Тапсырмалар
3.4.1 Терістейтін күшейткіштің сұлбасын оқып үйреніңіз (3.1 сур.қараңыз).
3.4.2 R1 ÷ R4 кедергілерін өлшеңіз.
3.4.3 R1, R 2, R3, R4 кедергілерінің төрт түрлі қосылыстары үшін, терістейтін күшейткіштің беріліс сипаттамаларын түсіріп, графигін тұрғызыңыз.
3.4.4 Теріс кері байланыс коэффициенттерінің әртүрлі мәндері үшін, (әртүрлі қосылыстағы R2 – R1; R4 – R1; R2 - R3; R4 – R3) терістейтін күшейткіштің күшейту коэффициентін өлшеңіз. Күшейту коэффициенттерін kU= - RКБ/R1 формуласы бойынша есептеп, оны тәжирибелік мәндермен салыстырыңыз.
3.4.5 Терістейтін күшейткіштің амплитудалы-жиіліктік сипаттамасын түсіріп, графигін тұрғызыңыз.
3.4.6 Терістемейтін күшейткіштің сұлбасын оқып үйреніңіз (3. 2 сур.қараңыз).
3.4.7 R16 ÷ R19 кедергілерін өлшеңіз.
3.4.8 R16, R17, R18, R19 кедергілерінің төрт түрлі қосылыстары үшін, терістемейтін күшейткіштің беріліс сипаттамаларын түсіріп, графигін тұрғызыңыз.
3.4.9 Күшейту коэффициенттерін есептеп, оны тәжирибелік мәндермен салыстырыңыз.
3.4.10 Терістемейтін күшейткіштің амплитудалы-жиіліктік сипаттамасын түсіріп, графигін тұрғызыңыз.
3.5 Жұмысты орындауға әдістемелік нұсқаулар
3.5.1 ЕВ 121 баспа платасын орнатыңыз, ±12 В алу үшін PS – 1 және PS -2 кернеулерін реттеңіз.
3.5.2 3.4.2 пунктіне, күшейткіштің тізбектеріндегі R1 ÷ R4 кедергілерін өлшеңіз, кедергілерді өлшеу үшін R1 ÷ R4 тұйықтау өткізгіштерін ажыратыңыз және нәтижелерін 3.1 кестесіне жазыңыз.
Сурет 3.1
Кесте 3.1
| Резистор | R1 | R2 | R3 | R4 |
| Өлшенген мәндер R, кОм |
3.5.3 3.4.3 пунктіне, 3.1 суретте көрсетілген сұлбаны жинаңыз, Uкір. –3В тан +3В дейін өзгерте отырып, R2 – R1 қосылысы үшін (тек «а» және «б» тұйықтағыштарын қойып); R4 –R1 («а» және «г» тұйықтағыштарын қойып); R2 – R3 («б» және «в» тұйықтағыштарын қойып); R4 – R3 («в» және «г» тұйықтағыштарын қойып), Uшығ. кернеудің Uкір. кернеуге тәуелді мәндерін түсіріңіз. «д» тұйықтағышы барлық зерттеулерде қойылуы керек. Кіріс, теріс кернеуді PS–2 көзінен, оң кернеуді PS–1 көзінен береміз. Кіріс және шығыс кернеулердің полярлығына көңіл бөлу керек. КU күшейту коэффициенттерін анықтап, нәтижесін 3.2 кестесіне жазыңыз.
3.2 кестедегі деректер бойынша теріс кері байланыс коэффициенттерінің әртүрлі мәндері үшін, беріліс сипаттамаларын Uшығ=f(Uкір) тұрғызыңыз.
3.5.4 3.4.4. пунктіне, (+) PS–I кіріс кернеуін 0,75–0,9 В аралығындағы кернеуге реттеңіз, және теріс кері байланыс коэффициенттерінің әртүрлі фиксирленген мәндері үшін, Uшығ. кернеуін өлшеңіз. Терістейтін күшейткіштің күшейту коэффициенттерінің тәжирибелік және теориялық мәндерін салыстырыңыз, нәтижелерін 3.3 кестесіне енгізіңіз.
