Жалпы ережелер
1. «Санаториялық және сауықтыру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) санаториялық және сауықтыру объектілерін жобалау, салу, сумен жабдықтау, су бұру, жарықтандыру, желдету, үй-жайларын күтіп-ұстау және пайдалану, емдік-профилактикалық және қоғамдық тамақтануды, медициналық қамтамасыз етуді, персоналдың тұру және еңбек жағдайларын ұйымдастыру кезінде оларға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды қамтиды.
2. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылды:
1) аэрарий – ауа ванналарын қабылдау үшін жабдықталған алаң, қалқа;
2) сауықтыру объектілері – 6 жастан 18 жасқа дейінгі балалар үшін оқу-тәрбиелеу, дене шынықтыру-сауықтыру, емдеу-сауықтыру қызметін және мәдени бос уақыттарын ұйымдастыруды жүзеге асыратын ұйымдар балалар сауықтыру ұйымдары (бұдан әрі – БСҰ), оның ішінде жалпы, орта және қосымша білім беру бағдарламаларын іске асыратын жыл бойы жұмыс істейтін БСҰ;
3) бракераж – тамақ өнімдері мен дайын тамақтардың сапасын органолептикалық көрсеткіштері бойынша бағалау;
4) Генча сынамасы – тыныс алу жүйесінің функционалдық жағдайын бағалайтын көрсеткіш;
5) дезинфекциялық және дезинсекциялық құралдар – инфекциялық (паразиттік) аурулардың қоздырғыштарын және жәндіктерді жою үшін қолданылатын химиялық заттар;
6) инсоляция – алаңды, үй-жайды, ғимаратты гигиеналық бағалауға арналған күн радиациясының нормаланатын көрсеткіші;
7) Кетле индексі – баланың дене дамуының үйлесімділігін бағалау көрсеткіші;
8) климаттық аймақ – климаттық белгілері (температура, ылғалдылық) бойынша бөлінетін аумақ;
9) санаториялық объектілер – табиғи емдік физикалық факторларды (климат, минералды сулар, балшықтар), физиотерапиялық әдістерді, емдік дене шынықтыру мен басқа да жағдайларды басым пайдалана отырып, белгіленген режимді сақтау кезіндегі, профилактикалық, медициналық оңалтуға және демалуға арналған туберкулезге қарсы мекемелер, оның ішінде алғанда емдеу-профилактикалық мекемелер (бұдан әрі – санаторийлер);
10) солярий – күн ванналарын қабылдауға арналған жабдықталған алаң, үй-жай.
3. Санаторийдің және БСҰ персоналының қызметтерді жүзеге асыру кезінде медициналық кітапшасы, гигиеналық оқытудан өткені туралы мәліметтері болуы қажет.
4. Балалардың туберкулезге қарсы санаторийіне емдеудің сүемелдеуші фазасындағы бактерия бөлмейтін туберкулезбен ауыратын науқас балаларды қоса алғанда 1 жастан бастап 14 жасқа дейінгі балалар, виражбен және гиперергиялық реакциясы бар балалар, сондай-ақ туберкулез инфекциясы ошақтарының және туберкулезбен ауырып сауыққан балалар қабылданады. Санаторийлерде жататын және нашар қозғалатын балалар үшін 10%-ға дейін орын көзделуі тиіс.
2. Санаториялық және сауықтыру объектілерін жобалауға және салуға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
5. Салынған немесе қайта жаңартылған ғимараттарды пайдалануға беру ғимараттарды санаторий мен БСҰ ретінде уақытша пайдаланған кезде осы Санитариялық қағидаларға сәйкестігі туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды болғанда жол беріледі.
6. БСҰ-ның және санитарийдің құрылтайшысы немесе меншік иесі қажетті ұйымдастыру және профилактикалық іс-шараларды жүргізу үшін тиісті аумақтардағы мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарын оның ашылу мерзімдері туралы кемінде 90 күн бұрын хабардар етуі қажет.
7. Санаторийлер мен БСҰ қала сыртындағы, орман алқаптары мен су қоймаларына жақын, шу және атмосфералық ауаны ластау көздерінің жел жағында, су қоймасының ағысы бойынша ластау көздеріне қатысты жоғары жағында және санитариялық-қорғаныш аймағын сақтаған жағдайда орналастырылады.
8. Таулы аудандарда және курорттық аймақтарда БСҰ-ны және санаторийді орналастыру кезінде жасыл аймақ ретінде оларға іргелес бақтар мен орман саябақтары пайдаланылады.
9. БСҰ-ның жер учаскесінің шекарасынан тұрғын үй құрылысына дейінгі қашықтық кемінде 50 метр (бұдан әрі – м) болуына жол беріледі, санаторийге – кемінде 100 м.
БСҰ-ның және санаторийдің жер учаскесі шекарасының автомобиль жолына дейінгі қашықтығы кемінде 500 м және бау-бақша шаруашылығы учаскелеріне дейінгі қашықтық 300 м болуына жол беріледі.
10. Санитариялық-қорғаныш аймақтарының аумағында БСҰ-ны және санаторийді орналастыруға жол берілмейді. Өнеркәсіптік, коммуналдық және шаруашылық ұйымдардан сауықтыру мекемелеріне дейінгі қашықтық қалалық, кенттік және ауылдық елді мекендерді жоспарлауға және салуға қойылатын талаптарға сәйкес қабылданады.
Қалалық (ауылдық) мақсаттағы магистральдық инженерлік коммуникациялар (сумен жабдықтау, су бұру, жылумен жабдықтау, электрмен жабдықтау) БСҰ-ның және санаторий аумағы арқылы өтпеуі тиіс.
11. Жаңа санаторийлерді және БСҰ-ны жобалау және салу кезінде оларды:
1) желдің бағытын есепке ала отырып;
2) шу және атмосфералық ауаның ластану көздерінен жел жақ бетіне;
3) ластану көздеріне қатысты су қоймаларының ағысы бойынша жоғары;
4) орман алқаптарына және су қоймаларына жақын орналастырылады.
Қала сыртындағы сауықтыру мекемелері қызметкерлерге арналған тұрғын үйлерден, сондай-ақ ересектердің демалыс мекемелерінен ені кемінде 100 м жасыл желек жолағымен бөлінеді.
12. Санаторийлерде және БСҰ-да:
1) бұрын қоқыс төгетін орын, мал өлексесін көметін орын, ассенизация алаңдары, бейіттер ретінде пайдаланылған, сондай-ақ химиялық, бактериялық немесе басқа да топырақтың ластануы бар учаскелерде орналастыруға;
2) аумағы бойынша қалалық (ауылдық) мақсаттағы магистральды инженерлік коммуникацияларды (сумен жабдықтау, су бұру, жылумен жабдықтау, электрмен жабдықтау) жүргізуге;
3) аумаққа санаторий мен БСҰ-ны күтіп-ұстауға және пайдалануға қатысы жоқ тұрғын үй, оның ішінде персоналға, ұйымдарға арналған құрылыстарды, ғимараттарды орналастыруға;
4) аумақта үй жануарлары мен құстарының болуына және оларды жаюға жол берілмейді.
