Уровень 2
Вопрос №1
V2 | Рэлей-Джинс формуласын көрсетіңіз: |
A) | |
B) | |
C) | |
D) | |
E) | |
F) | |
G) | |
H) |
Вопрос №2
V2 | Төмендегі келтірілген қабаттардың қайсысы Жер атмосферасына жатады? |
A) Тропосфера | |
B) Стратосфера | |
C) Мезосфера | |
D) Тәж | |
E) Литосфера | |
F) Хромосфера | |
G) Фотосфера | |
H) Гранулалар |
Вопрос №3
V2 | Күнге ең алыс 3 планетаны атаңыз |
A) Меркурий | |
B) Марс | |
C) Шолпан | |
D) Юпитер | |
E) Жер | |
F) Сатурн | |
G) Уран | |
H) Нептун |
Вопрос №4
V2 | ....... зодиак шоқжұлдызына жататындар. |
A) Түйе | |
B) торпақ | |
C) жолбарыс | |
D) айдахар | |
E) жылан | |
F) балықтар | |
G) қасқыр | |
H) шаян |
Вопрос №5
V2 | Космологиялық кеңею – бұл...: |
Ең үлкен қашықтық масшабтарында байқалатын құбылыс. | |
Кез-келген кеңістіктік масшабтарда байқалатын құбылыс. | |
А. Эйнштейн 1917 ж. тұспалдаған құбылыс. | |
А. А. Фридман 1925 ж. тұспалдаған құбылыс. | |
Э. Хаббл және Д. Слайфер 20 ғ. басында ашқан құбылыс. | |
А. Сэндидж 20 ғ. екінші жартысында ашқан құбылыс. | |
Жердің температуралық қалпына әсер ететін құбылыс. | |
Шоқжұлдыздар көрінісін өзгертуге апаратын құбылыс. |
Вопрос №6
V2 | Термоядролық синтездің тиімділігін анықтайтын басты факторларды көрсетіңіз: |
Реликті сәулелену әсері. | |
Ортадағы магнит өрісі. | |
Нейтрино ағындары. | |
Ғарыштық сәулелердің әсері. | |
Плазма температурасы. | |
Ортадағы электр тогы | |
Орта тығыздығы. | |
Заттың химиялық құрамы. |
Вопрос №7
V2 | Ақ ергежейлілерге тән қаситет: |
Магнит өрісінің болмауы. | |
Баяу осьтік айналу. | |
Зат тығыздығының жоғары болуы. | |
Пәрменді термоядролық реакциялар. | |
Зат тығыздығының төмен болуы. | |
Қарқынды спектрлік сызықтар. | |
Термоядролық реакциялардың болмауы . | |
Спектрлік сызықтардың тарылуы. |
Вопрос №8
V2 | Реликті сәулелену – бұл...: |
Ғалам эволюциясымен байланыссыз құбылыс. | |
20 ғ. басында Хаббл және Слайфер ашқан құбылыс. | |
Жердегі ауа-райына әсер ететін құбылыс. | |
Ультракүлгін аймағында бақыланатын құбылыс. | |
1965 ж. Пензиас және Уилсон ашқан құбылыс. | |
Радиоаймақта бақыланатын құбылыс. | |
Ғалам кеңеюінің салдары болып табылатын құбылыс. | |
Ғарышта ғана бақыланатын құбылыс. |
Вопрос №9
V2 | Квазарлар – бұл...: |
Біздің Галактика ішіндегі объектілер. | |
Жарықтылығы аз болатын объектілер. | |
Аса алып жұлдыздарға ұқсас объектілер. | |
Космологиялық қашықтықтарда орналасқан объектілер. | |
Күн жүйесі аумағында орналасқан объектілер. | |
Жарықтылығы аса жоғары болатын объектілер. | |
Галактикалардың активті ядролары болып табылатын объектілер. | |
Жұлдыз түзілетін аумқтармен байланысты объектілер. |
Вопрос №10
V2 | Жұлдызаралық ортаның болуы келесі құбылыстармен түсіндіріледі: |
Жұлдыздар жарығының поляризациясы. | |
Жұлдыздар түсінің қызаруы. | |
Планеталар қозғалысының тежелуі. | |
Жұлдыздар спектрінде жұтылу сызықтарының. | |
Жұлдыздар маңайында галоның пайда болуы. | |
Цефеидалардың тұрақсыздығы. | |
Галактикалардың қашықтауы. | |
Жұлдыздар эволюциясяның үдетілуі. |
Вопрос №11
V2 | Пульсарларға тән құбылыс: |
Қатаң периодты жылдам айнымалылық. | |
Радиосәулеленудің болмауы. | |
Қызыл алыптарға ұқсауы. | |
Сәулеленудің жылулық механизмі. | |
Жылтырлықтың тұрақтылығы. | |
Сәулеленудің синхротрондық механизмі. | |
Сәулеленудің баяу айнымалылығы. | |
Сәулелену ағыны бағытталуының пәрменділігі. |
Вопрос №12
V2 | Қос жұлдыздарды анықтау белгілері: |
Жұлдыз компоненттері температураларының өзгеруі. | |
Жұлдыз компоненттерінің түстерінің өзгеруі. | |
Компоненттердің өзара байланысқан қозғалысы. | |
Компонеттердің сәулелік жылдамдықтарының периодты түрде өзгеруі. | |
Жұлдыздардың айналу жылдамдықтарының өзгеруі. | |
Компоненттердің өзара тұтылу құбылысы. | |
Жұлдыз компоненттерінің өлшемдерінің өзгеруі. | |
