модельдері.

1. Ішкі және тұлға аралық қақтығыс динамикасы.

2. Топ ішілік қақтығыс динамикасы.

3. Әлеуметтік қақтығыс динамикасы.

Ішкі және тұлға аралық қақтығыс динамикасыөзіне тек психологиялық, әлеуметтік-психологиялық сипатты иемденіп қана қоймай, сонымен қоса қақтығыс мотиві, құндылығы, деперсонализация, әлеуметтік қайшылықтың интериориясы, агрессия және т.б. сипаттарды белгілейді. Бұл көрсеткіштер сыртқы қақтығыстардың тұлғаның тәртібі мен құндылығына әсерін көрсетеді.

Топ ішілік қақтығыс интерсубъектілік байланыстардың қақтығысымен әртүрлілігімен ерекшеленеді.

Сол кезде ерекше микроәлеуметтік орта қалыптасады, мұнда индивидтер қоғамдастық өкілдері ретінде байланысады, БІЗ және ОЛАР феномені. Топқа бірігу жағдайында типтік және индивидуалдық қақтығыс.

Әлеуметтік қақтығыс динамикасы өзіне келесі элекменттер мен фазаларды қосады: 1) қақтығыс себебі: қызығушылықтардың сәйкессіздігі (объективті қайшылық); 2) қайшылықтың өршуіне әсер ететін факторлар (объективті қайшылықтың өршуі); 3) қақтығыстық жағдай; 4) қақтығысқа сылтау (инцидент); 5) қақтығысқа субъектінің реакциясы; 6а) енжар (қақтығыс туындамайды); 6б) белсенді (қақтығыс туындайды): деструктивті деңгей – конструктивті деңгей; 7) қақтығысты басқару; 8а) жүріп жатқан; 8б) жүріп жатпаған; 9а) функционалды; 9б) дисфункционалды; 10) қақтығысты реттеу және шешу.

Әдебиеттер:1,2,3,4, 5, 15,16,17

10 тақырып. Қақтығысты шешу стильдері мен негізгі

бағыттары.

1. Әртүрлі әлеуметтік жүйедегі қақтығыстарды шешу бағыттары.

2. Қақтығысты шешу стильінің жан-жақтылығы.

3. Қақтығысты басқару.

Қақтығысты шешу белгілі бір қоғамда қабылданған әлеуметтік-экономикалық және саяси тәртіптің жалпы принциптеріне байланысты. Саяси жүйе тоталитарлы, авторитарлы және демократиялық болуы мүмкін. Әртүрлі қақтығысты шешуді талдағанда дифференсациялы бағыт қолданылады.

Қақтығысты шешуде қолданылатын әртүрлі стильдер жалпы мәдени, құқықтық негізде қолданылады.

Қақтығыстың өнімділігі жақтар арасындағы шешуде маңызды шарттар бар. Құрылымдық негізінде қақтығыстың келесі стадиясы – басқару болып табылады. Қақтығысты басқару – берілген қақтығыстың құрлымын сараптау (субъектілерді, себептерді, қақтығыс объектілерін белгілеу); қақтығыс болып жатқан стадияларын анықтау; қақтығыстың әрі қарай дамуын болжау; оны шеудің жолдары мен әдістерін қолдану. Қақтығысты басқару кезінде міндетті түрде делдал (медиатор), жақтар арасындағы қақтығыстарды шешуші қатысады.

Әдебиеттер:1,2,3,4, 5, 15,16,17

11 тақырып. Қақтығыстышешу және реттеу тәсілдері.

1. Қақтығысты шешу тәсілдері.

2. Еріксіз көндіру мен наразылықтың түрлері.

3. Компромисстер түрлері.

4. Қақтығыс жағдайларындағы тәртіп модельдері.
Кез келген қақтығысты шешу технологиясы әртүрлі тәсілдерді қолданудан тұрады: а) зорлық көрсетулер (репрессия,
күшін көрсету, қинап көндірудің әртүрлі формалары); б)
зорлықсыз немесе бейбіт жолмен (келіссөз, келісім, компромисс); в) ереуіл (шеру, көтеріліс, азаматтық көтеріліс).

Зорлық көрсетулер тәсілдеріарқылы қақтығысты шешуде бір жақ езгіге түседі. Бұл кезде зорлық көрсетудің әртүрлі құралдары қолданылады психологиялықтан физикалыққа дейін. Кінәні және жауапкершілікті осал жаққа күштеу мен зорлық арқылы сырып тастау тәсілі қолданылады. Бейбіт жолмен шешу динамикасының басты жағдыйы – келісімге келу жолдарын табу, екі жақ келісімсөз жүргізу арқылы қақтығыс шешіледі. Айтып кететін жағдай, қазақстандық қоғамның барлық деңгейінде келісімсөз жүргізу тәсілі төмен деңгейде дамыған. Келісімсөз жүргізу тәсілі әртүрлі қақтығыстарды шешудің жолы болып табылады.

