Заполните пропуски, поставив местоимения в нужном падеже, переведите.

1. Magister ______(nos - Dat.) narrat de Homēro, poēta praeclāro Graecōrum.

2. Quis _______________(vos - Gen. Partitivus) fabŭlas Homēri scit?

3. Multas fabŭlas cum ______________(tu - Abl.) legĭmus.

4. Dā ______________(ego - Dat.) librum.

5. Discipŭlus _____________(tu - Dat.) Italiam et Graeciam in charta monstrat.

6. Respondē ____________(ego - Dat.), si interrŏgo.

33. Дополните предложения, вставляя вместо точек следующие слова. Согласуйте их в роде, числе и падеже:

Romānus, -a, -um; suus, suum; sevērus, -a, -um; aeger, aegra, aegrum; perītus, -a, -um; bonus, -a, -um; meus, -a, -um; tuus, -a, -um.

Vir … patriam … amat. Domĭnos … servi timent. Tullius ad filium … medĭcum … vocat. Pater inquit: «O vir …, filium … curā; tu medĭcus … es et medicamenta … auxilio aegris sunt».

 

34. Запишите по-латински:

Мне, тобой, о нас, для себя, нашему, к нему, от них (женск.), из вас, вашей, со мной, ради него, вокруг тебя, против нас, мою, с нее.

 

35. Заполните пропуск, вставив соответствующие формы местоимения ille, illa, illud:

1. In … silvā ambulāre amo. 2. Magister … puĕros docet. 3. Magister … puĕro de bello Trojāno narrat. 4. In … silvam venīre amo. 5. Discipŭlus … littĕras magistro suo scribit. 6. Filiam … viri amo. 7. Da mihi … librum, mi fili. 8. Puer … libros legĕre debet. 9. Ad te … viā venio. 10. Magister librum … discipŭlo dat. 11. Ad … stellas via longa est! 12. Nautae Romāni … insŭlam capiunt. 13. De natūra … loci narra mihi, amice! 14. Filia mea … libros habet. 15. Discipŭlus … magistro littĕras mittit. 16. In … silvā multae bestiae sunt. 17. Magister … discipŭlum laudat. 18. Filia … viri pulchra est. 19. In … insŭla silva est. 20. Nautae Romani … insŭlam defendunt. 21. Ad … discipŭlum aegrōtum magister venīre debet. 22. Filia mea … fabŭlas audīre amat. 23. Filia mea … viro epistŭlam mittĕre debet. 24. Magister de vitā … poētae nobis narrat. 25. Agricŏlae … agrum colunt.

 

36. Определите падежные формы словосочетаний:

Illas insŭlas; istud bellum; unam bestiam, illos poētas; historiis longis; meōrum amicōrum; illi domĭni; illi domĭno; ipsum agricŏlam; filiārum nostrārum; bellis longis; tuam potentiam; tuōrum discipulōrum; negotiis meis; ei viro; ei viri; fabŭlis longis; ipsi amici mei; totius agri.

 

37. Просклоняйте:

Ille poēta clarus; istud exemplum bonum

 

38. Разберите и переведите предложения:

1.Sententia tua vera est. 2.Si amicus meus es, tui amici mei sunt. 3.Culpam nostram negamus, culpam vestram negatis, culpam suam negant. 4.Tua cura est, non mea. 5.Vicinus meus aquam per fundum suum ducit. 6.Aliena vitia in oculis habemus, a tergo nostra sunt. 7.Nemo debet ex alieno damno lucrum accipere. 8.Errare humanum est. 9.Pericula amicorum nostrorum nostra sunt.

 

§5. Времена системы инфекта в изъявительном наклонении

действительного и страдательного залога

 

39. Проспрягайте глагол porto 1 во временах системы инфекта действительного залога, глагол lĕgo 3 – в тех же временах страдательного залога.

40. Определите личную форму,основу, спряжение, образуйте первую основную форму, переведите.