13. Санаторий мен БСҰ-ның аумағы абаттандырылады, көгалдандырылады, биіктігі 1,6 м қоршаумен қоршалады, қорғалады, түнгі уақытта жарықтандырылады, кемінде екі кіретін орны (негізгі және шаруашылық) болады.
14. Аумақта тікенекті бұталарды, ұсақ, улы және балаларда аллергия тудыратын жемістер беретін жасыл желектерді (ағаштар, бұталар) отырғызуға жол берілмейді.
15. Санаторийді және БСҰ-ны ашу алдында аумақты айғақтары бойынша кенеге қарсы өңдеуді және кеміргіштерге қарсы күрес бойынша іс-шараларды уақтылы ұйымдастыру және жүргізу қажет.
16. Жас көшеттері жоқ аумақта, кіретін жолдарда, жүк түсіретін алаңдарда, тротуарларда, көлік құралдарының тұрағына арналған орындарда қатты жабыны және жаңбыр мен еріген су ағатын еңістері болуы тиіс.
17. Санаторийдің және БСҰ-ның жер учаскесі негізгі және қосалқы құрылыс аумағына бөлінеді.
БСҰ негізгі құрылысының аумағы мынадай: тұрғын, мәдени-көпшілік, дене шынықтыру-сауықтыру, медициналық, әкімшілік, шаруашылық және техникалық мақсаттағы аймақтарға бөлінеді.
Қосалқы аумақта: отын сақтауға арналған қоймасы бар қазандық, сумен жабдықтау құрылысы, гараж, жөндеу шеберханалары, автотұрақ орналасады.
18. Санаторий мен БСҰ-ның дене шынықтыру-сауықтыру құрылыстарының құрамы, саны мен ауданы осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес айқындалады.
19. Көкөністер қоймасы негізгі құрылыстардан 50 м қашықтықта, жанатын материалдар қоймалары 100 м қашықтықта орналасады.
20. Халықтың аз қозғалатын топтары үшін арнайы құрылғылар (пандустар, көтергіштер, тұтқалар) жабдықталады.
21. Қабылдау бөлімшесінің, медициналық қызмет көрсету үй-жайларының, ас блогының және санитариялық-тұрмыстық үй-жайдың (кір жуатын орын, дәретхана, қолжуғыш, себезгі бөлмесі) қабырғалары мен еденінің беттері жуу және дезинфекциялау құралдарына төзімді материалдардан орындалады.
22. Жатын, емдік-диагностикалық, оқу үй-жайлары, ас блогы мен мәдени-көпшілік мақсаттағы үй-жайлар бір корпуста жерүсті қабаттарында немесе жылытылатын өтпе жолдармен қосылған жеке блоктарда орналасады. Ғимараттарға кіретін сыртқы есіктер климаттық жағдайларға қарай тамбурлармен жабдықталады.
23. Соқыр және нашар көретін адамдар үшін жоғарғы және төменгі баспалдақтар, бірінші және соңғы басқыштар тұтқаларының учаскелері бұдырмен және қарама-қарсы түстермен белгіленеді.
24. Ғимараттардың цокольды қабатында терезелер бар болғанда киім ілетін орынды, әкімшілік үй-жайларды, кір жуатын орындарды, қоймаларды және асханалардың өндірістік үй-жайларын, машина қондырғылары бар тоңазытқыш камераларын орналастыруға жол беріледі.
25. Жертөле үй-жайларында қойма және қосалқы үй-жайлар, желдету камералары, көтергіш-лифтілер және басқа да қосалқы қызметтер орналасады.
26. Шу-діріл жабдығы бар үй-жайларды жапсарлас, жатын үй-жайлар мен емдік-диагностикалық кабинеттердің астына және үстіне, рентген кабинеттерін жатын үй-жайлардың астына және үстіне орналастыруға жол берілмейді.
27. Биіктігі 3 қабат және одан жоғары санаторий ғимараттарында кемінде екі жолаушылар лифті көзделеді. Лифт шахтасын жатын және емдеу үй-жайларымен жапсарлас орналастыруға жол берілмейді.
28. Санаторийдегі тұрғын бөлмелердің ауданы бір орынға кемінде 6,0 м2 есебінен көзделеді. Ересектерге арналған санаторийдегі тұрғын бөлмелер бір-екі орынға есептеледі.
29. 8 жастан 18 жасқа дейінгі балалар үшін бір жатын бөлмедегі орын саны бір балаға 4,5 м2 есебінен 5-тен асырмай, 6-7 жастағы балалар үшін – 10-нан асырмай көзделеді.
Отрядқа арналған ойын бөлмесінің ауданы бір балаға 2 м2 есебінен көзделеді.
30. Ингаляторий, оттекпен емдеу кабинеті және дәрілік препараттар кабинеті жапсарлас орналасады және дәрілік шөптерді сақтауға арналған жалпы қосалқы үй-жайы болуы мүмкін.
31. БСҰ балалардың жас ерекшеліктерін есепке ала отырып, отрядтар немесе топтар бойынша топтастырылады:
1) 6 жастан 9 жасқа дейін – 25 адамнан асырмай;
2) 10 жастан 14 жасқа дейін – 30 адамнан асырмай;
3) 15 жастан 18 жасқа дейін – 25 адамнан асырмай.
32. Жылытылмайтын ғимараттардағы БСҰ-ның жатын үй-жайларын орналастыру кезінде балалардың орналасуына сыртқы ауаның орташа тәуліктік температурасы бес күн ішінде кемінде плюс 16ºС-та рұқсат етіледі.
33. Балаларды қабылдау осы Санитариялық қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес денсаулық жағдайы туралы медициналық анықтама болғанда жүзеге асырылады.
34. Санаторийлердегі және БСҰ-дағы оқу жиһазы балалардың бойы-жас ерекшеліктеріне сәйкес болуы тиіс. Екі қабатты кереуеттерді пайдалануға жол берілмейді.
35. Санаторийлердің және БСҰ-ның үй-жайларында терезе желдеткіштеріне және фрамугаларын москит торлар орнатылады.
3. Санаториялық және сауықтыру объектілерін сумен жабдықтауға, суды бұруға, желдетуге, жылытуға және жарықтандыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
36. Санаторий мен БСҰ орталықтандырылған суық және ыстық сумен жабдықтау және су бұру жүйелеріне қосылады.