Кесте 3.2
| Uкір., B | -3.0 | -2.5 | -2.0 | -1.0 | -0.1 | 0.1 | 1.0 | 2.0 | 2.5 | 3.0 | ||
| Uшығ., B | R2-R1 | |||||||||||
| R4-R1 | ||||||||||||
| R2-R3 | ||||||||||||
| R4-R3 | ||||||||||||
| КU | R2-R1 | |||||||||||
| R4-R1 | ||||||||||||
| R2-R3 | ||||||||||||
| R4-R3 |
Кесте 3.3
| Кері байланыстың кедергілер жұбы | Кернеу күшейту коэффициенті КU= - ROC/R1 | Кіріс Uкір.., В | Шығыс Uшығ.., В | Күшейту коэффициенті КU= - Uшығ/Uкір | |
| R2 | R1 | 0.8 | |||
| R4 | R1 | 0.8 | |||
| R2 | R3 | 0.8 | |||
| R4 | R3 | 0.8 |
3.5.5 3.4.5 пунктіне, күшейткіштің кірісін синусойдалық толқындар генераторының шығысымен жалғыңыз. Осциллографты күшейткіштің кірісімен шығысына қосыңыз. Күшейткіштің кірісіне 0,8 вольт кернеу беріңіз, және кіріс сигналдың жиілігін барлық аумақта өзгерте отырып, шығыс кернеудің мәндерін Uшығ. түсіріңіз, күшейту коэффициенттерін есептеп, 3.4 кестесі бойынша терістейтін күшейткіштің амплитудалы-жиіліктік сипаттамасын тұрғызыңыз. Кері байланыстың әртүрлі мәндері үшін, амплитудалы-жиіліктік сипаттамаларын салыстырыңыз. Қорытынды жасаңыз.
Кесте 3.4
| f, кГц | ||||||||||||
| Uшығ., B | R2-R1 | |||||||||||
| R4-R1 | ||||||||||||
| R2-R3 | ||||||||||||
| R4-R3 | ||||||||||||
| КU | R2-R1 | |||||||||||
| R4-R1 | ||||||||||||
| R2-R3 | ||||||||||||
| R4-R3 |
3.5.6 ЕВ–121 баспа платасын орнатыңыз, ±12 В алу үшін PS – 1 және PS -2 кернеулерін реттеңіз.
3.5.7 3.4.7 пунктіне, күшейткіштегі R16 ÷ R19 кедергілерін өлшеңіз, кедергілерді өлшеу үшін R16 ÷ R19 (а,б,в,г) тұйықтау өткізгіштерін ажыратыңыз. Өлшеу үшін омметр қолданыңыз. Нәтижелерін 3.5 кестесіне жазыңыз.
Сурет 3.2
Кесте 3.5
| Резистор | R16 | R17 | R18 | R19 |
| Өлшенген мәндер R, кОм |
3.5.8 3.4.8 пунктіне, Uкір. –3В тан +3В дейін өзгерте отырып, R16 – R17 қосылысы үшін (тек «а» және «б» тұйықтағыштарын қойып); R16 –R19 («а» және «г» тұйықтағыштарын қойып); R17 – R18 («б» және «в» тұйықтағыштарын қойып); R18 – R19 («в» және «г» тұйықтағыштарын қойып), Uшығ. кернеудің Uкір. кернеуге тәуелді мәндерін түсіріңіз. Кіріс, теріс кернеуді PS–2 көзінен, оң кернеуді PS–1 көзінен береміз. Кіріс және шығыс кернеулердің полярлығына көңіл бөлу керек. КU күшейту коэффициенттерін анықтап, нәтижесін 3.6 кестесіне жазыңыз.
3.6 кестедегі деректер бойынша теріс кері байланыс коэффициенттерінің әртүрліфиксирленген мәндері үшін, беріліс сипаттамаларын Uшығ=f(Uкір) тұрғызыңыз.
3.5.9 3.4.9 пунктіне, (+) PS–I кіріс кернеуін (0,8 ÷ 1) В, аралығындағы кернеуге реттеңіз, және теріс кері байланыс коэффициенттерінің әртүрлі мәндері үшін, Uшығ. кернеуін өлшеңіз. Терістейтін күшейткіштің күшейту коэффициенттерінің тәжирибелік және теориялық мәндерін салыстырыңыз, нәтижелерін 3.7 кестесіне енгізіңіз.