Қақтығыс жағдайларындағы тәртіп модельдері. Қақтығыс жағдайындағы тәртіптің мәдени және әлеуметтік-психологиялық алғы шартқа негізделуі. Қақтығыстан шығудағы ойын модельдері. Қақтығыс жағдайын шешудегі соционологиялық бағыт.

Әдебиеттер:1,2,3,4, 5, 15,16,17

12 тақырып. Мәдениет саласындағы қақтығыстар.

1. Ішкі және мәдениет аралық қақтығыс.

2. Субмәдениеттің айырмашылық пен ұқсастық шегі.
Мәдениеттің маргинализациясы мен плюрализмі индивидуализацияның факторы ретінде.

3. Контрмәдениет.

Мәдениет ішіндегі қақтығысәрқашнда бағыныштық орынды иеленеді, себебі, өзінің тұрақты даму мен өзін-өзі сақтаудың дәстүрлі механизімін бұзады. Бұл жерде әртүрлі әлеуметтік топтар ұсынатын мәдени және өркениет бастамасының қақтығысы да орын алады. Көп жағдайда, әртүрлі субмәдениеттер арасында, мысалы, жалпы мәдениетке тәуелді ұрпақтық, территориялық қақтығыстар. Мәдени қүндылықтардың қасылудың өзіндік шегі болад, егер бұл шекарадан асатын болса, ашық немесе жабық қақтығыс туындайды. Мәдениеттің маргинализациясы әлеуметтік мәдениетті ығыстырып қана қоймай, сонымен қоса мәдениет алаңының көбеюіне де алып келеді.

Контрмәдениет жалпы қабылданған құндылықтар мен нормаларды қабылдаудан бас тартқан әлеуметтік топтар мен ұрпақтар арасындағы қоғамдың мәдени қақтығысы.

Әдебиеттер:1,2,3,4, 5, 15,16,17

7. Семинарлық (практикалық) сабақтар жоспары

1 тақырып. Қақтығыстану: негізгі тұжырымдамалар.

Сұрақнама

1.Әртүрлі қақтығыстану тұжырымдамаларындағы

қақтығыстың пәндік мазмұны.

2.Қақтығыс типологиясы.

Қақтығыстың деңгейі, қызметтік мағынасы.
Тапсырма: 1.Келесі ұғымдар мен категорияларға анықтама беру: Келіссөз; Еріксіз; Зорлық; Қорқыныш; Агрессия; Бейбітшілік; Конвенция; Серіктестік; Антагонизм; Қақтығыс; Наразылық; Ұрыс-қағыс; Соғыс; Күрес; Бәсекелестік; Қарама-қарсылық; Консенсус; Коллезия, Талас; қақтығыс; Қақтығыс субъектілері; Әлеуметтік зорлық; Қақтығыс деңгейлері; Әлеуметтік әсер ету; Әлеуметтік өзара әсер ету; Әлеуметтік қарсылық; Конфронтация (ұрыс, төбелес қақтығыс болып табылады ма); Қақтығыс жақтары; Қақтығысты бастаушы; Әлеуметтік қақтығыс типтері; Оппонент.

2. Анықтаңдар: қақтығыстанудың оқыту объектісі мен пәні, себептерін ажырату.

Әдебиеттер:1,2,3,4, 5, 15,16,17

2 тақырып. Қақтығысты талдау техникасы.

Сұрақнама

1. Қақтығысты талдау сызбасы.

2. Қақтығысты диагностикалау, сараптау әдістері.

3. Қақтығысты жобалау.
Тапсырма:

1.Қақтығысты талдаудың жүйелігін анықтау

2.Қақтығысты диагностикалау, сараптау әдістерін талдау

3.Қақтығыстағы қызығушылықы нәтижелі орындаудың

гипотетикалық моделін құру.

Әдебиеттер:1,2,3,4, 5, 15,16,17

3 тақырып. Балалар мен жас жеткіншектердің девиантты мінез құлықтары.

Сұрақнама

1. Девианттық мінез-құлық анықтамасы.

2. Асоциалды мінез құлықтар.

3. Девианттық мінез-құлықтың шығу себептері

Тапсырма:

1. Девиантты мінез құлық терминіне анықтама беріп, девиантты мінез құлыққа талдау жасаңдар.

2. Жанұя ішіндегі қарымқатынастардың девициялық мінез құлықтағы балалар мен жеткіншектерге әсері мен рөліне талдау жасаңдар.

3. Девиантты мінез құлықтағы жас өспірімдермен әлеуметтік қызметкердің жұмыстарын талдау жасап, жұмыс кестесін құрыңдар.

Әдебиеттер:1,2,3,4, 5, 15,16,17

4 тақырып. Қақтығысты шешу және алдын алу әдістері.

Сұрақнама

1.Қақтығыс эволюциясы.

2.Қақтығыс процесін реттеу.

3.Қақтығысты аяқтау.
Тапсырма:

1.Қақтығыстың өту динамикасын және мүмкін сипатын белгілеу.

2.Басқару жағдайындағы үрдіс ретінде қақтығыс моделін құру.

