Алматы 2014
МАЗМҰНЫ
1. Мамандық бойынша түсу емтиханының мақсаттары мен міндеттері –«филология магистрі» академиялық дәрежесін және магистратурада оқуға қажетті білім дәрежесін, тәжірибесін, өз ойын нақты әрі дәлелді жеткізу деңгейін, сондай ақ аналитикалық қабілеттілігін анықтау.
Түсу емтиханының формасы – жазбаша емтихан. Емтихан тапсырушы емтихан билеттерінің сұрақтарына жауаптарын жауап парақтарына жазады, оны емтихан комиссиясы шифрланған түрде тексереді.
2. Магистратураға түсуші тұлғалардың даярлық деңгейлеріне қойылатын талаптар. Үміткерлер лингвистиканың тарихын, шетел және кеңес лингвистикасының дәстүрлі және қазіргі мәселелерін, Қазақстан Республикасының тұжырымдамасының тілдік жағдайы мен тілдік саясаты бойынша терең білімдерін көрсетулері қажет. Бұған қоса, тапсырушы тілдік құбылыстардың анализіне тілдік үрдіске, әр түрлі негізде құрылған тілдік классификацияға, лингвистикалық анализдің әдістеріне көңіл қоюы керек.
Аталмыш мамандықтың мақсаты мен міндеттерін ескере отырып, бұл бағдарлама магистратураға оқуға түсушілердің тұтастай тілдік жүйені түсінуі мен оның дискурстық әр түрлі қызметін ұйымдастырылу кезеңдеріне назар аудартады.
Бұл пән бойынша емтихан тапсыру барысында нақты материалдың логикалық және теориялық ұғынуына, тілдік құбылыстарды талдау қабілетіне, лингвистиканың қазіргі бағыттарына беттеуге сәйкес келетін лингвистикалық терминдер мен лингвистиканың метатілін қолдануына басты назар аудартылады.
Осыған қоса, үміткер тілдің территориалды және әлеуметтік дифференционалдығын анықтай білуі, тілдің дамуына әсер ететін интралингвистикалық және экстралингвистикалық факторларды тани білуі, тілдердің генеологиялық және типологиялық сипаттамаларын білуі қажет.
3. Емтихан тақырыптарының тізімі
«Лингвистика ілімінің тарихы» пәні
Салыстырмалы-тарихи тіл білімі. Тілді қайта жаңғарту мәселелері. М. Қашқари және оның лингвистикаға қосқан үлесі. Тілдің пайда болуы: негізгі болжамдар. В. фон Гумбольдттың лингвистикалық тұжырымдамалары. Б. де Куртенэнің лингвистикалық тұжырымдамалары. Р. Якобсонның лингвистикалық тұжырымдамалары. Тіл біліміндегі жас грамматистер бағыты. Тіл біліміндегі психологиялық бағыты. Тіл біліміндегі Натуралистік бағыт. А. Шлейхердің лингвистикалық тұжырымдамалары. Прага лингвистикалық мектебі. Глоссематика (дат структурализмі). Дескриптивтік лингвистика (америка структурализмі). Ф. де Соссюрдің лингвистикалық көзқарастары. Сөйлеу әрекеті, сөйлеу, тіл. А. Байтұрсыновтың жалпылингвистилық көзқарастары. К.Жұбановтың жалпылингвистикалық көзқарастары. Қазіргі лингвистикадағы тілдік таңба тұжырымдамасы.