Жұлдыз компоненттерінің бұзылуы. |
Вопрос №13
V2 | Цефеидалардың басқа айнымалы жұлдыздардан ерекшеліктері: |
Қызыл ергежейлілерге жатады. | |
Период – жарықтылық тәуелділігінің болмауы. | |
Сары аса алыптарға жатуы. | |
Жарықтылығының әлсіздігімен. | |
Жылтырлық өзгерісінің қатаң периодтылығы. | |
Жылтырлық өзгерісінің қатаң периодты болмауы. | |
Қос жүйелерге жатуы. | |
Период – жарықтылық тәуелділігі орындалады. |
Вопрос №14
V2 | Оптикалық диапазонға жататын сәулеленулерге тән: |
Толқын ұзындығының 0,46 – 0,86 мкм аумағында жатуы. | |
Бақылау құралдарының өте аз болуы. | |
Атмосфера мөлдірлігнің төмен болуы. | |
Бақылау құралдарының өте көп болуы. | |
Толқын ұзындығының 0,36 – 0,76 мкм аумағында жатуы. | |
Толқын ұзындығының 0,26 – 0,66 мкм аумағында жатуы. | |
Тиімді сәуле қабылдағыштардың болмауы. | |
Атмосфера мөлдірлігнің жоғары болуы. |
Вопрос №15
V2 | Жұлдыздар – бұл: |
Барионды материяның көп бөлігі орналасқан объектілер. | |
Қойнауында термоядролық синтез реакциясы жүретін объектілер. | |
Радиоактиті ыдырау реакциясы жүретін объектілер. | |
Электромагниттік сәулеленудің негізгі бөлігіне жауап беретін объектілер. | |
Барионды материяның аз бөлігі орналасқан объектілер. | |
Күнге ұқсамайтын объектілер. | |
Планеталарға ұқсас объектілер. | |
Гравитациялық сығылу салдарынан жарық шығаратын объектілер. |
Вопрос №16
V2 | Планеталар дегеніміз: |
Өздік қуатты энергия көздері бар аспан денелері. | |
Жұлдыздарды орбиталар бойымен айналатын аспан денелері. | |
Жұлдыздардан массалары жүздеген есе аз объектілер. | |
Тек Күн жүйесінде ғана болатын объектілер. | |
Масссы Күн массасына жақын аспан денелері. | |
Өздік қуатты энергия көздері жоқ аспан денелері. | |
Ғарышта өз бетімен өмір сүре алатын объектілер. | |
Басқа жұлдыздарда табылмаған аспан денелері. |
Вопрос №17
V2 | Астрофизикадағы Метагалактика ұғымына сәйкес келетін тұжырым: |
Жақын маңдағы галактика шоғырларының жиынтығы. | |
Біздің Галактика маңайы. | |
Бикеш галактикалар шоғырымен байланысты жүйе. | |
Жақын маңдағы галактикалар жиынтығы. | |
Астрофизика қарастыратын Ғалам бөлігі. | |
Бақылауға мүмкін болатындай кеңістік аймағы. | |
Күн және оны қоршаған жұлдыздар. | |
Радиусы 4 миллиард парсек және центрі бақылау орталығында болатын кеңістік аймағы. |
Вопрос №18
V2 | Космология – келесі мәселелерді қарастыратын астрофизика бөлімі: |
Біздің Галактика маңайын. | |
Жұлдыздардың құрылуы мен дамуын. | |
Күн жүйесінің дамуын. | |
Ғалам дамуының заңдылықтарын. | |
Ғаламның құрылымдық элементтерінің қасиеттерін. | |
Жұлдыздық шоғырлардың құрылуын. | |
Метагалактиканың құрылуы мен дамуын. | |
Күн жүйесі ғаламшарларының табиғатын. |
Вопрос №19
V2 | Астрофизика - келесі мәселелерді қарастыратын астрономия бөлімі: |
Ғарышта информация беру тәсілдерін. | |
Аспан денелерінің қозғалыс заңдарын. | |
Қашықтыққа энергия жеткізу тәсілдерін. | |
Жұлдызаралық орта табиғатын. | |
Аспан денелеріне дейінгі қашықтықты анықтау әдістерін. | |
Ғарыштық аппараттарды басқару әдістерін. | |
Аспан денелерінің барлық түрлерінің табиғаты мен даму мәселелерін. | |
Аспан денелерінің физикалық табиғатын. |
Вопрос №20
V2 | Практикалық астрофизика мақсаты: |
Аспан денелерін зерттеуге қажетті техникаларды дамыту. | |
Аспан денелерінің қозғалыс траекториясын есептеу. | |
Аспан денелерінің табиғаты туралы мағлұмат алу. | |
Аспан денелерін зерттеу әдістерін дамыту. | |
Ғарыштық аппараттар қозғалысының траекторияларын есептеу. | |
Жер айналуының ерекшеліктерін қарастыру. | |
Уақытты өлшеу. | |
Қашық байланыс әдістерін дамыту. |
Вопрос №21
V2 | Информацияны қабылдау әдістері бойынша астрономияның негізгі бөлімдерін атаңыз |
A. Күн физикасы. | |
B. Астрофизика. | |