Санаторий мен БСҰ ғимараттары шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау, су бұру жүйелерімен жабдықталады. Барлық жүйелер қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ете отырып, жұмыс істейтін жағдайда болады.
37. Санаторийлер мен БСҰ сапалы ауыз сумен жеткілікті көлемде қамтамасыз етіледі.
38. Ыстық сумен жабдықтаумен ас блогының өндірістік үй-жайлары, кір жуатын орын, монша, себезгі бөлмесі, қол жуатын орын, жеке гигиена кабиналары, медициналық мақсаттағы үй-жайлар қамтамасыз етіледі.
БСҰ-ның аумағында тұрғын үй ғимараттарынан, мәдени-көпшілік және әкімшілік-тұрмыстық ғимараттардан кемінде 50 м қашықтықта 35 адамға 1 дәретхана орны есебімен кәрізделген дәретханаларды немесе биодәретханаларды орнатуға жол беріледі.
39. Санаторийде және БСҰ-да ауыз су сапасының қауіпсіздігін қамтамасыз ететін ауыз су режимін ұйымдастыру керек.
40. Санаторийді және БСҰ-ны орталықтандырылған су бұруы жоқ аудандарда орналастырған кезде сарқынды суларды шығару мен тазалаудың жергілікті жүйелерін (жергілікті тазарту құрылыстары) орнатуға жол беріледі. Жергілікті су бұру жүйелерін таңдау және орнату тиісті аумақтағы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен келісіледі.
41. Туберкулезге қарсы санаторийлердің сарқынды сулары суды бұру жүйесіне жіберу алдында дезинфекциялауға жатады.
42. Санаторий мен БСҰ үй-жайлары жылыту, желдету және ауа баптау жүйелерімен жабдықталады.
43. Үй-жайлар фрамугалар немесе терезе желдеткіші арқылы желдетумен қамтамасыз етіледі.
44. Себезгі және санитариялық тораптар дербес сору желдеткішімен жабдықталады.
45. Температурасы минус 40°С-тан төмен климаттық аудандарда биіктігі үш қабат және одан жоғары тұрғын үй-жайлар сыртқы ауаны жылытатын тарату желдеткішімен жабдықталуы тиіс.
46. Санаторий мен БСҰ-ның үй-жайларында табиғи жарық болуы тиіс. Мына үй-жайларда: жатын үй-жайлар мен себезгі бөлмелерінің жанындағы дәретханаларда; емдеу кабинеттері жанындағы киім ілетін орындарда, емшара кабинеттерінің қосалқы үй-жайларында; жуынатын, жуатын бөлмелерде; жертөле үй-жайларында табиғи жарықсыз болуға жол беріледі.
47. Үй-жайларды жасанды жарықтандыруға қойылатын талаптар осы Санитариялық қағидаларға 3-қосымшада келтірілген.
48. Жарамсыз люминисцентті шамдарды уақтылы ауыстырады. Артық және жарамсыз шамдар балалардың қолы жетпейтін үй-жайларда сақталады. Істен шыққан люминисцентті шамдарды сақтау және шығару жауапты адамға жүктеледі.
4. Санаториялық және сауықтыру объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
49. Барлық үй-жайларды жинау күн сайын жуу құралдарын қолдана, желдете отырып, ылғалды тәсілмен күн сайын жүргізіледі. Әйнектердің ішкі беті күн сайын сүртіледі, айына бір рет жуылады, сыртқы әйнектер – ластануына қарай жуылады. Едендер күніне екі рет жуылады. Жиһаз, радиаторлар, терезенің алды, киімге арналған шкафтар – күн сайын сүртіледі және аптасына бір рет жуылады.
50. Сауықтыру кампаниясы басталар алдында және әрбір ауысым аяқталған соң техникалық персонал күрделі жинау жүргізеді: рұқсат етілген жуу және дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып еденді, қабырғаны, есіктерді, терезелерді, жарықтандыру арматурасын, жылыту аспаптарын, желдеткіш торларды жуады және жиһаздарды сүртеді.
51. Сору желдеткіші жүйелерінің жалюз торлары шаңнан тазартылады, оларды үй-жайдың және сыртқы ауаның температурасы кенеттен өзгерген кезде жабу керек.
52. Санаторий және БСҰ жұмыс істеп тұрған кезде күрделі жөндеу және жөндеу жұмыстарының басқа да түрлерін жүргізуге жол берілмейді.
53. Тұрғын бөлмелерді жинау үй-жайларды күн сайын желдету, төсек-жабдықтарын жинау, жиһазды, кілемдерді немесе еденнің төсенішін шаңнан тазалау, еден мен санитариялық торапты жинау арқылы жүргізіледі.
54. Жинау мүкәммалы (легендер, шелектер, щеткалар, шүберектер және т.б.) таңбалануы және үй-жайларға бөлек бекітілуі тиіс. Пайдаланылғаннан кейін жинау мүкәммалын жуу және дезинфекциялау құралдарымен ыстық сумен жуады және сол үшін арнайы бөлінген шкафтарда немесе үй-жайларда сақтайды.
Санитариялық тораптарды жинауға арналған жинау мүкәммалының сигнальдық (қызыл, сарғылт) белгісі болуы және жеке сақталуы тиіс.
55. Төсек-жабдықтарын және сүлгілерді ауыстыру ластануына байланысты, бірақ жеті күнде бір реттен сиретпей және тұратын адамдар кеткеннен кейін жүргізіледі.
56. Киім-кешекті жуу өзінің кір жуатын орнында немесе шарт бойынша өзге кір жуатын орында жүргізіледі.
57. Дәретханалар жуу және дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып, күн сайын жуылады.
58. Санаторийдің және БСҰ-ның аумағын жинау күн сайын жүргізіледі. Қоқыс қоқыссалғышқа жиналады және оның 3/2 көлемі толуына байланысты тұрмыстық қалдықтарды шығаруға арналған шартқа сәйкес қатты тұрмыстық қалдықтар полигонына шығарылады. Контейнерлер (қоқыссалғыштар) босатылғаннан кейін тазартылуы және қолдануға белгіленген тәртіппен рұқсат етілген құралдармен өңделуі тиіс. Аумақта тұрмыстық қоқысты және жапырақтарды өртеуге тыйым салынады.
Учаскенің жабдығы (үстелдер, орындықтар, дене шынықтыру жабдығы мен шағын сәулет нысандары) жарамды жағдайда ұсталуы тиіс.
59. Тұрмыстық қоқыс пен қалдықтарды жинау үшін бетондалған немесе асфальтталған алаңда орнатылған, қақпақтары бар металл контейнерлер көзделеді. Алаң негізгі ғимараттардан кемінде 25 м қашықтықта орналасады.