Әдебиеттер:1,2,3,4, 5, 15,16,17

5 тақырып. Қақтығыстағы тәртіп стратегиясы.

Сұрақнама

1. Тұлғааралық қақтығыстағы тәртіп стратегиясы.

2. Топтық қақтығыстардағы тәртіп стратегиясы.

3.Әлеуметтік қақтығыстағы тәртіп стратегиясы.
Тапсырма:

1.Әртүрлі әдістерді қолдана отырып, қақтығыстағы тәртіпті

анықтайды.

2.Қақтығысқа деген субъектілердің реакцияларын айту.

3.Қақтығыстарды шешуде қолданатын стильдерді бағалау.

Әдебиеттер:1,2,3,4, 5, 15,16,17

 

6 тақырып. Девиантты мінез-құлық нормалары,типтері.

Сұрақнама

1. Девиантты мінез-құлық түрлері.

2. Нашақорлық және улану.

3. Алькоголизм мен маскүнемдік.

4. Жезөкшелік.

5. Әлеуметтік суициальды мінез құлық.

Тапсырма:

1.Девиантты мінез құлықтың негізгі формаларын анықтаңыздар.

2.Қазіргі әлеуметтік процестердің жеткіншектер менжасөспірімдердің девиантты мінезқұлықтарының санының өсу себептерін анықтап, социологиялық- статистикалық, талдау жаса.

3.Қазіргі қоғамдағы девиантық мінез-құлықтардың ауыр формалары: нашақорлық, жезөкшелік, маскүнемдіктің жасаруы себептеріне талдау жасаңыздар.

Әдебиеттер:1,2,3,4, 5, 15,16,17

7 тақырып. Конфликт қыин жағдайдың түрі ретінде Адам іс-әрекетіндегі қыин жағдайлар.

Сұрақнама

1. Қыин жағдайдағы адамның мінез-қулықтары

2. Конфликтіге турақты болу психологиялық турақтылықтың турі ретінде.

Сүрақтар:

1. Қандай жағдайларда конфликтіні адам өміріндегі қыин жағдай деп белгілеуге болады.

2. Адамның конфликтіге тұрақты болу қалай белгіленеді.

3. Конфликтінің түрлері

4. Қандай конфликтті тұлға ішіндегі деп айтуға болады.

Тапсырма:

1. Өзініздің түскен қыин жағдайды есінізге турініз. Ондағы өзініздің мінез-қулығынызды талданыз.

2. Кез-келген бір конфликтінің мінездемесін берініз.

Әдебиеттер:1,2,3,4, 5, 15,16,17

 

8 тақырып. Қақтығыстану идеялардың қалыптасуы және дамуы.

Сұрақнама

1.Қақтығыс туралы ғылыми көзқарастың эволюциясы.

2.Діні білімдердегі зорлық мәселелері.

3.Ақпараттық қурал-жабдықтарындағы қақтығыстык бейнеленуі.

4.Практикалық білім қақтығыстык идеялардың қайнар қозі ретінде.

Тапсырма:

1. Қақтығыстану идеялардың негізгі пайда болуның мінездемесін көрсетініз

2. Әртүрлі діндердегі қақтығыстану көзқарастарды көрсетініз.

3. Ақпараттық құралдардағы қақтығысталардың бейнеленуі.

Әдебиеттер:1,2,3,4, 5, 15,16,17

 

Семинар тапсырмаларын орындау үшін әдістемелік ұсыныстар:

Тапсырманың орындау барысында студент дәріс сабақтарының аумағында теориялық курсты және өздік жұмыс негізінде семинар сабағында қақтығыстану және мәдени-бос уақыт жұмысы саласынан білімі болуы керек. Жазбаша жұмыс жазу барысында зерттеуді нақты жоспарлай білу қажет және оқытушының ұсынысына назар аудара білу жөн.

8. Лабораториялық сабақтар жоспары оқу жоспарында қарастырылмаған

9. Пәннің оқытылу бойынша әдістемелік ұсыныстар

Авторлық шығармашылық жұмысқа арналған тақырып, стандартты үлгі бойынша жазба жұмыс түрінде безендіріледі. Бірінші – титульді бет. Содан кейін – жұмыстың мазмұны. Одан кейін – жұмыстың барлық құрылған бөлімдері: Базалық бөлім (алынған материал әрбір бетте міндетті түрде сілтемелермен болсын), екінші кретивті шығармашылық бөлім: тақырыптық және тікелей сұрақтар, міндетті түрде жауаптары болуы керек, үшінші креативті шығармашылық бөлім: тест сұрақтары міндетті түрде жауаптарымен.

СӨЖ тақырыптарының бірі топтың алдында презентация дайындау. Презентация формалары: кейс-презентациялар, персональды тақырыптық модульдар, Авторлық креативті тапсырмалар, ғылыми әдебиеттер бойынша рефераттар дайындау, жеке және топпен жобалау жұмыстарын жасау. Көрнекі схемалар құру (идеограмма), Мини-конференциялар, дебаттар, модератор-коллоквиумдар.

Студенттің өздік жұмысы – бұл сіздің жеке тұлға болып өсуіңізге және кәсіби компетенцияларыңызды меңгеруге байланысты маңызды кезең болып табылады. СӨЖ ұйымдастыру мен өткізу туралы мәліметтерді жеке консультацияда, яғни курсты оқу барысында СОӨЖ ­- студенттің оқытушымен өздік жұмысы сабағы аясында аласыз.

10. Курстық жобаларын (жұмыстардың), зертханалық жұмыстарын, есептік графикалық жұмыстарын орындау туралы әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулар (оқу жоспары бойынша орындалу қарастырылмаған)

 

11. Оқытушының жетекшілігімен орындаланатын студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша өткізілетін сабақтардың жоспары

Әдістемелік нұсқау Тақырыпты терең меңгеру СӨЖ шеңберінде ұсынылған сұрақтарды өздігімен материалдар жинау.

1. «Қақтығыстану пәні және оның ғылымдағы мәні» атты тақырыптан студент өз бетімен «Мақсаттар және қақтығыстану тапсырмалар» деген кестені толтыруы керек.

мақсаттар Мақсаттардың маңыз
мақсаттар  
1.  
2. и т.д.  
тапсырмалар  
1.  
2.  

Тапсырманы орындағаннан кейін оқытушы жеке тапсырманы тексереді.

2. «Қақтығыстарды зерттеу тарихы мен әдістемесі» атты тақырыптан студент әр тұжырымдаманы жетік меңгеруі қажет. [4,7,11].

3. «Қақтығыс эволюциясы» тақырыбынан студент психика эволюциясының деңгейлерін, қақтығыстың негізгі эволюция түрлерін және адамның психикасының эволюциялық құрлымының түрлерін бейнелеп, түсіндіреді. [4,8,15].

4. «Қақтығыстың микросоциологиялық модельдері» тақырыбынан Боулдингтің, Гальтунганың тұжырымдамаларын оқып келу. «Қақтығыс: жақсы немесе жаман?» деген тақырыпқа ғылыми баяндама жазып және қорғау. [4,7,11].

«Қақтығысты талдау техникасы» тақырыбы бойынша студент қақтығысты талдау сызбасын құрады. Болімі. 2.6. бағытымен жазбаша жұмыстардың тематикасына сәйкес таңдаумен реферат жазу. [4,6,11,15].

5. «Қақтығысты зерттеу әдістері. Қақтығыстың диагностикасы мен сараптамасы» тақырып бойынша студент белгілі бір қақтығыстық жағдайды таңдап, оған сипаттама береді. [4,7,11].

6. «Қақтығыстың қайнар көзі, негізі мен себептері» тақырыбы бойынша қақтығысты шешу сызбасын құру. [4,8,15].

7. «Қақтығыстың функциясы, көріну формалары, құрлымы» тақырыбына сай, студент «Әртүрлі деңгейдегі қақтығыстардың ерекшеліктері» кестесін құру.

Қақтығыстың қызметі Әдістері Өткізу ерекшелігі Қателіктері
профилакалық      
диагностикалық      
прогностикалық      

 

8. «Әр түрлі деңгейде қақтығыстардың даму моделдері» атты тақырып бойынша, студент микро, мезо, мега деңгейдегі қақтығыстарға салыстырмалы талдау жасайды.

9. «Қақтығысты шешу және алдын алу тәсілдері» тақырыбы бойынша студент кесте толтырады. [4,7,11].

10. «Қақтығыстағы тәртіп стратегиясы» атты тақырыпта К.Томастың тестін өтеді. [4,7,11].

11. «Қақтығысты шешудің негізгі бағыттары мен стильдері» тақырыбы бойынша студент келісімсөзде, ынтымақтастықта қолданылатын тактикаларды салыстырады. [4,7,16].

12. «Қақтығысты шешу мен реттеу тәсілдері» тақырыбы бойынша К.Дойчтың тапсырмасын орындау. [4,7,11].

13. «Мәдениет саласындағы қақтығыстар» тақырыбы бойынша эссе жазады. [4,7,15].

14. «Психологиялық ерекшелігі, қақтығысталардың типтері мен түрлері». Тапсырма:1.Психологиялық заңдылықтары, механизмдері және пайда болу себептері. 2. Қақтығыстык үш бұрыштың модельдеуі: тиран-құрбан-делдал және оның мінездемесі. 3. Қақтығыстыны шешудегі конструктивті схема және оның еренкшелігі. [4,7,11].

15. «Қақтығысталардың пайда болу». Тапсырма: 1. Қақтығыстык жағдайлардың ішкі және сыртқы мінездемесі. 2. Ішкі және сыртқы қақтығысталардың себептері мен нәтижелері және олардың психологиялық мінездемесі. [4,8,16].

 

12. Студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша сабақтар жоспары

Тапсырма № 1. Р. Дарендорфтың жұмысын қысқаша жазып алу «Қазіргі кездегі әлеуметтік қақтығыс». М., 2002.