«Тіл біліміне кіріспе» пәні
Жалпы vs. жекелік тіл білімі. Жалпы фонетика: пәні, мақсаты, міндеттері. Жалпы фонология: пәні, мақсаты, міндеттері. Жалпы лексикология: пәні, мақсаты, міндеттері. Лексикография және сөздіктерді құрастыру мәселелері. Әлеуметтік лингвистикалық сөздік: мақсаты, құрылымы, маңызы. Семиотика: таңба ұғымы мен тілдік таңба. Қолданбалы лингвистика: пәні, мақсаты, міндеттері. Әмбебаптар лингвистикасы. Тілдік әмбебаптардың мысалдары. Сепир-Уорф болжамы: лингвистикалық ықтимал теориясы. Когнитивтік лингвистика: нысаны, пәні мен міндеттері. Корпустық лингвистика: нысаны, мақсаты мен міндеттері. Компьютерлік лингвистика: нысаны, пәні мен міндеттері. Контрастивтік лингвистика: нысаны, пәні мен міндеттері. Психолингвистика: нысаны, пәні мен міндеттері. Этнолингвистика: нысаны, пәні мен міндеттері. Лингвомәдентиеттану: нысаны, пәні мен міндеттері.
«Жалпы тіл білімі» пәні
Табиғи және жасанды тілдер. Халықаралық жасанды тілдер. Генетикалық туыстық ұғымы. Әулет – тілдердің макроәулеті. Жалғамалы тіл типі. Тілдер мысалдары және олардың жалпы сипаттамасы. Қопармалы тіл типі. Тілдер мысалдары және олардың жалпы сипаттамасы. Даралаушы тіл типі. Тілдер мысалдары және олардың жалпы сипаттамасы. Полисинтетикалық тіл типі. Тілдер мысалдары және олардың жалпы сипаттамасы. Орыс тілінің генетикалық және типологиялық сипаттамасы. Тілдің дамуы. Конвергенция және дивергенция үрдістері. Қазақ тілінің генетикалық және типологиялық сипаттамасы. Ағылшын тілінің генетикалық және типологиялық сипаттамасы. Қазақ және орыс тілдерінің генетикалық сипаттамасы. Қазақ және орыс тілдерінің типологиялық сипаттамасы. Орыс және ағылшын тілдерінің генетикалық сипаттамасы. Орыс және ағылшын тілдерінің типологиялық сипаттамасы. Тіл білімінің әдіс-тәсілдері. Лингвистикалық зерттеудің әдістері. Фонема түсінігі: психикалық, реляция-физикалық, дихотомиялық теориялар. Морфема ұғымы. Морфемалар түрі. Сөз. Сөздің белгілері. Сөйлем ең кіші қарым-қатынас бірлігі ретінде. Сөйлем және сөйленіс. Фразеология: фразеологизмдердің тілдік ерекшеліктері мен ұлттық сипаты.
«Ағылшын тілінің теориялық фонетикасы» пәні
Phonetics as a branch of linguistics. Phonetics and other disciplines. Applications of phonetics. Branches of phonetics. Aspects of the sound matter of language. National and regional pronunciation variants in English. British and American pronunciation models. The articulatory classification of English vowels. The articulatory classification of English consonants. Phoneme as many-sided dialectic unity of language. Types of allophones. Distinctive and irrelevant features of the phoneme. Main phonological schools. The system of vowel phonemes in English. Problem of diphthongs. The system of consonant phonemes in English. Problem of affricates. Modifications of English consonants and vowels in speech. Alternations of speech sounds in English. Theories on syllable division and formation. Types and styles of pronunciation in English.
«Ағылшын тілінің лексикологиясы» пәні
The object of Lexicology, branches of Lexicology. Synonyms. Types of synonyms. Antonyms. Classification of antonyms. Homonyms. Classification of homonyms. Lexicography. Types of dictionaries. Types of word-building. Affixation. Types of word-building: Productive ways of word-building. Word-building. Conversion. Word-building. Word-Composition. Non-Productive ways of word-building. Morphemes. Classification of morphemes. Semantic classification of compound words. Semasiology. Semantic Structure of English words. Phraseology. Phraseological units or Idioms. Classification of Phraseological units.
«Ағылшын тілінің теориялық грамматикасы» пәні
Grammar as a science. Its object and aims. The verb and its grammatical categories. The noun and its characteristic features. The category of Case and Number. The noun and its grammatical categories. The Article Determination. The adjective and its characteristic features. The degrees of Comparison. Adverb. Classification of Adverb. Degrees of comparison Numerals. Cardinal, Ordinal and Fractional Numerals. Functional aspects of word stress. The categories of aspect and tense. Non-Finite Forms of the Verb. The Participle. Non-Finite Forms of the Verb. The Infinitive. The Gerund. The category of voice. Pronouns and their сclassifications. The subject of Theoretical Phonetics. Phonetics as a science, its aims and tasks. The notion of the phoneme. Its main functions. Functions of intonation. The components of intonation of English. Alternations and modifications of sounds in English. Word stress. Syllable formation and syllable division in English. Classification of pronunciation variants in English. Differences between the British and the American Variants of English. Differences in Pronunciation, Spelling, Grammar.
«Тіл тарихы» пәні
The discipline “The History of the English language and its national variants” and its links with other linguistic disciplines. The concept of linguistic change. The problem of chronological division of the English language. Development of the National Literary English language. Old English. Historical background. Beginning of English. Linguistic situation. Middle English. Historical background. Linguistic situation. Development of the National Literary English language. The modern period in the history of the English language. Differences between British and American English. The advantages and disadvantages of being a global language. The notion of a Global Language
«Стилистика» пәні
The object of stylistics and its main branches. The notion of the literary language. Oral and written varieties of language. Stylistic classification of the English vocabulary. Special literary vocabulary: terms, poetic and highly literary words. Special literary vocabulary: archaic, obsolescent and obsolete words; barbarisms and foreignisms. Expressive means and stylistic devices. Functional styles of the language: publicist style; newspaper style. Functional styles of the language: scientific prose style; the style of official documents.
5. Ұсынылатын әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиет:
1. Aракин И.Д. История английского языка. – М., 1985.
2. Антипова А.М., Шахбагова Д.А. Методическое пособие по курсу теоретической фонетики английского языка. – М, 1976.
3. Аханов К.А. Тіл біліміне кіріспе. – Алматы, 1998.
4. Блох М.Я. Теоретическая грамматика английского языка. – М., 1983.
5. Кодухов В.И. Общее языкознание. – М., 1974.
6. Реформатский А.А. Введение в языкознание. – М., 1998
7. Лингвистический энциклопедический словарь. – М., 1990.
8. Antrushina G.B., Afanasyeva O.V., Morozova N.N. English Lexicology. – M., 2001.
9. Arnold I.V. The English Word. – M., 1973.
10. Crystal D. The English Language. – London, 1990.
11. Ginzburg R.S., Khidekel S.S., Knyazeva G.Y., Sankin A.A. A Сourse in Modern English Lexicology. – M., 1973.
12. Ilyish I.A. The Structure of Modern English. – M., 1971.
13. Leontyeva S.F. A Theoretical Course of English Phonetics. – M., 1980.
14. Vassilyev V.A. English Phonetics. A Theoretical Course. – M., 1970.
15. Исаев М.К. Фонетическая интерференция при казахско-английском
искусственном двуязычии. – Алма-Ата, 1986.
16. Gimson A.C. An Introduction to the Pronunciation of English. Lnd, 1972.
17. Амосова Н.Н. Основы английской фразеологии. – Л., 1963.
18. Adams V. An Introduction to Modern English Word Formation. – L., 1973
Қосымша әдебиет:
1. Halliday M. intonation and Grammar in English. – The Prague-Paris, 1967.
2. Johnes D. The phoneme: its Nature and Use. – Lnd, 1967.
3. O'Connor J.D. Better English Pronunciation Cambridge, 1977
4. Roach, Peter, A Little Encyclopaedia of Phonetics, 2002.
5. Delvin J.A. Dictionary of synonyms and antonyms. – Ldn., 1962.
6. McMordie J.S. Pocket English Idioms. – Oxford University Press, 2000.
7. Murphy R.T. English Grammar in use. – Cambridge University Press, 2004.