60. Тұрғын бөлмелердегі ауаның температурасы 18ºС-тан, изолятор палаталарында 20 ºС-тан, вестибюльде 16ºС-тан төмен болмауы тиіс. Салыстырмалы ылғалдылық 40-60%-ды құрайды.
5. Санаториялық және сауықтыру объектілерінің жағажайларын күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
61. Жағажай оқшуаланған учаскеде, айлақтардан, шлюздерден, гидроэлектр станцияларынан, сарқынды суларды жіберу орындарынан, малдың қорасы мен суатынан және басқа да ластану көздерінен алыста орналасады немесе жоғарыда көрсетілген ластану көздерінен кемінде 500 м қашықтықта орналасады.
62. Су қоймасының түбі ұйық, балдырлары, бұжыр ағаштары, үшкір тастары жоқ, құмды болып таңдалады. Балалардың шомылатын орындарындағы су қоймасының тереңдігі 0,7-ден 1,3 м-ге дейін құрайды.
63. Жағажай күннен қорғайтын қалқалармен, жатақтармен және отырғыштармен жабдықталуы тиіс.
Жағажайдың аумағында себезгі кабиналары (40 адамға 1), киім ауыстыратын кабиналар (50 адамға 1), дәретхана (75 адамға 1) көзделуі тиіс.
64. Жағажайды балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкес ойын құрылғыларымен, сондай-ақ емшараларды дозалап қабылдау үшін солярийлермен, аэрарийлермен жабдықтау керек. Солярийлер мен аэрарийлерде орын саны жалпы санының (ІІ және ІІІ климаттық аудандарында) 50 %-ынан асырмай құрауы тиіс. Аэрарийлер мен солярийлердің ауданы 1 орынға 2,5 және 3,0 м2 есебімен қабылданады.
65. Шомылу маусымы басталар алдында суды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сай келуі тиіс санитариялық-химиялық және микробиологиялық көрсеткіштер бойынша зерттеу жүргізіледі.
66. Шомылуға арналған су бетінің шекарасы ашық түсті, жақсы көрінетін қалқитын белгілермен белгіленеді.
67. Жағажайдың аумағында бірі-бірінен 40 м аспайтын қашықтықта қоқыс жинауға арналған урналар орнатылады.
68. Ашық және жабық киім ауыстыратын орындар, киім ауыстыруға арналған павильондар, киім ілетін орындар дезинфекциялау құралдарын қолдана отырып, күн сайын жуылады.
69. Жыл сайын жағажайда таза құм, малта тас себіледі. Құмды жағажайларда аптасына бір реттен сиретпей жиналған қалдықтарды шығара отырып, құмның беткі қабатына механикалық қопсыту жүргізіледі.
70. Адамдардың шомылуына арналған орындарда киім-кешек жууға және жануарларды жуындыруға жол берілмейді.
6. Санаториялық және сауықтыру объектілерінде тұруды ұйымдастыруға және тұру жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
71. Күн режимі балалардың жас ерекшелігіне байланысты құрылуы тиіс. БСҰ-дағы балалардың күн режимі осы Санитариялық қағидаларға 4-қосымшаның 1-кестесінде келтірілген.
Санаторийдегі балалардың күн режимі осы Санитариялық қағидаларға 4-қосымшаның 2 және 3-кестелерінде келтірілген.
72. Дене шынықтыру-сауықтыру іс-шаралараның жоспары дәрігермен келісіледі және мынадай іс-шараларды қамтиды:
1) таңертеңгілік гимнастика;
2) шынықтыру емшаралары;
3) қозғалыс ойындары және дене дайындығының әр түрімен айналысу;
4) спорт, емдік дене шынықтыру, жүзуге үйрету;
5) серуендер, экскурсиялар, жорықтар;
6) спорттық жарыстар және мерекелер.
73. Дене шынықтырумен айналысу үшін медициналық топтарға бөлуді дәрігер жүргізеді. Негізгі медициналық топтың балалары шектеусіз барлық дене шынықтыру-сауықтыру және спорттық бұқаралық іс-шараларға қатысуға жіберіледі.
74. Медициналық дайындық тобының балаларымен дене шынықтыру-сауықтыру іс-шаралары олардың денсаулық жағдайын және жеке төзегіштігін ескере отырып жүргізіледі. Бір күндік туристік жорықтарға қатысуға рұқсат етіледі.
75. Таңертеңгі жаттығу күн сайын 10–15 минут бойы ашық ауада, жаңбырлы ауарайында жақсы желдетілетін үй-жайда жүргізіледі.
76. Жорыққа қатысушылар медициналық тексеруден өтеді. Бағдарларды, шомылу орындарын туризм жөніндегі нұсқаушы алдын ала тексереді. Балаларды жорыққа жіберуден 1–2 күн бұрын дәрігер бағдар парағына қол қояды. Туристік жорықтар медицина қызметкерінің қатысуымен жүргізіледі.
77. Шынықтыру іс-шаралары БСҰ-ға баланың келген алғашқы күнінен басталады:
1) күн ванналары таңғы немесе кешкі сағаттарда жағажайда, желден қорғалған арнайы алаңдарда (солярийлерде), тамақтан соң бір-бір жарым сағаттан кейін тағайындалады;
2) су рәсімдері таңертеңгі жаттығудан кейін ылғалды сүлгімен алдымен плюс 30-35°С температурада, содан соң салқын сумен плюс 10–15 °С температурада сүртінуден басталады.
78. Шомылу күніне бір рет, ыстық күндері екі рет судың температурасы плюс 20°С төмен емес, ауаның температурасы плюс 23°С төмен емес кезде жүргізіледі.
7. Санаториялық және сауықтыру объектілерінде емдік-профилактикалық және қоғамдық тамақтануды ұйымдастыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
79. Түстену залының ауданы өзіне өзі қызмет көрсету кезінде бір орынға (тарату желісін қоспағанда) 1,8 м2 (тарату желісін қоса алғанда), даяшы қызмет көрсеткен кезде 1,4 м2 есебімен қабылданады. Түстену залының ауданы балаларды бір мезетте қызмет көрсету кезінде (бір ауысымда) бір орынға 1,0 м2 есебімен көзделеді.
80. Ас блогын күтіп-ұстау және пайдалану, тамақты дайындаудың технологиялық регламенттері Қазақстан Республикасы Үкіметі бекіткен қоғамдық тамақтану саласындағы санитариялық талаптарға (бұдан әрі – қоғамдық тамақтану саласындағы санитариялық талаптар) сәйкес болуы тиіс.
81. Санаторийде емдік-профилактикалық тамақтанудың топтық жүйесі ұйымдастырылады.