 

Личная форма Время, наклонение, залог Лицо, число Спря-жение 1 осн. форма Перевод
praebēbas (давать)          
erātis (быть)          
finiam (заканчивать)          
reperiēbant (открывать)          
struebāntur (строить)          
erĭmus (быть)          
movēbar (двигать)          
exercebĭtur (развивать)          
habebĭmus (иметь)          
agēbar (делать)          
vinciēmur (связывать)          
defendebātur (защищать)          
gerēris (вести)          
delebāmus (разрушать)          

41. Прочтите и переведите следующие предложения:

1. Caesar magnas copias in Galliam ducēbat. 2. Incolae Spartae ante pugnas comas cornis ducēbat. 3. Apud Romanos pueri a servis Graecis educabantur. 4. Mortui a Romanis cremabantur. 5. Multa templa Graecōrum Aesculapio sacra erant. 6. Dictis magistrōrum animi puerōrum confirmabantur. 7. Culpam nostram negabāmus . 8. Discipŭlus a magistro interrogabātur. 9. Inimīci a Romanis vincebantur . 10. Amabāmur et simper exspectabāmur.

42. Поставьте глаголы, встречающиеся в тексте, в Imperfectum. Переведите их:

De Latio

Latium in Italia est. Latium patria linguae Latīnae est. Multi incolae Italiae agricolae sunt. Incolae insulārum sunt nautae. Nautae terras aliēnas visitant, sed patriam suam semper vidēre cupiunt. Nautae perīti pericula vitāre sciunt. Terra Italiae fecunda et agricultūrae idonea est. Itaque Romāni agricultūrae student.

 

43. Определите личные формы глаголов, приведенных в praesens indicative passīvi:

1 sg. 2 sg. 3 sg. 1 pl. 2 pl. 3 pl.

1. fallimĭni

2. delentur

3. interrogamĭni

4. struuntur

5. videor

6. pellĕris

7. docēmur

8. feruntur

9. capiuntur

10. amor

11. audimĭi

12. struĭtur

13. laudāmur

14. docēris

15. capĭtur

16. vincĭmur

17. mittuntur

18. vidēmur

19. notātur

20. amamĭni

21. pallor

22. gignĭtur

23. creduntur

24. laudāris

25. falluntur

 

44. Определите формы глаголов, переведите их:

Appellantur (называть), statui (устанавливать), mittimur (посылать), jubeo (приказывать), praesunt (стоять во главе), datur (давать), decipimur (обманывать), vincuntur (побеждать), possident (владеть), accusaris (обвинять), debet (быть должным), desum (отсутствовать), emuntur (покупать), delentur (разрушать), defendor (защищать).

 

45. Образуйте формы 3 л.ед.ч. praesens ind. activi и passivi от данных глаголов, переведите каждую форму:

Punio, 4 (наказывать), emendo,1 (исправлять), divido,3 (разделять), accuso,1 (обвинять), absolvo,3 (освобождать от ответственности, оправдывать), doceo,2 (обучать).

46. Определите наклонение и залог глагольных форм:

Inf. praes. act. Imperat. Inf. praes. pass. Praes. ind. act. Praes. ind. pass.

1. pellĭtur 10. velle 18. discĭtis

2. capĕris 11. fallimĭni 19. notāri

3. amāmur 12. parāri 20. incolĭtur

4. faciunt 13. voluntur 21. gignĕre

5. struĕre 14. respondēte! 22. falli

6. curā! 15. incŏli 23. ferĭmus

7. respondet 16. vivit 24. valē!

8. vincunt 17. vincĕris 25. docentur

9. feruntur

 

47. Преобразуйте предложения из действительной конструкции в страдательную:

Puer librum legit

Medĭcus discipŭlum curat.

 

48. Прочтите и переведите следующие предложения:

1. Fortūna dicitur caeca. 2. Iucundum est amā, non minus amāre. 3. Ager ab agricolis aratur. 4. Instrumenta et arma e ferro parantur. 5. Etiam magna regna delentur. 6. Ubi vinci necesse est, expedit cedere. 7. Consilia saepe commutantur. 8. Fluvio Rheno lato et alto ager Heletius a Germānis dividitur. 9. A meis amīcis defendor. 10. In scholam mitteris. 11. Oppida vestra bene muniuntur. 12. Avaritia neque copia neque inopia minuitur. 13. Si bene agimus, laudāmur. 14. Copiae ad proelium parantur.