C. Күн жүйесінің кіші денелерінің физикасы. | |
D. Аспан механикасы. | |
E. Галактикалық астрономия. | |
F. Астрометрия. | |
G. Космология. | |
H. Жұлдыздық жүйелер динамикасы. |
Вопрос №23
V2 | Астрономияның пайда болуы мен дамуының түрткісі |
A. Практикалық қажеттілік. | |
B. Жұлдыздық аспанның ұлылығы мен әдемілігі. | |
C. Ондық жүйенің ойлап табылуы. | |
D. Астрология. | |
E. Математиканың жетістіктері. | |
F. Сыртқы әлемді тану құмары. | |
G. Империяның пайда болуы. | |
H. Діни ілімдердің пайда болуы. |
Вопрос №24
V2 | Төменде келтірілген аспан денелері атауларының қайсысы қазақша атаулар болып табылады? |
A. Субару. | |
B. Плеядалар. | |
C. Сириус. | |
D. Үркер. | |
E. Шолпан. | |
F. Альтаир. | |
G. Регул. | |
H. Темір қазық. |
Вопрос №25
V2 | Жұлдыздар, планеталар, Ай және Күннің көрінетін қозғалыстарының сипаттамасы. |
A. Ай жұлдыздар арасында сағат тілі бойынша қозғалады. | |
B. Ай жұлдыздар арасында бұралаңдап қозғалады. | |
C. Көрінетін Күннің жылдық қозғалысы және Айдың айлық қозғалысы жұлдыздар арасында сағат тіліне қарсы бағытталған. | |
D. Планеталар жұлдыздар арасында сағат тіліне қарсы бағытта қозғалады. | |
E. Планеталар жұлдыздар арасында сағат тілі бойынша да, қарсы бағытта да қозғалады (бұралаңдайды). | |
F. Күннің көрінетін жылдық қозғалысы жұлдыздар арасында сағат тілі бойынша бағытталған. | |
G. Барлық аспан денелерінің тәуліктік қозғалысы сағат тілі бойымен бағытталған. | |
H. Планеталар әрқашан жұлдыздар арасында сағат тілі бойымен қозғалады. |
Вопрос №26
V2 | Аспан күмбезі мен аспан сферасы түсініктері. |
A. Аспан күмбезі мен аспан сферасы – бір түсінік. | |
B. Аспан күмбезі құдайлардың тіршілік мекені. | |
C. Аспан күмбезі әрқайсысы өз жылдамдығымен айналатын көптеген сфералардан тұрады. | |
D. Аспан күмбезі ерекше заттан тұрады: эфир немесе квинтэссенция. | |
E. Аспан күмбезі - атланталардың иықтарында ұстап тұрылатын реалды сфера. | |
F. Астрономиядағы аспан сферасы – центрі бақылаушының көзінде болатын, кез келген үлкен радиусты жорамал сфера. | |
G. Күндіздік аспан күмбезі – біздің ішкі санамыз бірдей қашықтықта қабылдайтын, біздің атмосфера тығыздығының флуктуациясынан шашыраған Күн жарығы. | |
H. Аспан күмбезі көптеген адамдардың елестетуі бойынша – аспанның әсем бейнесі. |
Вопрос №27
V2 | 2 - аспан сферасының негізгі сызықтары. |
A. Аспан экваторы – аспан сферасының әлем өсіне перпендикуляр жазықтықпен қиылысуынан пайда болған үлкен дөңгелегі. | |
B. Аспан экваторы – бұл аспан сферасының Жер экваторы жазықтығымен қиылысатын сызығы. | |
C. Математикалық горизонт – бұл аспан сферасының тіктеуіш сызығына перпендикуляр жазықтықпен қиылысуынан пайда болатын үлкен дөңгелегі. | |
D. Математикалық горизонт – бұл аспан сферасының полярлық дөңгелек жазықтығымен қиылысуынан пайда болатын үлкен дөңгелегі. | |
E. Аспан экваторы – бұл аспан сферасы мен аспан меридианының қиылысу сызығы. | |
F. Түстік сызық – бұл экватор жазықтығы мен математикалық горизонттың қиылысу сызығы. | |
G. Аспан меридианы – аспан сферасының полюс пен зениттен өтетін үлкен дөңгелегі. | |
H. Аспан меридианы – бұл аспан сферасы мен математикалық горизонт жазықтығының қиылысу сызығы. |
Вопрос №28
V2 | Бірінші экваториалдық координаталар жүйесі. |
A. Шырақтың сағаттық дөңгелегі – бұл зенит және шырақ арқылы өтетін дөңгелек. | |
B. Шырақтың сағаттық бұрышы – бұл горизонт жазықтығы мен шырақ бағыты арасындағы бұрыш. | |
C. Экваториалдық жүйенің негізгі жазықтығы болып аспан экваторы жазықтығы табылады. | |
D. Иілу - бұл математикалық горизонт жазықтығының аспан экваторы жазықтығына көлбеулігі. | |
E. Аспан экваторы жазықтығы мен шырақ бағыты арасындағы бұрыш иілу деп аталады. | |
F. Иілу сағатпен, минутпен және секундпен өлшенеді. | |