Кесте 3.6
| Uкір., B | –3.0 | –2.5 | –2.0 | –1.0 | –0.1 | 0.1 | 1.0 | 2.0 | 2.5 | 3.0 | ||
| Uшығ., B | R17–R16 | |||||||||||
| R19–R16 | ||||||||||||
| R17–R18 | ||||||||||||
| R19–R18 | ||||||||||||
| КU | R17–R16 | |||||||||||
| R19–R16 | ||||||||||||
| R17–R18 | ||||||||||||
| R19–R18 |
Кесте 3.7
| Кері байланыстың кедергілер жұбы | КU=ROC/R1 теориялық | Кіріс Uкір., В | Шығыс Uшығ., В | КU= 
тәжирибелік
| |
| R17 | R16 | ||||
| R19 | R16 | ||||
| R17 | R18 | ||||
| R19 | R18 |
3.5.10 3.4.10 пунктіне, күшейткіштің кірісін синусойдалық толқындар генераторының шығысымен жалғыңыз. Осциллографты күшейткіштің кірісімен шығысына қосыңыз. Күшейткіштің кірісіне 0,8 вольт кернеу беріңіз, және кіріс сигналдың жиілігін барлық аумақта өзгерте отырып, шығыс кернеудің мәндерін Uшығ. түсіріңіз, күшейту коэффициенттерін есептеп, 3.8 кестесі бойынша терістемейтін күшейткіштің амплитудалы-жиіліктік сипаттамасын тұрғызыңыз. Кері байланыстың әртүрлі мәндері үшін, амплитудалы-жиіліктік сипаттамаларын салыстырыңыз. Қорытынды жасаңыз.
Кесте 3.8
| f, кГц | ||||||||||||
| Uшығ., B | R17–R16 | |||||||||||
| R19–R16 | ||||||||||||
| R17–R18 | ||||||||||||
| R19–R18 | ||||||||||||
| КU | R17–R16 | |||||||||||
| R19–R16 | ||||||||||||
| R17–R18 | ||||||||||||
| R19–R18 |
3.6 Бақылау сұрақтары
3.6.1 ОК сызықты жұмыс істеу режимі неге байланысты?
3.6.2 Үлкен күшейту коэффициентіне қарамастан, ОК ажыратылған кері байланыста сигналдарды күшейткіш ретінде, неге жиі қолданады?
3.6.3 КБ тұйықталмаған және тұйықталған кезде, күшейту коэффициенттерінің арасындағы өзгешелік қандай?
3.6.4 ОК кіріс және шығыс кедергілеріне КБ қалай әсер етеді?
3.6.5 ККБ=100, KКБ= 10 бар күшейткіштердің қайсысының кіріс кедергісі үлкен?
3.6.6 ОК температуралық дрейфін тудыратын, негізгі факторларды атаңыз.
3.6.7 Uкір. үлкен болғанда, беріліс сипаттамасының сызықсыз аймағының болуын түсіндіріңіз.
3.6.8 Терістейтін және терістемейтін күшейткіштердің күшейту коэффициентінің формуласын қорытып беріңіз.
3.6.9 Терістемейтін және терістейтін күшейткіштердің кіріс кедергілерінің арасында қандай байланыс бар?
3.6.10 Қандай жағдайларда кернеу қайталағышы қолданылады?
3.6.11 Терістемейтін күшейткішті, К= 1 күшейту коэффициенті бар кернеу қайталағышына айналдыру үшін, не істеу керек?
4 Зертханалық жұмыс. ОК негізіндегі автотолқынды мультивибраторды зерттеу
4.1 Жұмыстың мақсаты:
- автотолқынды режимде жұмыс істейтін мультивибратордың жұмыс істеу принципін оқып үйрену.
4.2 Алдын ала дайындық
4.2.1 Алдын ала ұсынылған әдебиеттер бойынша мультивибратор жайлы теориялық мағлұматтарды оқыңыз
4.2.2 Зертханалық жұмысқа тапсырмаларды және оған берілген әдістемелік нұсқауларды оқып алыңыз.
4.3 Қолданылатын аспаптар мен элементтер
4.3.1 РU–2000 орталық процессоры.
4.3.2 ЕВ–111 баспа платасы.
4.3.3 Цифрлық әмбебап аспап.
4.3.4 Осциллограф.