Тапсырма № 2. X. Корнелиус, Ш. Фэйр «Әркім ұтып ала алады». М., 1992. атты еңбегін қысқаша жазып алу. Болімі. 2.6.2. бағытымен жазбаша жұмыстардың тематикасына сәйкес таңдаумен бақылау жұмыстын жазу.

Тапсырма № 3. Р. Фишер, У. Юрии «Ұтылыссыз келіссөз жүргізу немесе келісімге жету жолы». М., 1990. жұмысын жазып алу.

Тапсырма № 4. Қақтығысты құрылымдық және негативті деп бөле отырып, қақтығыс функциясына сипаттама жазу.

Тапсырма № 5. Делдал, медиатор, фасилитатор функциясын сипаттау. Болімі. 2.6. бағытымен жазбаша жұмыстардың тематикасына сәйкес таңдаумен реферат жазу.

Тапсырма №6. «Қақтығыс базасы» сызбасын құру, Қақтығыс объектісі мен пәнінің айырмашылығын түсіндіру.

Тапсырма №7. Қақтығыстың даму фазалары бойынша картография құру. Болімі. 2.6.2. бағытымен жазбаша жұмыстардың тематикасына сәйкес таңдаумен бақылау жұмыстын жазу.

Тапсырма № 8. Саяси, экономикалық, мәдени қақтығыстарды салыстыру. Болімі. 2.6.2. бағытымен жазбаша жұмыстардың тематикасына сәйкес таңдаумен бақылау жұмыстын жазу.

Тапсырма № 9. Белгілі бір критерилер бойынша қақтығыс типтеріне сипаттама құру. Болімі. 2.6.2. бағытымен жазбаша жұмыстардың тематикасына сәйкес таңдаумен бақылау жұмыстын жазу.

Тапсырма № 10. Қақтығысқа қатысқан тұлғаның тәртібіне сипаттама жазу. Болімі. 2.6. бағытымен жазбаша жұмыстардың тематикасына сәйкес таңдаумен реферат жазу.

Тапсырма №11. «Іскерлік қақтығыстардың себептері мен профилактикасы»:1.Іскерлік оңдірістік қақтығыстардың себептерінің мінездемесі.2. Қақтығыстардың профилактикасының түрлері. 3. Қақтығыстардың профилактикасының пассивті және белсенді тәсілдері. Болімі. 2.6. бағытымен жазбаша жұмыстардың тематикасына сәйкес таңдаумен реферат жазу.

Тапсырма№12. «Қақтығыстык жеке тұлғаның психологиялық ерекшелігі»: 1. Қақтығыстык жеке тұлғаның типологиясы. 2. Қақтығыстык жеке тұлғаның психологиялық ерекшеліктері және олардың ішкі себептерінің спецификасы.

Тапсырма №13. «Мекемелердегі қақтығыс»:1.Мекемедегі қақтығыстың классификациясы.2.Мекемелердегі қақтығыстың себептері. Басқарушы және қақтығыс. 3.«Басшы-қызметкер» арасындағы қақтығыстарды шешудегі негізгі технологиялардың мінездемесі.

 

Әдістемелік ұсыныстар.

Жазбаша ғылыми жұмыстар жазғанда нақты зерттеу жоспарын құрып, оқытушының ұсынысы бойынша жазу керек. Сонымен қоса бұл жұмыста студент зерттеу дағдыларын үйренуі қажет.

Сонымен қоса айтып кететін жайт, студент оқыған және талдаған мәтіні туралы өз ойын ашық жаза білуі қажет.

Ғылыми жұмысты жазғанда қабылданған стандарттар мен шарттарды қатаң ұстануы керек.

13. Жазбаша жұмыстар тақырыптары

Реферат жұмыстарының тақырыптары:

Әлеуметтік қақтығыстың қазіргі кездегі

тұжырымдамалары.

2. Қақтығыстың социологиялық талдау ерекшеліктері.

3. Тұлға ішілік қақтығыстар.

4. Тұлға аралық қақтығыстар: қақтығыстан консенсусқа.

5. Топ аралық қақтығыстар: шешу жолдары.

6. Этникалық қақтығыстар.

7. Қақтығыс диагностикасының ерекшелігі.

10. Ұйымдағы қақтығыс.

11. Адамның қақтығыстағы тәртібінің стилдері.

12. Қақтығысты басқару, шешу, реттеу және алдын алу.

13. Өтпелі кезең қақтығысы.

14. Ұйымдағы кеңесші-қақтығыскер маманның жұмысы.

15. Келіссөз жүргізу техникасы.

16. Ұйымдағы «қақтығысты тұлға» феномені.

17. Қақтығысты реттеуде басшының ролі.

18. Отандық қақтығыстану ғылымының дамуы.

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі

1. http://www.humanities.edu.ru/db/msg/6762

2/ http://www.narkotiki.ru/jcomments_1531.html

3. http://www.narkopomosch.ru/committee/law/adm_code/

4. GRANI.RU: Досье: http://www.grani.ru/abortion/facts/law/

5. Мертон Р. Социальная структура и аномия // Соц.
Исследования. 1992. № 3, 4.

6. Обозов Н.Н., Щекин Г.М. Психология работы с людьми. Киев, 1990.

7. Питере Т., Уотерман Р. В поисках эффективного управления. ML, 1986.

8. Пригожий А.И. Нововведения: стимулы и препятствия. М., 1991.

9. Пригожий А.И. Социология организаций. М., 1980.

10. Радугин А.А., Радугин К.А Введение в менеджмент: социология организаций и управления. Воронеж, 1995.

Бақлау жұстарының тақырыптары

1. Әлеуметтік әрекеттестік жүйесіндегі қақтығыс пен келісушілік.

2. Адамзат әрекеттестігінің коммуникативті кеңістігі: бұзылу, бөгеттер, тосқауылдар.

3. Әлеуметтік қақтығыстың қазіргі кездегі тұжырымдамалары.

4. Қақтығыстану әлеуметтік теория ретінде. Қақтығыс пен келісімнің социологиялық тұжырымдамалық негізі.

5. Қақтығыс пен келісімді зерттеу әдістері. Қақтығыс пен келісімді сараптау әдістері.

6. Қақтығыс пен келісімді талдау мен диагностикалау.

7. Тұлға ішілік қақтығыстар мен тұлға ұйлесімділігі.

8. Топтық қақтығыс пен келісім.

9. Әлеуметтік наразылық формалары: ерекшелігі мен бағыттары.

11.Қақтығыстың алдын алу, реттеу және шешу технологиясы.

12.Әлеуметтік диалог, серіктестік және бәсекелестік.

13.Келісімсөздер: стратегиялар, модельдер және техника.

14.Күнделікті мәдениет қақтығыстылығы. Контрмәденит.

15.Традиционализм және инновациялар.

16.Адам қақтығыс алаңында: тәртіп стильдері.

17.Қақтығыстық технологияны оқу мен үйрену.

18.Персоналды басқару және қақтығыс.

19.Қақтығыстық кеңес беру.

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі

1. http://www.humanities.edu.ru/db/msg/6762

2/ http://www.narkotiki.ru/jcomments_1531.html

3. http://www.narkopomosch.ru/committee/law/adm_code/

4. GRANI.RU: Досье: http://www.grani.ru/abortion/facts/law/

5.Склярова Т.В.Современные проблемы профессиональной этики социальной работы: Учеб. пособие. Саратов: Сарат. гос. техн. ун-т, 2002. с-3.

6. Веселкова Н. Об этике исследования//Социологические исследования. 2000. №8. стр. 111 – 113.

7. Беребешкина З.А Этика социального работника. Учебное пособие. – М:. ИНФРА-М, 1995 г.-с.67

14. Баға туралы ақпараттар

Студенттердің білімін бағалайтын рейтинг-шкала

Рейтинг Баллы
Ағымдық 50-100
Аралық 50-100
Қорытынды 50-100
Барлығы: 50-100

15. Өзіндік бақылау үшін тест тапсырмалары

 

1. Қақтығыстану ғылым ретінде қашан қалыптасты:

А) XIX ғ.

B) Адамзаттың пайда болуымен.

C) XX ғ.

D) Жаңа ғасырда.

E)көне дәуірде.

 

2. Тұлға ішілік қақтығыс:

A) саналы және санасыз құрылым арасындағы;

B) 2 санасыз құрылымдар арасындағы;

C) 2 саналы құрылым арасындағы;

D) кез келген тұлға аралық құрылым арасындағы;

E) тұлға аралық қақтығыс мүмкін емес.

 

3.Қақтығыстың толық құрылымдық элементтер жинағы

тұрады:

A)оппоненттер ролдері, қақтығыс объектісі, қақтығыс

ортасы;

B)субъектілер позициясы, қақтығыс аумағы, келіспеушілік

аумағы;

C) қақтығыс жақтары, қақтығыстың субъективті және

объективті сипаты.

D) оппоненттер, қақтығыс ортасы, мотивтер, салдары.

E) зорлық, қызығушылық, мүліктік теңсіздік.

 

4. Қақтығыс этаптарына жатады:

A) эскалация, қақтығыстық жағдай.

B) Қақтығыс инициациясы, инцидент, деструктивті

қақтығыс;

C)тығырық, қақтығыстық жағдай, инцидент, эскалация,
қақтығыстан кейінгі стадия.

D) топ ішілік бірлік пен мобилизацияның күшеюі;

E) топ ішіндегі қатынас пен коммуникация жүйесінің

бұзылуы;

 

5. Ынтымақтастық стратегиясы:

A) қақтығыстың шешілуіне алып келу;

B) оның ұтымдылығы белгілі бір жағдайға байланысты;

C) компетентті тұлғаның қақтығысқа бейімділігі;

D) үшінші жақтың ұтылуы;

E) қақтығысты латентті фазаға алып келу;

 

6. Стратегияға қайсысы жақын:

A) Қақтығыстағы тәртіп

B) Жол беру, кету, ынтымақтастық;

C) компромисс, критика, күрес;

D) күрес, кету, көндіру;

E) бейімделу, манипуляция, қорлау.

 

7. Қақтығыстың эскалациясының сипаттамасы болып:

A) оппонентті қорқыту;

B) қақтығыстың шындығы;

C) қақтығыстың әлеуметтік ортасын кеңейту;

D) қақтығыстың латентті фазаға ауысуы;

E) делдалдардың араласуы;

 

8. Қақтығыстағы тәртіптің қатаң тактикасы:

A) әрқашан да жұмсақ және орта тактикадан кейін

қолданады;

B) оппонентке қысым көрсетуге бағытталған;

C) қақтығыста бұл тактиканы қолдану, тұлғаны жұрыс

тәрбиелемегенті туралы көрсетеді;

D)дайындалмаған делдалдардың араласуында қолданылады;

E)қандай болмасын қақтығыста ешқашан да қолданылмайды.

 

9. Бәсекелестік стратегиясы:

A) басқа позицияға қарамастан қақтығыс эскалациясына

алып келеді;

B) адамды эгоист ретінде сипаттайды;

C) оның қолданылуы мен ұтымдылығы белгілі бір жағдайға

байланысты;

D) қақтығыстағы ең ұтымды стратегия;

E) қақтығыс жақтарының бейімділігін арттырад;

10. Топтық қақтығысқа жатады:
А) тұлға – топ;

В) топ – топ;

C) тұлға – топ, топ – топ;

D) шағын топ – басшы;

E) страта-класс

 

11. Қақтығыстың алдын-алу ол:

A) қақтығысты ақтау мақсатында оны басқару;

B) қақтығысты шектеуге бағытталған іс-әрекет түрі;

C) қатығысты басқарудың превентивті формасы;

D) қақтығысты еш жағдайда болдыруға болмайды;

E) қақтығысты манипуляциялау тәсілі;

 

12. Артық агрессияны алу:

A) Тұлға ішілік және тұлға аралық қақтығыстарды ескерту

формасы;

B) Тұлға ішілік қорғау механизмі;

C) Тұлғаның өзін-өзі тәрбиелеу формасы;

D) Тұлғаның өзін-өзі алдауы;

E) Тұлға ішілік және тұлға аралық.

 

13. Медиация бұл:

A)қақтығысты заңдық реттеу;

B) кез келген делдалдық;

C) шектелген арбитраж.;

D) Тек жақтардың келісімі бойынша делдалдық;

E) ұқсас қақтығысқа қатысқандардың делдалдығы;

 

14. Қақтығысты басқару мазмұнына жатады:

A) болжау, алдын-алу, реттеу, шешу;

B) Болжау, талдау, ескерту, шешу;

C ) Диагностика, ескерту, реттеу, аяқтау;

D) Қақтығысты болдырмау;

E) қақтығыстан максималды табысты шығару;

 

15.Қақтығыс шындығын ақтау, институталдау құрамына

кіреді:

A) қақтығысты шешу;

B) қақтығысты стимулдау;

C) қақтығысты реттеу;

D) қақтығысты ескерту;

E) болжау.

 

16. Қатығысты стимулдау:

A) ағымды мәселені шешу;

B) ұжымдағы жағдайды диагностикалау;

C) қақтығысты басқару формалары;

D) Дұшпандардың қопарғыш қызметі;

E) психикалық ауытқушылық пен аномия.

17. Қақтығыстың институциализациясы – бұл:

A) Қатығыс жайлы келісімсөз жүргізу орны мен уақытын анықтау;

B) Қақтығысты реттеу ісі бойынша сәйкес органдар мен жұмыс күшін құру;

C) қабылданған нормалар мен ережелерді ұстана отырып, қақтығыс жақтары келісімге келуі;

D) қтығысқа мемлекет басшылығының заңды органдарының араласуы;

E) қақтығыстың 1 жылға созылуы

 

18. Артық агрессияны алу:

A) Тұлға ішілік және тұлға аралық қақтығыстарды ескерту

формасы;

B) Тұлға ішілік қорғау механизмі;

C) Тұлғаның өзін-өзі тәрбиелеу формасы;

D) Тұлғаның өзін-өзі алдауы;

E) Тұлға ішілік және тұлға аралық

 

  D  
С  
С  
А  
В  
С  
А  
А  
С  

19. Қақтығысты шешу формасына не жатады:

A)жол беру, компромисс, кету, бәсекелестік;

B) басқа қақтығысқа өршу, жою, сөну, шешу;;

C) шешу, кету, жою, көндіру;

D) әр жақ өзінің қызығушылығын іске асырды.

E) Заңдар мен басқа да нормативтік актілерді қабылдау.