G. Полярлық қашықтық – полюс пен зенит арасындағы доға. | |
H. Сағаттық бұрыш – бұл аспан меридианы мен шырақ жазықтықтары арасындағы бұрыш. |
Вопрос №29
V2 | Екінші экваториалдық координаталар жүйесі. |
A. Кульминация – шырақтың зениттен өту моменті. | |
B. Көктемгі күннің теңелу нүктесі – бұл Күннің оңтүстік жартышардан солтүстікке өтетін, экватордың эклиптикамен қиылысу нүктесі. | |
C. Шырақтардың иілуі 0 мен 180 градус аралығында өзгереді. | |
D. Бірінші координата тік шарықтау болып табылады (көктемгі күннің теңелу нүктесі және шырақ иілуі дөңгелегі мен экватордың қиылысу нүктесі бағыттарының арасындағы бұрыш). | |
E. Екінші экваториалдық координаталар жүйесінде шырақтар уақыт бойынша өзгереді. | |
F. Экватор мен эклиптиканың қиылысу нүктелері күн тоқырау нүктелері деп аталады. | |
G. Тік шарықтауды аспан экваторы жазықтығында тәуліктік қозғалысқа қарсы есептейді. | |
H. Шырақтардың тік шарықтауы -90 және +90 градустар аралығында өзгереді. |
Вопрос №30
V2 | Эклиптикалық координаталар жүйесі |
A. Эклиптика – бұл аспан сферасына жүргізілген проекциядағы жұлдыздар арасында Күннің жылдық жүріп өтетін жолы. | |
B. Көктемгі күннің теңелу нүктесі қазір Торпақ шырағында орналасқан. | |
C. Шырақтың эклиптикалық ұзақтығы жыл мезгіліне тәуелді. | |
D. Эклиптикалық жүйедегі координаталар ұзақтық пен енділік болып табылады. | |
E. Экватор және эклиптика жазықтықтарының арасындағы бұрыш 45 градусқа тең. | |
F. Енділік – бұл экватор жазықтығы мен шырақ бағыты арасындағы бұрыш. | |
G. Эклиптикалық координаталар жүйесі күн жүйесі денелерінің орбиталарын есептеу кезінде қолданылады. | |
H. Ұзақтылық күздік күннің теңелу нүктесінен бастап есетеледі. |
Вопрос №31
V2 | Батпайтын және шықпайтын шырақтарға арналған шарттар |
A. Батпайтын шырақтар үшін: иілу δ > (90° - j) | |
B. Шықпайтын шырақтар үшін: орын енділігі j > 45° | |
C. Батпайтын және шықпайтын шырақтар үшін: -(90° - j) < δ < (90° - j) | |
D. Батпайтын шырақтар үшін: δ < 30° | |
E. Батпайтын және шықпайтын шырақтар үшін: δ < j + 45° | |
F. Батпайтын шырақтар үшін: δ < (90° - j) | |
G. Шықпайтын шырақтар үшін: δ < -(90° - j) | |
H. Шығатын шырақтар үшін: тік шарықтау α < 90°. |
Вопрос №32
V2 | Батпайтын және шықпайтын шырақтарға арналған шарттар |
A. Батпайтын шырақтар үшін: иілу δ > (90° - j) | |
B. Шықпайтын шырақтар үшін: орын енділігі j > 45° | |
C. Батпайтын және шықпайтын шырақтар үшін: -(90° - j) < δ < (90° - j) | |
D. Батпайтын шырақтар үшін: δ < 30° | |
E. Батпайтын және шықпайтын шырақтар үшін: δ < j + 45° | |
F. Батпайтын шырақтар үшін: δ < (90° - j) | |
G. Шықпайтын шырақтар үшін: δ < -(90° - j) | |
H. Шығатын шырақтар үшін: тік шарықтау α < 90°. |
Вопрос №33
V2 | Сфералық үшбұрыш: анықтамасы және қасиеттері |
A. Сфералық үшбұрыш (с.ү.) үлкен дөңгелектердің доғаларымен құрылады. | |
B. С.ү. қабырғаларының қосындысы (a + b + c) 360°-қа тең. | |
C. С.ү. бұрыштарының қосындысы (A + B + C) 180°-тан үлкен және 540°-тан кіші. | |
D. С.ү. бұрыштарының қосындысы 180°-тан кіші. | |
E. С.ү. бұрыштары үшбұрыш төбелерінен қабырғаларына жүргізілген жанамалардан түзіледі. | |
F. С.ү. қабырғалары үлкен және кішкентай дөңгелектердің доғалары бола алады. | |
G. С.ү. кішкентай дөңгелектердің доғаларынан құрылған. | |
H. Сфералық артылу деп бұрыштар қосындысы мен 270° айырмасын айтады. |
Вопрос №34
V2 | Сфералық үшбұрыш: анықтамасы және қасиеттері |
A. Сфералық үшбұрыш (с.ү.) үлкен дөңгелектердің доғаларымен құрылады. | |
B. С.ү. қабырғаларының қосындысы (a + b + c) 360°-қа тең. | |
C. С.ү. бұрыштарының қосындысы (A + B + C) 180°-тан үлкен және 540°-тан кіші. | |
D. С.ү. бұрыштарының қосындысы 180°-тан кіші. | |
E. С.ү. бұрыштары үшбұрыш төбелерінен қабырғаларына жүргізілген жанамалардан түзіледі. | |
