шаралар мен ауаның шаңдануын, дисперстілігін және шаңның пневмакониоздық қауіптілігін анықтау әдістері, шаңдарды гигиеналық нормалауының принциптері туралы білім беру. Цех ординаторы дәрігерінің жұмысымен таныстыру, электромагниттік, электрлі, магнитті өрісті гигиеналық нормалау қағидаларымен, бағалау және өлшеу әдістері, иондаушы сәуле көздерімен жұмыс кезінде медицина қызметкерінің радиациялық қауіпсіздігін қамтамсыз ету шаралары мен еңбек жағдайының ерекшеліктері туралы түсінік беру.

3.Тапсырма:

1. Өндірістік шаңмен және шаң паталогиясымен танысу.

< колориялық сапасын медициналық бақылау қалай жүргізіледі?

10. Кәсіби ауруларды алдын алу жүйесінде емдік профилактикалық тамақтанудың маңызы неде?

11. ЕПҰ негізгі рационы мен оларды қолдануды айтып беріңіз.

№10

1.Тақырыбы: Шаң патологиясының алдын алу. Шаңды гигиеналық нормалау қағидалары. Цех ординаторы жұмысының гигиеналық аспектілері. Иондауыш емес электромагниттік сәулелер және олардың жағымсыз әсерінің алдын алу. Өлшеу мен бағалау әдістері. Нормалау қағидалары. Медициналық сәулелерден және табиғи сәулелену кеөздерінен шектеу.

2.Мақсаты: студенттерге шаңның ағзаға әсері, шаңдық аурулар және шаңдану аурулар профилактикасы жөніндегі шаралар мен ауаның шаңдануын, дисперстілігін және шаңның пневмакониоздық қауіптілігін анықтау әдістері, шаңдарды гигиеналық нормалауының принциптері туралы білім беру. Цех ординаторы дәрігерінің жұмысымен таныстыру, электромагниттік, электрлі, магнитті өрісті гигиеналық нормалау қағидаларымен, бағалау және өлшеу әдістері, иондаушы сәуле көздерімен жұмыс кезінде медицина қызметкерінің радиациялық қауіпсіздігін қамтамсыз ету шаралары мен еңбек жағдайының ерекшеліктері туралы түсінік беру.

3.Тапсырма:

1. Өндірістік шаңмен және шаң паталогиясымен танысу.

2 Шаңның арганизімге әсеретуінен туындайтын ауруларды және басқада мутагендік, канцерогендік, токсикалық тітіркендіру қасиеті басым ауруларды анықтау.

3.Шаңның фиброгендік және басқада әсерін нормалау принціпімен танысу.

4. Цех ординаторы дәрігерінің еңбек гигиенасының негізгі аспектілерін меңгеру.

5. Цех ординаторы дәрігері еңбегінің ерекшеліктеріне анықтама беріңіз.

6. Магнит өрісін, электр көзін, электромагнит өрісін пайдаланатын ауданды анықтау.

7. Магнит өрісін, электр өрісін, электромагнит өрісін нориалау қағидаларымен танысу.

8. Магниттік, эле