82. Дайын тамақты беруді медицина қызметкері осы Санитариялық қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес дайын тамақтың сапасын бақылау жөніндегі журналға (бракераж) жазғаннан кейін дайын тамақтың сапасын органилептикалық бағалау жүргізуден кейін жүзеге асырады.
83. Санаторийде және БСҰ-да күн сайын аспаз дайын тағамның тәуліктік сынамасын қалдырады. Сынамалар қақпағы бар таза (қайнаған сумен өңделген) шыны ыдысқа (гарнирді бөлек ыдысқа салады) алынады және тоңазытқыштың арнайы бөлінген орнында +2 ºС-тан +6 ºС-қа дейін температурада сақталады.
84. Санаторийдің және БСҰ-ның медицина қызметкерлері ас блогына келіп түскен өнімдердің сапасын, өнімдерді сақтау және өткізу мерзімдерінің сақталу шарттарын, тәуліктік сынаманы алу мен сақтаудың дұрыстығын, персоналдың және асхана кезекшісінің жеке гигиена қағидаларын сақтауын бақылауды жүзеге асырады.
85. Ас блогының үй-жайларының құрылғысына, күтіп-ұстауға, жабдыққа, мүкәммалға ыдыс-аяққа және ыдысқа қойылатын талаптар қоғамдық тамақтану саласындағы санитариялық талаптарға сәйкес болуы тиіс.
86. Тамақ өнімдерін тасымалдау санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы бар автокөлікпен жүргізіледі. Тамақ өнімдері сақтау шарттарына қойылатын талаптар сақтала отырып тасымалданады, басқа мақсаттар үшін арнайы автокөлікті пайдалануға жол берілмейді.
Экспедитор, арнайы киіммен және жұмысқа рұқсат етілген жеке медициналық кітапшасымен қамтамасыз етіледі.
Азық-түлікке арналған ыдыс таңбаланады және мақсатына байланысты пайдаланылады.
87. БСҰ үшін бір балаға күніне азық-түліктер жиыны осы Санитариялық қағидаларға 7-қосымшаның 1-кестесінде көрсетілген.
88. Жас ерекшелігіне (жасы) байланысты балаларға арналған порцияның массасы (граммға шаққанда) осы Санитариялық қағидаларға 7-қосымшаның 2-кестесінде көрсетілген.
89. Балалар санаторийлеріндегі науқастар үшін тамақ өнімінің нормалары (бір балаға күніне граммға шаққанда) осы Санитариялық қағидаларға 7-қосымшаның 3-кестесіне сәйкес қабылдануы қажет.
90. Тез бұзылатын өнімдерді сақтау және өткізу мерзімдері осы Санитариялық қағидаларға 7-қосымшаның 4-кестесіне сәйкес қабылданады.
91. Балалар мен жасөспірімдер үшін ақуыздардың, майлардың, көмірсулардың құнарлылығы мен қолдану нормаларының ұсынылатын шамалары осы Санитариялық қағидаларға 7-қосымшаның 5-кестесіне сәйкес айқындалады.
92. Санаторийлерде және БСҰ-да тамақ қабылдау арасында 3,5 сағаттан артық емес аралықпен балаларды бес рет тамақтандыруға жол беріледі.
Тамақ арасындағы аралыққа ас мәзіріне қымыз немесе сүт қышқылы өнімі енгізіледі. Тәуліктік рационның құнарлылығын: таңертеңгілік ас – 25%; түскі ас – 35 %, бесін ас 15 %, кешкі ас – 20 %, 5-ші тамақтандыру – 5% етіп бөледі.
93. Санаторийде және БСҰ-да 10 күндік ас мәзірі негізінде басшы бекітетін тарату-ас мәзірі жасалады.
Қажетті өнімдер болмаған жағдайда оларды химиялық құрамы бойынша тепе-тең өнімдерге ауыстыру осы Санитариялық қағидаларға 7-қосымшаның 6-кестесіне сәйкес негізгі тағамдық заттар бойынша өнімдерді алмастыру кестесіне сәйкес жүзеге асырылады.
94. Өнімдерді салқын және жылылай өңдеу кезінде қалдықтардың нормалары осы Санитариялық қағидаларға 7-қосымшаның 7-кестесіне сәйкес қабылданады.
95. Гиповитаминоздардың алдын алу және балаларды тиімді сауықтыру мақсатында салқындатылған сусындарды (компот) аскорбин қышқылымен (бір порцияға 0,06 – 0,07 г) жасанды витаминдеу жүргізеді. Поливитамин препараттарын (тамақ кезінде немесе тамақтан кейін күніне 1 драже), витаминделген және минералды заттармен байытылған тамақ өнімдерін пайдалануға жол беріледі.
96. Балалар мен жасөспірімдер үшін (күніне) пайдаланудың ұсынылатын шамалары осы Санитариялық қағидаларға 6-қосымшаның 8-кестесіне сәйкес қабылданады.
97. Туберкулезге қарсы және сауықтыру ұйымдарында балалар мен жасөспірімдер үшін (күніне/граммға шаққанда) пайдаланудың ұсынылатын энергиялар, белоктар және көмірсулардың шамалары осы Санитариялық қағидаларға 7-қосымшаның 9-кестесіне сәйкес қабылданады.
98. Ас блогында қақпағы бар қайнатылған таза шыны ыдысқа бір порция көлемінде дайын тамақтың тәуліктік сынамасы күн сайын алынады. Тәуліктік сынама тоңазытқышта кемінде 48 сағат плюс 2°С-тен 6°С-қа дейінгі температурада сақталады.
99. Инфекциялық және жаппай уланулардың пайда болуының және таралуының алдын алу мақсатында мыналарды:
1) банкаларының тұншалануы бұзылған консервілерді, қақпағы көтерілген консервілерді, тот басқан, пішіні өзгерген, заттаңбасы жоқ банкаларды;
2) жұмсақ ыдыста су тиген өнімдерді (ұн, жарма, қант және басқа да өнімдер);
3) қамба зиянкестерін жұқтырған, сондай-ақ механикалық қоспалармен ластанған жарманы, ұнды, құрғақ жемістерді және басқа да өнімдерді;
4) зең және шіру белгілері бар көкөністерді, жемістерді, жидектерді;
5) саңырауқұлақтарды;
6) жеңіл асқа арналған консервілерді, маринадталған көкөністер мен жемістерді;
7) үйде дайындалған өнімдерді (консервіленген саңырауқұлақтар, ет, сүт, балық және басқа да пайдалануға дайын өнімдерді) пайдалануға жол берілмейді.