F. С.ү. қабырғалары үлкен және кішкентай дөңгелектердің доғалары бола алады. | |
G. С.ү. кішкентай дөңгелектердің доғаларынан құрылған. | |
H. Сфералық артылу деп бұрыштар қосындысы мен 270° айырмасын айтады. |
Вопрос №35
V2 | 1 – уақыт өлшеулері |
A. Секунд – Жердің айналу периодының 1 / 86400 бөлігіне тең уақыт аралығы. | |
B. Секунд – бұл 1900.0. эпохасындағы көктем нүктесіне қатысты Күннің айналу периодының 1 / 31 556 925, 9747 бөлігіне тең уақыт аралығы. | |
C. Секунд (атомдық) – бұл негізгі күйдегі 133Cs атомы шығаратын электро-магниттік толқын тербелістерінің 9 192 631 770 периодының ұзақтығына тең уақыт аралығы. | |
D. Жұлдыздық уақыт – бұл көктемгі күн теңелу нүктесінің сағаттық бұрышы. | |
E. Берілген меридиандағы жұлдыздық тәуліктің басы ретінде көктемгі күннің теңелу нүктесінің төменгі кульминациясы моменті алынады. | |
F. Көктемгі күннің теңелу нүктесі аспан сферасында крестпен белгіленген. | |
G. Тропикалық жыл – нағыз Күн центрінің көктемгі күннің теңелу нүктесінен өткен көршілес екі уақыт аралығы. | |
H. Күнделікті өмірде жұлдыздық уақыт қолданылады. |
Вопрос №36
V2 | 3 – уақыт өлшеулері |
A. Астрономияда уақытты бұрышпен өлшейді. | |
B. Күннің экватор бойымен жылдық қозғалу жылдамдығы айнымалы. | |
C. Күннің көкжиектен бату моменті тәуліктің басы ретінде алынады. | |
D. Бірдей уақыт моментіндегі орташа уақыт пен шын күндік уақыт айырмасы уақыт теңдеуі h деп аталады. | |
E. Нөлдік меридиан Париж арқылы өтеді. | |
F. Жұлдыздық уақыт көктемдік күннің теңелу күнінде күндік уақытпен сәйкес келеді. | |
G. Бүкіл әлемдік уақыт – бұл Пулковский меридианының уақыты. | |
H. Алматылық уақыт бүкіл әлемдік уақыттан үш сағат артта. |
Вопрос №37
V2 | Аспанда шырақтардың орнын өзгертетін эффекттер |
А. Көкжиек үстінде рефракция шырақты жоғыралатып көрсетеді. Және мынадай формуламен өрнектеледі: r = 60,25² tg z (z < 70° болғанда). | |
В. Рефракция шырақтың азимутын өзгертеді. | |
С. Рефракция шырақтың тура шарықтауында байқалмайды. | |
D. Рефракция себебінен Жер полюстерінде полярлық күндер түннен ұзағырақ. | |
Е. Горзонталды параллакс ол шырақ дискі көрінетін бұрыш. | |
F. Тәуліктік паралллакс зенитте максималды болады. | |
H. Тәуліктік параллакс ол бақылау нүктесіне жүргізілген, шырақтан Жер радиусы көрінетін бұрыш. | |
А. Көкжиек үстінде рефракция шырақты жоғыралатып көрсетеді. Және мынадай формуламен өрнектеледі: r = 60,25² tg z (z < 70° болғанда). |
Вопрос №38
V2 | Планеталардың толық қозғалысы |
Сыртқы планеталар үшін синодтық қозғалыс теңдеуі: 1/S = 1/T – 1/P, мұндағы S және P – планеталардың синодтық және сидерлік айналу периоды, ал Т – Жердің айналуының жұлдыздық периоды. | |
В. Кеплердің бірінші заңы: барлық планеталар эллипс бойынша қозғалады және оның центрінде Күн орналасқан. | |
С. Кеплердің екінші заңы: уақыт интервалының ұзақтығына пропорционал, ауданды сипаттайтын планетаның радиус векторы. | |
D. Кеплердің үшінші заңы: жартылай осьті орбиталардың квадраты айналу периодының кубына пропорционал. | |
Е. Синодический период – екі кезектелген бірдей конфигурациялы планеталар арсындағы уақыт аралығы. | |
F. Эллипс теңдеуі: x2/a2 + y2/b2 = 2, мұндағы a және b – эллипстің үлкен және кіші жартылай осьтері. | |
G. Эллипстің эксцентриситеті мынаған тең: e = (a2-b2)0,5 / a, мұндағы a және b – эллипстің жартылай осьтері. | |
H. Орбитада планетаның Күнге ең жақын қашықтықта болуын перигей деп атайды. |
Вопрос №39
V2 | Екі дене есебі |
А. Екі дененің тартылу күші олардың арасындағы қашықтыққа кері пропорционал. | |
В. Жердегі тарту күші дененің биіктігінің квадратына кері пропорционал кемиді. | |
С. Гравитациялық күш экрандалмайды. | |