20. Қақтығыстағы тәртіптің қатаң тактикасы:

A) әрқашан да жұмсақ және орта тактикадан кейін

қолданады;

D) оппонентке қысым көрсетуге бағытталған;

E) қақтығыста бұл тактиканы қолдану, тұлғаны жұрыс тәрбиелемегенті туралы көрсетеді;

D) дайындалмаған делдалдардың араласуында қолданылады;

E)қандай болмасын қақтығыста ешқашан да қолданылмайды.

 

Дұрыс жауаптардың кілттері:

Сұрақ № Дұрыс жауап (A,B,C,D,E) Сұрақ № Дұрыс жауап (A,B,C,D,E)
1. В 11. А
2. В 12. Е
3. В 13. С
4. А 14. D
5. Е 15. Е
6. D 16. С
7. С 17. В
8. А 18. Е
9. В 19. В
10. D 20. С

16. Курс бойынша емтихан сурақтары

1 Қақтығысты әрекеттестік. (қақтығыс эскалация и деэскалация).

2. Қақтығысты аяқтау. Қақтығыс салдары.

3. Қақтығысты зерттеудің әдістемелік базисі.

4. Қақтығысты талдауда қолданылатын субъективті-іс-әрекет бағытының ерекшелігі.

5. Әлеуметтік зорлаушылық.

6. Р.Дарендорф бойынша қақтығыс типологиясы.

5. Қақтығыстың өткірлік деңгейін бағалау.

6. Қақтығыстану ғылымындағы негізгі ұғымдар.

7. Тұлға аралық қақтығыс мәні.

8. Тұлға аралық қақтығыста ұстанатын тәртіп стильдері.

9. Отбасылық қақтығыс.

10.Топ аралық қақтығыс ерекшелігі.

11.Қақтығысты шешу мен реттеу. Негізгі ұғымдар.

12.Келісімсөз қақтығысты шешу тәсілі ретінде.

 

17. Оқу сабақтарына бағдарламалық және мультимедиалық ілеспе

 

Тақырып Сабақ түрі Бағдарламалық өнім түрі Қолайлы орын* Арнайы дәрісхана атауы
Қақтығысты шешу стильдері мен негізгі бағыттары.   лекция Мультимедиялық лекция Тьюторлық класс (№ 205) Тьюторлық класс (№205)

 

 

Мазмұны 1. Пәннің типтік оқу жоспары (Қосымша 1)...............................3 2. Күндізгі бөлімнің жұмыс .........................................................3 3. Пәннің оқу бағдарламасы – (SYLLABUS)..............................4 3.1. Оқытушы туралы мәліметтер............................................... 4 3.2 Пререквизиттер........................................................................4 3.3 Постреквизитте........................................................................4 3.4 Курстың қысқаша сипаттамасы.............................................4 4. Пән бойынша тапсырмаларды орындау және өткізу кестесі.............................................................................................5 5. Пәннің оқу-әдістемелік картасымен қамтамасыз етілуі...............................................................................................6 6. Лекциялық кешен (Лекция тезисі)...........................................8 7. Семинарлық (практикалық) сабақтар жоспары................... 30 8. Лабораториялық сабақтар жоспары оқу жоспарында қарастырылмаған.........................................................................34 9. Пәннің оқытылу бойынша әдістемелік ұсыныстар.....................................................................................34 10. Курстық жобаларын (жұмыстардың), зертханалық жұмыстарын, есептік графикалық жұмыстарын орындау туралы әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулар (оқу жоспары бойынша орындалу қарастырылмаған......................................35 11. Оқытушының жетекшілігімен орындаланатын студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша өткізілетін сабақтардың жоспары.................................................................35 12. Студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша сабақтар жоспары....................................................................................... 37 13. Жазбаша жұмыстар және курстық жұмыстар тақырыптары................................................................................38 14. Баға туралы ақпараттар.........................................................40 15. Өзіндік бақылау үшін тест тапсырмалары..........................41 16. Курс бойынша емтихан сұрақтары......................................45 17. Оқу сабақтарына бағдарламалық және мультимедиялық ілеспе.............................................................................................46      

ОӘК кафедраотырысында

талқыланды (хаттама № 8 28.03.2014 ж.)

 

ОӘК Е.А. Бөкетов атындағы КарМУ

Ғылыми-әдістемелік кенісімен бекітілді

(хаттама № 5 17.04. 2014ж.)

 

 

«МӘДЕНИ-ТЫНЫҒУ ІС-ӘРЕКЕТІНДЕГІ КОНФЛИКТОЛОГИЯ» пәні бойынша

Оқу - әдістемелік кешені

5В090600 – «Мәдени-тынығу жұмысы» мамандығына арналған

 

 

Джамалиева Ғазиза Жумағалиқызы

 

 
 


Басуға ___ 2014 ж.Қол қойылды.Пішімі 60х84 1/16. Кітап-журнал қағазы. Көлемі ___ ес.-б.т. Таралымы__ дана. Тапсырыс №___

 
 


Е.А.Бөкетов атындағы Карағанды мемлекеттік университетінің баспасы

470061, Караганды қ., Гоголь к-сі, 38