100. Тамаққа:
1) алдыңғы тамақтың қалдықтарын;
2) кремі бар кондитерлік өнімдерді, кремді, суындарды, өздері дайындаған морстарды, квасты, іркілдекті, паштеттерді, құйылған тағамдарды (еттен және балықтан), майшабақтан жасалған фаршмакты;
3) фритюрдегі бұйымдарды, қуырылған жұмыртқаны;
4) ащы тұздықтарды, қышаны, ақжелкекті, бұрышты, сірке суын, табиғи кофені, шырындар мен құрғақ концентраттар түріндегі сусындарды, майонезді;
5) пастерленбеген сүттен дайындалған сүтті және сүт қышқылы өнімдерін;
6) қан және өкпе-бауыр шұжықтарын;
7) қатықты және басқа да сүт қышқылы өнімдерін;
8) тартылған ет салынған құймақтарды және флотша дайындалған макаронды;
9) суда жүзетін құстардың жұмыртқаларымен етін;
10) үйде дайындалған, консервіленген өнімдерді;
11) газдалған және алкогольсіз энергетикалық сусындарды (минералды және ауыз суды қоспағанда);
12) чипсилерді, кириешкилерді, гамбургерлерді, хот-догтарды, құрғақ концентраттарды гарнир ретінде пайдалануға жол берілмейді.
101. Құрамы тағамдық қоспаларды, гендік-түрлендірілген организмдерді және табиғиға сәйкестендірілген кез-келген өнімдерді (хош иістендіргіштер, шығу тегі жасанды бояғыштар, сағыз) қамтитын өнімдерді тұтынуға жол берілмейді.
102. Туберкулезге қарсы санаторийлерде мектепке дейінгі жастағы балаларды тамақтандыруды ұйымдастыру үшін 1 балаға кемінде 2 м есебімен асхана-ойын бөлімесі; 3 ұялы жуу ваннасымен, ыдысты кептіруге арналған сөрелермен және оларды сақтауға арналған шкафтармен жабдықталған буфет бөлмесі көзделеді.
103. Жататын және нашар қозғалатын балаларға арналған санаторийде тамақтандыру тарату орны бар буфет бөлмесі, 3 ұялы жуу ваннасымен, ыдысты кептіруге арналған сөрелермен және сақтауға арналған шкафтармен жабдықталған ыдыс жууға арналған үй-жай қарастырылған секцияда жүзеге асырылады. Қажет болған жағдайда, ас блогынан тамақты беруге арналған көтергіш жабдықталады.
104. Мектеп жасындағы жүретін науқастар үшін бір отыратын орынға 1,5 м2 есебімен тамақтану залы көзделеді. Түстену залдарының сыйымдылығы 60 орыннан артық емес болып көзделеді.
Түстену залының жанында 25 балаға 1 қолжуғыш, 40 балаға 1 унитаз есебімен санитариялық торап, изоляторда тарату орны мен ыдысты жууға және сақтауға арналған үй-жай көзделеді.
105. Санаторийлердің палаталы секцияларында тамақ өнімдерін, сусындарды сақтауға арналған тоңазытқыштарды орнатуға жол беріледі.
106. Персоналдың тамақтануы үшін жеке есігі, себезгі бөлмесі және дәретханасы бар арнайы зал бөлінеді.
107. Үшінші тағамдарды С-витаминдеу балаларға: 1 жастан 3 жасқа дейін 35 мг, 3 жастан 12 жасқа дейін 50 мг, 12 жастан 14 жасқа дейін 70 мг аскорбин қышқылы есебімен күн сайын жүргізіледі.
8. Санаториялық және сауықтыру объектілерінде медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
108. Санаторийлер мен БСҰ-да медициналық қамтамасыз ету мынадай:
1) үй-жайлардың, аумақтың, шомылу және спортпен айналысу орнының дайындығын тексеруді;
2) балаларды сауықтыру ұйымын комиссиялық қабылдауға қатысуды;
3) медициналық кабинетті және изоляторды осы Санитариялық қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес болуы тиіс қажетті дәрі-дәрмектер және медициналық мақсаттағы бұйымдармен жарақтандыруды ;
4) балаларды сауықтыру ұйымының әр қызметкерінің медициналық құжаттарын тексеруді;
5) балаларды қабылдау кезінде медициналық тексеруді;
6) балалардың денсаулық жағдайларын жүйелі бақылауды;
7) балаларды дене шынықтыру сабақтары үшін медициналық топтарға бөлуді, дене шынықтыру және спорт жөніндегі нұсқаушыларға балалардың денсаулық жағдайлары, спорт сабақтарының ұсынылатын режимі туралы ақпарат беруді;
8) күн сайын амбулаториялық қабылдау жүргізуді, ауырған балаларға медициналық көмек көрсетуді;
9) жазатайым оқиғалар туындаған кезде алғашқы медициналық көмек көрсетуді, жақын жердегі стационарға тасымалдауды;
10) санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды ұйымдастыруды және жүргізу арқылы инфекциялық аурулар жағдайлары туралы шұғыл хабарлама беруді;
11) балаларды тамақтандырудың ұйымдастырылуын бақылауды;
12) барлық үй-жайлар мен аумақтың, сумен жабдықтау көздерінің санитариялық жағдайын және оларды күтіп-ұстауды бақылауды;
13) балалар мен персоналдың жеке гигиена қағидаларын сақтауын, санитариялық-ағарту жұмысын жүргізуді бақылауды;
14) осы Санитариялық қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес болуы тиіс балаларды сауықтырудың тиімділігін бағалауды жүргізу іс-шараларын қамтиды.
9. Санаториялық объектілерде балшықпен емдеуге және физиотерапияға арналған үй-жайларды күтіп-ұстауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
109. Санаторийде табиғи және жасанды емдік балшықтар (бұдан әрі – емдік балшықтар) қолданылады. Емдік балшықтар оң санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды бар болғанда пайдаланылады.
110. Санаторийде балшық кені орнынан тасымалдағаннан кейін және пайдаланғаннан соң өңделмеген балшықты өңдеу жүргізуге жол беріледі. Қайта қалпына келтірілген балшық қалпына келтіру бассейндерінде тиісті микроклиматтық жағдайларда 3-4 айдан асырмай сақталады.
111. Емшараларға дайын емдік балшықтар мынадай талаптарға сәйкес болуы тиіс:
1) диаметрі 0,25 миллиметр (бұдан әрі – мм) минералды бөліктермен ластану шоқы және шөгінді сульфидті балшықтарда 3%-дан, шымтезек және тұнба балшықтарда 2 %-дан аспайды;
2) шымтезек балшықтарындағы ыдырау дәрежесі кемінде 40 % болады;
3) тұнба және шоқы балшықтарының ығысуға кедергісі 1000-2000, шөгінді сульфидті және шымтезек балшықтарында 1500-4000 дин/см2;
4) балшықты ерітіндінің ылғалдылығы, жылу сыйымдылығы, қышқылдығы, минералдануы және сульфидтердің болуы балшықтың әр типіне арналған нормативтік құжаттамаға сәйкес шектерге сәйкес болуы тиіс;
5) табиғи және емшараларға дайындалған емдік балшықтардың нормаланатын физикалық-химиялық және токсикологиялық көрсеткіштері осы Санитариялық қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес болуы тиіс;
6) табиғи және емшараларға дайындалған емдік балшықтардың нормаланатын микробиологиялық көрсеткіштері осы Санитариялық қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес келеді.