D. Екі дене есебінің нақты теңдеуі: v2 = f (M + m) (2/r -1/a), мұндағы v – m массалы дененің жылдамдағы, M – центральды дененің массасы, f – гравитациялық тұрақты, a –эллипса үлкен жартылай осі, r - радиус-вектор. | |
Е. Кеплердің үшінші заңының нақтыланған түрі: T12(M + m1) / T22 (M +m2) = (a1/a2)3 | |
F. күш денег бағытталған. | |
G. Келетін күштер қашықтық квадратына кері пропорционал. | |
H. Нептунда кездейсоқ тапты. |
Вопрос №40
V2 | Аспан денелерінің көлемі, пішіні және оларға дейінгі қашықтық |
А. Жер радиусы 384000 км тең. | |
В. Жердің экваториалдық радиусы полярлықтан 20 км кем. | |
С. Астрономиялық бірлік ол Жерден Күнге дейінгі орташа ара қашықтық. | |
D. Астрономиялық бірлік 15 мың километрге тең. | |
Е. Горизонталды параллакс ол бұрыш, егер ол көзге перпендикуляр болған жағдайда, шырақтан Жер радиусы көрінеді. | |
F. Алып аспан денелерінің пішінін гравитация күші мен айналулар анықтайды. | |
G. Қашықтық d мен параллакс p екеуі өзара мынадай ара қатынасымен байланысты: d ´ p = . | |
H. Бір парсек 1000 астрономиялық бірлікке тең. |
Вопрос №41
V2 | Прецессия және оның салдары |
А. Прецессия деп зенитте жер осьтерінің айналуын айтады. | |
В. Прецессия деп эклиптика полюсінің айналасында жер осьтерінің тербелуін айтады. | |
С. Прецессия ол Ай мен Күннің өзіне тартуынан пайда болған момент әсерінен Жердің айналу остерінің бағытының өзгеруі. | |
D. Прецессияның әсерінен көктемгі күн теңелу нүктесі ығысады. | |
Е. Экваторды бойлай көктемгі күн теңелу нүктесінің орын ауыстыру жылдамдығы 46,11²/ жылды құрайды. | |
F. Нутация ол Галлея кометасының Жерге периодты түрде жақындауымен түсіндірілетін, Жердің айналу осьтері салыстырмалы аз ғана тербелуі. | |
G. Қазіргі уақытта көктемгі күн теңелу нүктесі Таразы шоқжұлдызында. | |
H. Уақыт өткен сайын Жер үдетіліп келеді. |
Вопрос №42
V2 | Спутниктік навигацияның және геодезияның жүйесі |
А. Спутниктік навигациямен Жердің барлық аумағын алу үшін 30 спутник қажет. | |
В. Спутниктік навигациямен Жердің барлық аумағын алу үшін 12 спутник қажет. | |
С. Спутниктік навигациядан шығатын теңдеу: ri =c(ti0 – tie), мұндағы ri – бақылаушыдан спутникке дейінгі қашықтық, c – жарық жылдамдығы, ti0 – бақылаушымен сигналды тіркеу мезеті, tie - сигналдың сәулелену мезеті. | |
D. Спутниктік навигациядан шығатын теңдеу: ri =c(ti0 + tie), мұндағы ri – бақылаушыдан спутникке дейінгі қашықтық, c – жарық жылдамдығы, ti0 – бақылаушымен сигналды тіркеу мезеті, tie - сигналдың сәулелену мезеті. | |
Е. Қазіргі таңда спутниктік навигацияның бір ғана түрі бар: GPS. | |
Спутниктік навигацияның басты жұмысқа керек теңдеуі: (x – xi)2 + (y – yi)2 + (z – zi)2 = c2 (ti0 +dt – tie)2 , мұндағы і – спутник нөмірі, dt – спутниктік сағаттарға қатысты бақылаушының сағатын белгісіз түзетілуі. | |
Спутниктік навигацияның басты жұмысқа керек теңдеуі: (x + xi)2 + (y + yi)2 + (z + zi)2 = c2 (ti0 +dt – tie)2 , мұндағы і – спутник нөмірі, dt – спутниктік сағаттарға қатысты бақылаушының сағатын белгісіз түзетілуі. | |
Навигациялық спутниктің координатын дәл анықтау үшін 20 жер обсерваториясының желілері бар. |
Вопрос №43
V2 | Жұлдыздардың өзіндік қозғалысы |
А. Инерциалды координат жүйесіне айналу мен үдеу қатысады. | |
В. Жұлдыздардың өздік қозғалысы – ол олардың кеңістіктік жылдамдығы. | |
С. Өздік қозғалыс жылдамдық бірлігінде км/ тәулікпен өлшенеді. | |
D. Жұлдыздардың өздік қозғалысы қашықтыққа тәуелді емес. | |
Е. Жұлдыздардың өздік қозғалысы қашықтыққа тәуелді. | |
F. Өздік қозғалыс ол прецессияны, нутацияны және абберацияны ескермей бір жыл ішінде жұлдыздың ығысу бұрышы. | |
G. Өздік қозғалыс бір бірлікте өлшенуі: бұрыштық секунд/жыл. | |
H. Өздік қозғалыс үшін арналған формула: m = (mδ2 - mα2)0,5. |
Вопрос №44
V2 | Космостық геодезия және ЖЖС бақылау әдістері. |
A. Космостық геодезияның негізінде Жер бетінен бұрыштық өлшеулер үшін Жер мен Айдың жасанды серіктерін тірек нүктелері ретінде қолдану жатыр. | |
B. ЖЖС бақылау үшін аз жарық күшті телескоптарды қолдану керек. | |
C. Жұлдыздар бойынша гидирлеу кезінде фотопластинкадағы серік кескіні жеке нүктелерден тұратын сызық түрінде алынады. | |
D. Лазерлік ұзақ метрияның негізгі формуласының түрі: r = 0.5 (cDt +Dr1 + Dr2), мұндағы r - ізделініп отырған ұзақтық, Dr1 және Dr2 – атмосферадағы сәулелердің іркілуі мен аппаратураның қателігіне байланысты сәйкес түзетулер. | |
E. Лазерлік шоғырдың қимасы серікке дейінгі қашықтыққа тәуелді емес. | |
F. Лазердің көмегімен қашықтықты анықтау дәлдігі уақытты анықтау дәлдігіне тәуелді емес. | |
G. Доплерлік ЖЖС бақылау әдісінің негізгі теңдеуінің түрі: | |
fobs = (-1/c)fem(dr/dt), мұндағы fobs – сәуле шығарудың бақыланатын жиілігі, fem – сәуле шығару жиілігі, с – жарық жылдамдығы, dr/dt - қабылдағышқа қатысты сәуле шығару көзінің радиалды жылдамдығы. |
Вопрос №45
V2 | Электромагниттік сәуле шығарудың негізгі түсініктері және қасиеттері. |
A. 1 эВ = 1, 6´10+19 Дж | |
B. l = сn | |
C. Көрінетін сәуле шығару кванттарының энергиясы 2-3 эВ тең. | |
D. 1А = 10-8м | |
E. Жарық жылдамдығы 300 км/с тең. | |
F. Көрінетін сәуле шығарудың ұзын толқынды шекарасы – шамаман 760нм. | |
G. Гамма-сәуле шығару – бұл 0.01нм -ден қысқа электромагнитниттік сәуле шығару. | |
H. Күлгін сәуле шығарудың қысқа толқынды шекарасы 300нм –ге тең. |
Вопрос №46
V2 | 2 – Астрофотометрия негіздері |
A. Ағын – бірлік уақытта берілген ауданнан өтетін сәулелік энергия мөлшері. | |
B. Интенсивтілік – бірлік уақытта бірлік спектрлік интервалда бірлік ауданнан шығарылатын энергия мөлшері. | |
C. Энергетикалық жарықтылық – берілген бағытта бет арқылы өтетін сәуле шығару ағынының бірлік денелік бұрышқа және сәуле шығару бағытына перпендикуляр бірлік ауданға қатынасы. | |
D. Жарықтылық жарқыраумен келесідей байланыста: E =B/ω. | |
E. Жұлдыздық шама шырақтың өлшемдерін сипаттайды. | |
F. Жарықтылық қашықтық бойынша кері квадраттар заңы бойынша өзгереді. | |
G. Жұлдыздық шамалар шкаласы – жұлдыздар және басқа да денелермен тудырылатын жарықтылықтардың фотометрлік логарифмдік шкаласы. | |
H. Погсон формуласының түрі: m1 - m2 = 2.5 lg (E1/E2) |
Вопрос №47
V2 | Уақыт теңдеуі |
η= bm — Tс = btm — tс = bс — am | |
η= Tm — Tс = tm — tс = aс — am | |
η= bm — aс = btm — aс = bс — am | |
Орташа уақыт пен шын күндік уақыттың бір мезеттегі айырмасы - уақыт теңдеуі деп аталады | |
Орташа уақыт пен шын күндік уақыттың бір мезеттегі қосындысы - уақыт теңдеуі деп аталады | |
Tm = Tс + η= tс+12h+ η | |
Аm = Tс + η= tс+12h+ η | |
Tm = Tс + η= tс+12h+ О |
Вопрос №48
V2 | Шын күндік уақыт туралы дұрыс тұжырым |
Бірдей екі кульминациялар арасындағы және бірдей географиялық меридиандағы уақыт аралығы шын күндік тәуліктер деп аталады | |
Жоғарғы кульминация және әртүрлі географиялық меридиандағы уақыт аралығы шын күндік тәуліктер деп аталады | |
Күннің төменгі кульминациясынан оның кез-келген келесі орнына дейінгі уақыт аралығын шын күндік уақыт Тс деп атайды | |
Күннің жоғарғы кульминациясынан оның кез-келген келесі орнына дейінгі уақыт аралығын шын күндік уақыт Тс деп атайды | |
Айдың төменгі кульминациясынан оның кез-келген келесі орнына дейінгі уақыт аралығын шын күндік уақыт Тс деп атайды | |
Tс= tс + 12h | |
Tс= ас + 12h | |
Tс= tс + 24h |
Вопрос №49
V2 | Жұлдыздық уақыт туралы айтылғандардың дұрысы |
Күзгі күн теңелу нүктелерінің екі бірдей кульминациялары арасындағы уақыт аралығы | |
Көктемгі күн теңелу нүктелерінің екі бірдей кульминациялары арасындағы уақыт аралығы | |
Көктемгі күн теңелу нүктесінің жоғарғы кульминациясынан оның Жұлдыздық нүкте басы болып жоғарғы кульминация моменті алынады | |
Күзгі күн теңелу нүктесінің жоғарғы кульминациясынан оның Жұлдыздық нүкте басы болып жоғарғы кульминация моменті алынады | |
Қысқы тоқырау нүктесінің жоғарғы кульминациясынан оның Жұлдыздық нүкте басы болып жоғарғы кульминация моменті алынады | |
Көктемгі күн теңелу нүктесінің жоғарғы кульминациясынан кез-келген келесі орынға дейінгі жұлдыздық тәулік бірлігіндегі уақыт - жұлдыздық уақыт деп аталады | |
Жазғы күн теңелу нүктесінің жоғарғы кульминациясынан оның Жұлдыздық нүкте басы болып жоғарғы кульминация моменті алынады | |
Көктемгі күн теңелу нүктесінің жоғарғы кульминациясынан оның Жұлдыздық нүкте басы болып төменгі кульминация моменті алынады |
Вопрос №50
V2 | Шырақтың шығу және бату шарттарының дұрысы |
Бақылаушыға аспан экваторындағы барлық шырақтар шығатын және бататын болып көрінеді | |
Вопрос 51
V2 | Бірінші экваторлық координаттар жүйесі |
негізгі жазықтығы ретінде математикалық көкжиек жазықтығы алынады | |
негізгі жазықтығы ретінде аспан экваторы жазықтығы алынады | |
Бірінші координат ретінде h биіктігі алынады | |
Екінші координат ретінде А азимут алынады | |
δ еңкеюі 0º~ 360º аралығындағы мәндерді қабылдайды | |
Тек айды бақылауға арналған жүйе | |
Бірінші координат ретінде δ еңкеюі алынады | |
Негізгі нүкте ретінде аспан экваторының Q жоғарғы нүктеcі алынады |
Вопрос 52
V2 | Төмендегілердің ішінде аспан сферасының элементтеріне жатпайтындары : |
Z зенит | |
Z’ надир | |
Ай | |
әлем осі | |
Күн | |
аспан меридианы | |
жер | |
тал түстік сызық |
Вопрос 53
V2 | Сатурн |
A. Сатурнның өз өсінен айналу периоды 7 күнге тең. | |
B. Сатурнның химиялық құрамы Күнге ұқсас, яғни Сатурн 99% сутегі мен гелийден тұрады. | |
C. Сатурн атмосферасының эффективті температурасы 95К. | |
D. Сатурнда магнит өрісі жоқ. | |
E. Сатурнның орташа тығыздығы 1400 кгм-3 құрайды. | |
F. Сатурнның Күнді айналу периоды 20 жылға тең. | |
G. Сатурнның сақиналары әр 20 жылда периодты түрде жоғалып кетеді. | |
H. Сатурн өзінің атақты сақинасымен космоста белгілі |
Вопрос 53
V2 | Марс |
A. Марс өлшемдері бойынша шамамен Жерден екі есе үлкен. | |
B. Марс атмосферасында қызыл шаң-тозаң көп болғандықтан қызыл сияқты. | |
C. Марстың полярлық қалпағы таза судан тұрады. | |
D. Күн жүйесіндегі биіктігі 27 км ең үлкен Олимп жанартауы Марста орналасқан. | |
E. Марс бетінің космостық суреттерінде кеуіп кеткен өзен арналары көрінеді. Бұл Марс атмосферасының тығызырақ екендігін, сәйкесінше өткен замандағы климатының жұмсақтығын көрсетеді. | |
F. Марс атмосферасы негізінен көмірқышқыл газынан және оттегіден тұрады. | |
G. Жерден полярлық қалпақтардан басқа Марстағы теңіздер мен материктер атауын алған ашық және қараңғы облыстар көрінеді. | |
H. Марстың ұлы қарсылықтары он жылда бір рет болады. |
Вопрос №54
V2 | Жер планета ретінде |
A. Өткен заманда Жер сұйық фазада болған. | |
B. Жер атмосферасы оның құрылу кезінде пайда болған және содан бері өзгермеген. | |
C. Жерде магнит өрісінің болуы оның қойнауының сұйық күйде екендігін көрсетеді. | |
D. Жердің айналу өсі мен оның орбита жазықтығы арасындағы бұрыш 13°. | |
E. Өткен заманда Жер өз өсі арқылы баяуырақ айналған. | |
F. Жердің жасы радиоактивті әдіспен анықталады. | |
G. Жердің магнит өрісінің өсі оның айналу өсімен сәйкес келеді. | |
H. Жерде мұз дәуірі әр екі мың жылда болады. |
Вопрос №55
V2 | Ай физикасы - 1 |
A. Ай диаметрі Жер диаметрінен 2 есе кіші. | |
B. Айда ауырлық күші Жердегіден 81 есе аз. | |
C. Ай жыныстарында көптеген қымбат металдар бар. | |
D. Айдағы көптеген кратерлердің жанартаулық тегі бар. | |
E. Айда мұз түрінде су бар. | |
F. Айдағы мұздың кометалық тегі бар. | |
G. Айда атмосфера жоқ. | |
H. Ай бетіндегі жарық облыстар теңіздер деп аталады. |
Вопрос №56