112. Балшықтарда коккты микрофлораның (стафилококктар, стпертококктар, диплококктар), сіреспе және көк іріңді таяқшалардың және перфрингенс бациллалары вирулентті түрлерінің болуына жол берілмейді.
Пайдаланылған емдік балшық көп жылдық ұзақ қалпына келуі үшін табиғи ортаға тасталады.
113. Физиотерапия кабинеттерін орналастыру, жабдықтау, күтіп-ұстау және пайдалану Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін денсаулық сақтау объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар саласындағы санитариялық қағидаларға сәйкес болуы тиіс.
114. Сумен, балшықпен емдеуге арналған емдеу корпустарының ғимараттары жеке тұрған ғимаратта орналастырылады. Жобалық оқшаулаған кезде жапсарлас ғимаратта орналастыруға болады. Үй-жайлар киім ауыстыратын орын, санитариялық торап және себезгі бөлмесі арқылы жеке кіретін есіктері бар жеке блоктарға топтастырылады.
Балшықтарды сақтау үшін тек таза балшықты пайдалануға есептелген бірнеше бассейндерді көздеу керек.
115. Табиғи көздердің (минералды балшықтар, саз) балшығымен емдеуге арналған құралдар бір рет қолданылады. Олардың негізінде заттар (балшық маскалары және басқалары) дайындаушының қаптамасында сақталуы және заттаңбасындағы, қаптамасындағы деректерге сәйкес пайдаланылуы тиіс.
116. Фито-барлар өнімді сақтауға, ыдысты жууға, өңдеуге және сақтауға арналған тиісті жағдайлар, сапасы мен қауіпсіздігі туралы құжаттар бар болғанда ұйымдастырылады. Ыдысты жуу және өңдеу ыстық және суық су жүргізілген 2 секциялық жуатын орында жүргізіледі.
117. Бальнеологиялық емшараларды жүргізу үшін бөлек бальнеологиялық құрылғысы бар жеке үй-жайлар жабдықталуы тиіс. Асқазанды жуу емшараларын қызыл иекті шаюмен, ішек себезгісін ішекке минералды су мен емдік балшықтың қоспасын енгізе отырып, ішекті сифонмен жуумен біріктіруге жол берілмейді. Емшара кабинеттерінде әр кушетка (кресло) жеке кабиналарда орнатылады. Кабиналардың қабырғалары қалың мөлдір емес шыныдан немесе белгіленген тәртіппен келісілген синтетикалық материалдардан жасалады.
118. Алмалы-салмалы және адаммен жанасатын құралдарды (резеңке түтікшелер, ұштықтар, үштіктер және басқалар) жуу, қайнату, дезинфекциялау қоса берілетін нұсқаулықтарына сәйкес жүзеге асырылады және жеке үй-жайларда жүргізіледі.
Әрбір дәретхана бөлмесінде жуатын раковина, электрлі сүлгі немесе бір рет қолданылатын сүлгі, сабын көзделеді.
119. Медициналық жабдықтың оларды қолдану саласын және белгіленген тәртіппен тағайындалуын растайтын техникалық паспорты болуы тиіс.
120. Емдік массажды жүргізуге арналған үй-жайлар: массажға және себезгіге арналған кабинеттерді қамтиды. Массажға арналған кабинеттің ең аз ауданы бір кушеткаға кемінде 6 м2 болуы тиіс. Кабинет қол жууға арналған раковинамен, қол жууға арналған құралдармен және жеке пайдаланылатын сүлгімен жабдықталады.
121. Емдік балшықты, суды пайдалануға, сақтауға және тасымалдауға арналған бактардың, сыйымдылықтардың, құбырлардың конструкциясы көрсеткіштердің қауіпсіздігін және тазалау, жуу және дезинфекциялау мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс.
10. Туберкулезге қарсы санаторийлерді күтіп-ұстауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
122. Туберкулезге қарсы санаторий құрылысына арналған жер учаскесі елді мекеннің табиғи аймағында, орман алқаптары мен су қоймаларына жақын тұрғын үй құрылысына дейін кемінде 1000 м, автомобиль жолдарына дейін 500 м және бау-бақша учаскелеріне дейін 300 м қашықтықта таңдап алынады.
123. Жатын бөлмелер мен оқу корпустары және тұру аймағы учаскесінің шекарасы арасындағы санитариялық ажыраулар кемінде 50 м, санаторийдің негізгі ғимараттарынан шаруашылық аймағына дейін кемінде 100 м құрайды.
124. Санаторий саябағының аймағында балалар үшін мектепке дейінгі жастағы барлық балалар және мектеп жасындағы балалардың 40-50%-ы бір уақытта болғанда бір балаға ауданы 7,5 м2 есебімен ойын алаңдары орналастырылады. Алаңдар құм салғышпен, әткеншектермен, төбелермен, басқыштармен және басқа да ойын түрлерімен, күркелермен, отырғыштармен, үстел ойындарымен және оқуға арналған үстелдермен жабдықталады. Мектепке дейінгі жастағы балаларға арналған ойын алаңдары үй-жайдан шығатын жерге тікелей жақын орналастырылады.
125. Туберкулезге қарсы санаторийдің құрылымында клиникалық-диагностикалық және бактериологиялық зертханалар және мынадай: рентгенологиялық, функционалдық диагностика, физиотерапиялық, массаж, емдік дене шынықтыру, стоматологиялық, фитотерапия кабинеттері көзделеді.
126. Туберкулезге қарсы санаторийде балалар үшін оқу үй-жайлары мен емдік дене шынықтыру сабақтарына арналған спорт залдары көзделеді.
127. Жатын үй-жайлар әрқайсысы сыйымдылығы 30 төсектен аспайтын оқшауланған палаталы секциялардан тұрады. Бір қабатта екі секциядан артық орналастырылмайды. Әр секцияның құрамында ауданы кемінде 15 м2 ойын алаңы; бір орынға 0,6 м2 есебімен кептіру шкафтары бар киім ілетін орын жобаланады. Екі секцияға бір орынға кемінде 0,1 м2 есебімен киім үтіктеуге және тазалауға арналған бөлме; 1 орынға 0,2 м2 есебімен балалардың заттарын сақтауға арналған үй-жай көзделеді. Жатын үй-жайлар мен изолятор қатты төсегі бар кереуетпен жабдықталуы тиіс.
128. Мектепке дейінгі балалар үшін палаталы секциялардың құрамына мыналар кіреді: бір балаға ауданы 4,0 м2 жатын бөлме, асхана-ойын бөлмесі, дәретхана, киім ауыстыратын орын және буфет. Киім ауыстыратын орындарда киім мен аяқ киімге арналған кептіру шкафтары көзделеді. Мектеп оқушылары палаталарының ауданы 1 орынға 6 м2 есебімен және сыйымдылығы 5 орыннан артық емес болып қабылданады. Әр секцияда 3 орыннан 2-3 палата көзделеді.
129. Мектепке дейінгі балаларға арналған бөлімшелерде санитариялық тораптар әр секция үшін жеке орнатылады. Санитариялық тораптар: ваннамен, себезгімен, екі қолжуғышпен және аяқ жууға арналған екі жуғышпен, унитаздармен, тостағандарға арналған жуғыштармен және сөре-стеллаждармен, сүлгілер мен жуынатын құралдарды сақтауға арналған ашық шкафтармен жабдықталады. 5 жастан үлкен балалар үшін ұл балалар мен қыз балаларға арналған үшін бөлек дәретханалар көзделеді.
130. Мектеп оқушыларына арналған санитариялық тораптар бір секцияға жабдықталады және ол мыналарды қамтиды: 5 адамға 1 қолжуғыш есебімен қолжуғыштар, 15 адамға аяқ жууға арналған 2 жуғыш, 15 адамға арналған 2 унитазы бар дәретхана, 15 ұл балаға 1 унитаз және 1 писсуар; 15 адамға 1 себезгі есебімен себезгі кабиналары; иілгіш шлангісі бар табандықпен, 15 қыз балаға 2 раковина есебімен қолжуғышпен жабдықталған қыздардың гигиенасы кабиналары.
131. Әр палаталы секцияда шлюзде қолжуғышы бар, персоналға арналған санитариялық торап және ауданы кемінде 6 м2 санитариялық бөлме көзделеді. Санитариялық бөлме құйылыс тесігі мен қолжуғышпен, жататын балалар бар санаторийде дәрет ыдысын өңдеуге арналған қондырғы жабдықталады.
132. Бактериологиялық зертхананы, зиянды заттарды бөлуге байланысты емшараларды өткізуге арналған үй-жайларды бір корпуста жатын үй-жайларды орналастыруға жол берілмейді.
133. Барлық үй-жайларды күн сайын ылғалды жинау және апта сайын күрделі жинау кейіннен жатын бөлмелердегі ауаны ультракүлгін шамдармен сәулелендіру арқылы жуу және дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып жүргізіледі.
Дезинфекциялау құралдары балалардың қолы жетпейтін жерде күңгірт ыдыста сақталады.
Жылына бір рет төсек жабдығын камералық зарарсыздандыру жүргізіледі.
134. Жаңадан сатып алынған ойыншықтардың сапасы мен қауіпсіздігін растайтын құжаттары болуы тиіс.
Пайдаланылған ойыншықтарды күн сайын жұмыс күнінің соңында 2% сабынды-содалы ерітіндіні пайдалана отырып жуады, ағып тұрған судың астында шаяды және кептіреді. Қуыршақтың киімдерін ластануына байланысты жуады және үтіктейді. Ойыншықтарды жууға арналған ыдыс пен щетка таңбаланады.
Жұмсақ ойыншықтарды пайдаланғаннан кейін күннің соңында ойыншықтан 25 см қашықтықта бактерицидті сәулелендіргіштермен 30 минут бойы дезинфекциялайды.
135. Жуынатын, себезгі (ванна бөлмелерінде), кір жуатын бөлмелерде, дәретханаларда қабырғалары, есіктің тұтқалары күн сайын ыстық сумен жуу құралдарын пайдалана отырып жуылады, едені ластануына қарай күніне кемінде 3 рет жуылады.
Унитаздар жуу құралдарын пайдалана отырып щеткамен, күніне 2 рет, дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып айына екі реттен сиретпей жуылады. Әр санитариялық торапқа кемінде 6 щетка бөлінеді. Таза және пайдаланылған щеткалар таңбаланған ыдыста бөлек сақталады.
136. Жинау мүкәммалы таңбаланады, жеке үй-жайларға бекітіледі, дезинфекциялау және жуудан кейін арнайы осы мақсатқа бөлінген үй-жайда, шкафтарда немесе қабырға сөрелерінде бөлек сақталады.
Жөкелер мен шүберектер ыдысты, ас үй мүкәммалын және үстелдерді жуғаннан кейін 15 минут бойы қайнатылады, кептіріледі және арнайы бөлінген орында сақталады.
11. Туберкулезге қарсы санаторийде балалардың тұру жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
137. Күн режимі әртүрлі жастағы балалар үшін жеке құрылады және: сақтайтын, сергітетін (аяп жаттықтыратын) және жаттықтыратын (жалпы) түрлерін қарастырады.
Сақтайтын режим санаторий жағдайларына үйренудің алғашқы 5-10 күніне қозғалу белсенділігін шектеу және осы кезеңде инфекция ошақтарын тазарту және тексеру арқылы тағайындалады (баланың денсаулық жағдайына және жасына байланысты).
Үйрену кезеңі қолайлы өткен жағдайда баланы дене жүктемесінің қарқындылығын біртіндеп көбейтіп, физиотерапия және басқа да сауықтыру тәсілдерін жүргізе отырып сергітетін режимге ауыстырады.
Организмнің реактивтілігінің қалпына келуіне қарай жаттықтыратын режим (жалпы) тағайындалады.
138. Санаторий мектебіндегі оқу сабақтары түске дейін, емдеу рәсімдерінің негізгі кешені оқу сабақтарынан кейін жүргізіледі.
Санаторийдегі оқу жүктемесі күніне 35 минуттан 4-тен аспайтын сабақты қамтиды, сабақтар арасындағы үзіліс 10 минут, екінші сабақтан кейін балалар ауада 35 минут болады. Үлкен үзілісті дене шынықтыру сабақтары ретінде пайдалануға жол беріледі. Мәдени-көпшілік іс-шараларды және үйірме сабақтарын күніне 1,5 сағаттан асырмай жүргізу ұсынылады.
139. Жаз мезгілінде балалармен өткізілетін барлық тәрбие, мәдени-көпшілік және дене шынықтыру-спорттық іс-шаралар ашық ауада жүргізіледі.
12. Туберкулезге қарсы санаторий персоналының еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық