КІРІСПЕ 1 страница

Адам құқығын қорғау жүйесінде жетілмегендігі, кедейлік пен маргинализация, дискриминация, саясаттық пен әлеуметтік тыйымдар ЕҚӘХ топтарға, мысалы АӨА, ЕЕС, СЖ және ИЕҚ адекватты қызметтер жиі түрінде ұсынылмайды.

Жиі олар жұқтыруды келтірмеуіне және АИВ/ЖИТС зардаптарды жеңу үшін құралдарды мен ақпаратты алуына мүмкіндіктері шектеулі болады. Глобальды саясат ЕҚӘХ медициналық-әлеуметтік жүргізуіне қол жетілімдігін және глобальды АИВ пандемияны шешу үшін АИВ-ке ЕКТ жүргізу қажеттілігін дәлелдейді. АИВ-инфицирленген адамдармен, ИЕҚ, СЖ жұмыс істеудің ерекшелігі дағдыларды, білімді және икемділіктерді қажет етеді, өткені оларға мәнгітуді, дағдырыстарды, белгілі әлеуметтік оқшаулауды жеңіп шығу үшін көмектесу керек. АИВ-ке тесттілеу бүкіл әлемде алдын алу стратегиялардын және күтуінің ажыратылмайтын құрамдас бөлігі болып табылады. Орта медициналық қызметкерлер, әлеуметтік жұмысшылар АИВ-инфицирленген адамдарға әртүрлі қорқыныштарды және қиындықтарды женуге көмектесуге қажет, оларға үміт беру; АИВ инфицирленген адамдарға немесе олармен бірге тұратын адамдарға көмек көрсетуінде жұмыста әлеуметтік дағдыларын бейімделу, АИВ/ЖИТС жөнінде әлеуметтік стигматизацияны төмендету мақсатымен әлеуметтік қолайлы жағдайды ортаны құру. Бұл модульде осындай мәселелер шешіледі.

 

Оқу мақсаттары

1. ЕҚӘХ медициналық-әлеуметтік жүргізуінің тиімді жоспарын жасау.

2. АИВ тест жүргізу алдында және тесттен кейін ЕҚӘХ тиімді кеңес дағдыларын (АИВ, С гепатит және тәуелді аурулар) көрсету .

3. ЕҚӘХ жұмыс істегенде тиімді коммуникативті дағдыларды (АИВ, С гепатит және тәуелді аурулар) қолдану.

4. ИЕҚ, тәуелді аурулардын клиника және ем әдістер туралы білімді көрсету.

Құзырлылықтар

1. Жеке деңгейлерде ЕҚӘХ жағдайларына байланысты олардын медициналық-әлеуметтік жүргізуін қажеттілігін бағалау.

2. ЕҚӘХ жұмыс жүргізуінде тиімді коммуникацияның әдістерін анықтау.

3. Клиентті тәртіпті өзгертуіне дәлелдеу қабілетін және тәсілдерін көрсету.

4. Мультитәртіпті командада (МТК) жұмыс қабілетін көрсету.

5. Әлемдік тәжірибеде және Қазақстан Республикасында ЕҚӘХ көмек көрсету мәселелер бойынша нормативті-құқықтық құжаттармен басшылыққа алу .

 

Пререквизиттер:психология негіздері – 1 курс, медициналық психология – 2 курс, мейірбике ісінің негіздері – 1-2 курс, әлеуметтану – 1 курс, 1, 2, 3, 4 модульдер.

Нәтижелер

1. МТК ЕҚӘХ медициналық-әлеуметтік жүргізу үдерісін ұйымдастыра алады.

2. ЕҚӘХ және оның айналасымен жұмыс жоспарлау қабілетін көрсете алады.

3. МТК жағынан ұзақ мерзімді жүргізу нәтижесінде ЕҚӘХ тәртіптің өзгертуін бағалай алады.

1 САБАҚ

АИВ-инфекцияның диагностикасы

1.1 АИТВ тесттілеуге саясаты.Ақпаратты блок (50 минут) Адамдар жиі АИВ-инфекцияның жеке жұғу қауіпін толық бағаламайды, сол үшін кейбір жұғу оқиғалар белгісіз болып қалады. Әртүрлі мемлекеттерде АИВ тесттілеу саясаты АИВ/ЖИТС эпидемиологиялық жағдайларға және әлеуметтік қызметтердің контекстке қарай байланысты. 2007 жылда ЖИТС (ЮНЭЙДС) бойынша БҰҰ жаңа бағдарлама және АИВ тесттілеу қызметтерді даму бойынша Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының нұсқамалары жарыққа шықты. Осы уақытқа дейін мемлекеттерде науқастармен/клиенттермен бастама бойынша тесттілеу моделі басым болды, бірақ осы модель дамушы мен өркендеген елдерге жетілімді тиімді емес болып табылады. Мемлекетте АИВ таралу деңгейіге (немесе дәрежелерге) қарағанда АИВ тесттілеу өтуіне қай халық топқа ұсыну қажет екенін білгілі болады. Эпидемияның дамуында 3 саты бар: бастапқы (ЕҚӘХ топтардын арасында таралу деңгейі 1% жуық); жинақталған (ЕҚӘХ топтардын арасында таралу деңгейі 1% аса, бірақ 5% астан емемс, жалпы халық арасында – 1% төмен); генерализацияланған (ЕҚӘХ топтардын арасында таралу деңгейі 5% аса, жалпы халық арасында – 1% аса). АИВ бастапқы, жинақталған, генерализацияланған таралуымен мемлекеттер бар.

Жергілікті жағдайларды есептеуімен медициналық қызметкерлердің бастама бойынша АИВ-тесттілеуді және кеңес жүргізуін кезеңімен енгізуінде келесі болжалды кезектіліктің реті ұсынылады: • терапия профилімен aмбулаторлық, ауруханалық мекемелер, туберкулеге қарсы мекемелермен қоса; • босану дейінгі, босанғанда және басанғаннан кейін кезіңде көмек көрсететін мекемелер; • ЖЖБИ қызметтер; • ең жоғары қауіпті топтарға арналған медициналық қызметтер; • 10 жасқа дейін балаларға арналған медициналық қызметтер; • жасөспірімдердің қызметтері; • хирургиялық қызметтер; • репродуктивті денсаулықтын қызметтері және отбасыны жоспарлау. АИВ–инфекция эпидемияның жинақталған және бастапқы жағдайларда қосымша АИВ-тесттілеу енгізу мүмкіндігі және келесі медициналық-санитарлық қызметтерді мекемелерде ұсынатын медициналық қызметкерлердің бастама бойынша кеңестер қарастырылады:: • ЖЖБИ қызметтер • жоғары қауіпті топтар үшін медициналық қызметтер •босану дейінгі, босанғанда және басанғаннан кейін кезіңде көмек көрсететін мекемелер • туберкулезге қарсы қызметтер

Барлық таралу деңгейлермен мемлекеттерде АИВинфекцияның клиникалық симптомдармен науқастарға АИВ тесттілеу өтуіне ұсынады.

АИВ-инфицирленген әйелдерден туылған нәрестелерге АИВ-инфекцияға мониторинг және тесттілеу жүргізу керек. АИВ таралуы төмен және жинақталған деңгейлермен мемлекеттерде медициналық мекемелерде АИВ тесттілеуді соз аурулармен науқастарға, АИВ-инфекция жоғары қауіпті топтардағы адамдарға, жүкті әйелдерге, туберкулезбен ауратын адамдарға және АИВ-ерекше клиникалық симптомдармен науқастарға, яғни клиникалық пен эпидемиологиялық ерекшеліктердің негізінде науқаустарға АИВ тесттілеуді өту керек.

1.2 ҚР АИВ-инфекция диагностикасы.Ақпаратты блок (100 минут)

АИВ-инфекция диагнотиканың негізгі әдісі АИВ антиденелерін анықтау зертханалық нақтама болып табылады. 1985 жылы донор қанды скринингтан өткізу үшін алғашқы рет тесттілеу иммуноферментік талдауды (ИФТ) енгізуімен бастаған. Сонымен, реципиенттің қаны инфицирленуінен қорғау үшін дәстүрлі түрімен АИВ тесттілеу ұсынылады. Кейін ерікті кеңес жүргізу мен тесттілеу (ЕКТ) әдіс шығарылған, оның ішінде жоғары қауіпті адамдардын АИВ-статусын анықтау мақсатымен тесттілеуді өтуге ұсынылған/ұсынылып жатыр. АИВ зертханалық нақтамада ИФТ (иммуноферменттік талдау) және ИБ (иммундық блотинг) қолданылады. ИФТ – қанның сарысуында бірінші мен екінші АИВ түрінің жиынтық антиденелерді анықтау. Халықты скринингті зерттеу жүргізу үшін қолданылады. Әдістің артықшылар: қарапайым әдіс, төмен баға, мамандырылған құрал және жоғары біліктілікті кадрлар керек жоқ. Кемшіліктер: зерттеуде 1 – 2% қателер болса, басқа әдістермен дәлелдеу керек. ИБ – вирустын бөлек белоктарын анықтайды.

Антиген (англ. antigen от antibody-generating — «антиденелердің өндіруші») — антиденемен ерекше байланысатын әр молекула. Ағза жөнінде антигендер сыртқы мен ішкі шығу тегіне қарай бөлінеді. Барлық антигендер антиденелермен байланыста болса да, олардын барлығы ағзадағы антиденелерді көп мөлшерде шығара алмайды, яғни иммундық жауапты шығара алмайды. Ағзада иммундық жауапты шығаратын антиген иммуноген деп атайды. Антиденелер (иммуноглобулиндер, ИГ, Ig) — гликопротеиндердің ерекше класы, олар мембранобайланысқан рецепторлар ретінде В-жасушалардын үстінде және ерітінді молекулалар ретінде тін сұықтарда орналасқан. Олар ерекше гуморальды иммунитеттің негізгі факторы болып табылады. Бөтен объектілерді — мысалы, бактериялар және вирустар, бірдейлестіру және бейтараптау үшін иммундық жүйемен антиденелер шығарылады . Әр антигенге оған лайықты плазмадағы жасушалар қалыптастырады, олар осы антиген үшін ерекше антиденелерді шығарады.

Әдістің артықшылары: АИВ диагнозын дәлелдейтін «алтын стандарт» болып саналады, жоғары ерекшелік пен сезімталдық. Кемшіліктер: жоғары баға – қымбат құрал керек және жоғары біліктілікті мамандар керек.

ҚР АИВ-статусты анықтау алгоритмі: 1 қадам – ИФТ скринингті әдісімен антиденелерді анықтау; 2 қадам – АИВ ИФТ нақты талдауымен антиденелерді қайталап анықтау; 3 қадам – 2 рет сарысудағы вирустын бөлек белоктарыны анықталса, онда ИБ нәтижесі оң болады.

Ағзада әртүрлі антигендер (вирустар, бактериялар, қарапайымдар) антиденелер пайда болуымен шығарылады. Антиденелердің өмір ұзақтығы әртүрлі. Кейбір антиденелер 3 – 4 апта өмір сүреді, басқалар – бірнеше жыл. АИВ антиденелері өмір бойы сақталнады. АИВ ИФТ талдауымен анықтау – вирусқа антиденелердің жиынтық саның анықтайды. ИБ ол да антиденелерді анықтайтын әдістерге кіреді. ИФТ қарағанда ИБ жүргізген кезде вирустын бөлек белоктарына антиденелері анықтанады.

АИВ антиденелерінің тест нәтижесі теріс, белгісіз немесе оң болу мүмкін.

Тесттің теріс нәтиже болғанымен ол АИВ-ке антиденелерін анықтай алмады деген мағынаны білдірмейді, өйткені «иммунологиялық терезе» кезеңі болу мүмкін, ол кезде адамда аурудын инкубация кезеңі өтеді және вирустын антиденелері жеткілікті емес, сондықтан зерттеуді 3 айдан кейін қаталай керек. Қайталанған теріс нәтиже АИВ-инфекцияның жоқтығы туралы жоғары мүмкіндігін куәландырады, бірақ ол қауіпті тәртіппен адамға жауапсыз жүруге болмайтындығын білдіреді. Өз тәртіпті өзгерту, оны түзету және жақсы жаққа аудару үшін бұл өте қолайлы сәт.

Белгісіз нәтиже (сұр аймақ). Себептер әртүрлі болу мүмкін: ерекше (төмен иммундық жауап және т.б.) және ерекше емес (жүктілік, жедел инфекция, аутоиммунды аурулар немесе ісік және басқалар). Ерекше емес реакцияларда жағымсыз динамика бар және 3 – 6 айдан кейін кетеді. АИВ-статусты нақтылау үшін ИФТ талдауымен АИВ-ке тест жүргізу керек. Осы туралы медициналық қызметкермен талқыланады және кеңесші болашақта не істеу керек туралы кеңес ұсынады.

АИВ оң нәтижелі тестте ол қан құрамында АИВ-ке антиденелері бар екенін білдіреді. Тесттілеу қайталайды. Басқа зерттеулік талдаулар жүргізіледі, олар АИВ диагнозын дәлелдейді немесе жоққа шығарады. Оң нітижелі ИБ ол АИВ-инфекция диагнозын дәлелдейді.

 

1.3 АИВ-инфекцияның инкубация кезеңі.Ақпараттық блок (25 минут)

Кейбір кезде АИВ тест нәтижесі теріс болу мүмкін, бірақ ол АИВ инфицирленген. Ол инкубация кезеңде болу мүмкін, сол кезде адам АИВ жұқтырып алды, бірақ ағзада АИВ анықтау үшін жеткілікті антиденелер шығарылған жоқ. Әртүрлі мәліметтер бойынша антиденелер 3 аптадан – 3 айға дейін, ерекше жағдайларда жарты жылға дейін инкубация кезеңі ұзартылу мүмкін. «Иммунологиялық терезе» кезеңде вирус ағзада белсенді көбейеді және басқа адамға таралу мүмкін, осы кезеңнің қауіп-қатері болапы саналады.

Сонымен, зерттеу жүргізген кезде «иммунологиялық терезе»кезең туралы есінде сақтау керек және қауіпті тәртіптің эпизодтардан (есірткелерді қабылдау, қауіпті жыныс қатынас) кейін 1 және 3 ай өткен соң клиентке зерттеуді қайталап жіберу керек екенін нұсқама беру. Осы кезеңде (жедел сатыда) АИВ-инфекцияны вирусологиялық зертханада тек қана полимеразды тізбекті реакциямен анықтауға (ПТР) болады, ол АИВ антиденелерді анықтамайды, ол вирустын құрамдас бөліктерді (РНҚ немесе ДНҚ) анықтайды.

Сонымен, егер бірінші тест теріс болса, онда адам жақын арада инфицирленген шығар және инфекцияның кезеңі әлі өткен жоқ, иммундық жүйе АИВ-ке әлі антиденелерді шығаруға бастаған жоқ немесе оны қанда бірдейлестіру үшін олар әлі аз. Вирусологиялық тесттер өте қымбат және оларды тек қана ерекше жағдайларда жасайды (мысалы, қан донор мекемелерде). АИВ-ке заманауи селективті тесттерді қолдап отырып, 80% оқиғада жұқтырып алғаннан кейін 6 апта өткеннен соң анықталынады, ал 100% оқиғада – жұқтырып алғаннан кейін 12 апта өткеннен соң.

1.4 Оқиғалық есептер(50 минут)

Қауіпті тәртіп эпизодтардан кейін және/немесе кәсіптік апатты оқиғалардан АИВ зерттеуге хронологиялық бағдарламаны құру.

Келесі түрде оқиғалық есеп: «28 жастағы еркек, эпизодикалық ретінде есірткелерді қабылдайды, шетелге кетпей тұрып ИФТ талдауымен АИВ-ке зерттелді. Тесттің нәтижесі күмәнді. Есірткелердің қабылдауы екі апта бұрын болғанын анықталды.

Осы жағдайда сіздің нұсқамаларыныз қандай? Эпидемияға қарсы шаралардын шектелуінде қандай шараларды сіз жоспарладыныз?

Кіші топтарда оқиғалық есептерді шешу және топ презентацияны ұсыну қажет.

1.5 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар.Ақпаратты блок(100 минут)

Қазақстан Республикасында АИВ-инфицирленген адамдарға көмек ұйымдастыру және АИВ-инфекция алдын алу бойынша заң шығарудын және нормативтік құжаттарды оқу. 03.11.2011 ж. № 1280 ҚР Үкімет қаулын «АИВ медициналық күәландырудын ережелері» оқу. АИВ тесттілеуге ерікті келісім қағидасын меңгіру. АИВ тесттілеуге көрсетілімдерді оқу, АИВ тесттілеуге эпидемиологиялық мен клиникалық көрсетілімдердің арасында айырмашылығын меңгіру және кестені толтыру.

 

№	Тесттілеуге эпидемиологиялық көрсетілімдер	Тест жүргізуіне клиникалық көрсетілімдер

1.6 Оқиғалық есептер «АИВ жұғу ошағында эпидемиологиялық жұмыс» (25 минут)

АИВ-инфекция ошағында эпидемияға қарсы шаралардын жоспарын құру және қатынасты адамдарды зерттеу бойынша оқиғалық есептерді шешуімен кіші топтарда жұмыс істеу. Студенттерге АИВ-инфекция сипаттамасымен оқиғалық есептер таралады.

«25 жастағы әйел клиникалық көрсетілімдер (ЖЖБИ симптомдар) бойынша АИВ-ке зерттелді, АИВ-инфекция диагноз қойылды. Әйел өз бетімен есірткелерді қабылдауды мойындамайды, бірақ ИЕҚ жыныс серіктесі бар, онымен некеде тұрғанынды 4 жыл болды, одан 2 жастағы қыз бар». Сіздің эпидемияға қарсы шаралардын жоспары қандай болады?

Бақылау сұрақтары(10 минут)

1. Медициналық көмек көрсетуінде АИВ алдын алуында жұқпалы бақылаудын рөлін айту.

2. Әлемде, аймақта, мемлекетте АИВ эпидемияның қозғалыс күштерді атау.

3. АИВ жұғу жоғары қауіпімен әртүрлі халық топтарда қауіп факторларды атау.

4. АИВ зерттеуіне эпидемиологиялық көрсетілімдерді атау.

 

2 САБАҚ

АИВ-ке тест жүргізген кезде кеңес жүргізуінің қағидалары

2.1 Кеңес жүргізу, кеңесші дегеніміз не?Ақпаратты блок (50 минут)

Кеңес жүргізуі диалог ретінде сипатталады, диалогтын кезінде клиент өз бетімен, саналы, жауапты шешімдерді қабылдау үшін кеңесші оған жағдайларды жасайды.

Кеңес үдерісінде кеңесші клиенттің қажеттіліктерін анықтайды және оларды жүзеге асыру үшін ең жақсы шешімдерді табуға оған көмектеседі. Клиенттің тұлғасына, оның өмірге көзқарасына, құндылықтарға және ұмтылдыруларға сый көрсетуімен кеңесші оған психологиялық қолдауды білдіреді.

 

 

Кеңес жүргізуіне кіреді:		Кеңес жүргізуіне кірмейді:
· Мақсатқа бағдарланған әңгіме; · Клиентті мұқият тындау; · Әңгімені айтуға клиентке көмектесу; · Дәлелденген ақпаратты ұсыну; · Ақпаратты шешімді қабылдауға көмектесу; · Клиентке оның қатаң жақтарды анықтауға және дамуға көмектесу; · Өмірге позитивті қарауға көмектесу.		· кеңестер; · клиент үшін шешімдерді қабылдау; · клиенттің қылықтарын сынау; · клиентті тергеу; · клиентті кінәлау; · қсиеттер және уағыздар; · мүмкінсіз емесдігіне уәде беру; · өз пікірлерді клиентке зорлап міндеттеу; · клиентпен таласу.

 

 

Тиімді кеңесші	Кеңесшінің икемділігі	Клиентпен әрекеттесуінде
· Адамдарға сый білдіреді; · Тындауды біледі; · Көңіл аударады; · Шындықты және сенімді білдіреді; · Қажетті ақпараты бар; · Шыдамдылықты көрсетеді; · Өз қызметтің шектеулерін біледі; · Қай жерге және кімге көмек сұрау баруға біледі; · Өз сезімдерді, құндылықтарды және пікірлерді нақты сезеді; · Объективті болып қалады; · Өз-өзіне сенімді.	· Клиентке себептерді анықтауға және олардын маңызын орнатуға көмектесу; · Клиентке эмоционалдық қолдауды білдіру; · Клиентке өмірдегі альтернативаларды түсінуге көмектесу және шешімді қабылдауда оны қолдау; · Клиентте өз бетімен себептерді шешуге дағдыларды даму; · Барлық қажетті және дәлелденген жетілімді түрде ақпаратты ұсыну; · Клиентке қолдауының және ресурстардын басқа жетілімді түпнұсқаларды анықтауға көмектесу; · Құпиялықты сақтау; · Қажетті құжаттарды жасау және сақтау.	· Клиенттерге сый көрсетініз ; · Сіз кеңес ретінде рөльді анықтаныз; · Нейтралитетті сақтаныз және жағалас кезінде ешкімнің жағын алманыз; · Таныс туыстармен жұмыс істеменіз; · Кеңестің сеансы жүргенде уақыт шектеулерді құрыныз. Сонымен сізде қанша уақыт бар екнін клиент біледі; · Клиентте сізден тәуелдік сезімді дамуға қарсы шығыныз. · Сіздің міндетініз – оған өз бетімен мәселелерді шешуге көмектесу.

 

Клиентпен мен кеңесшінің арасында сенімділікті құратын орталық мәселе – ол құпиялықболып табылады. Егер сіз кеңесші болсаныз, онда:

· әрқашан құпиялық мәселені әр жаңа клиетпен талқыланыз. Алынған ақпарат үшінші адамдарға ұсынылмайды, айрықша түрінде тек заң шығаруымен қарастырылған ерекше жағдайлар болу мүмкін деп клиентке түсіндірініз;

· кейбір кезде алынған ақпаратпен клиентке отбасыдағы мүшелермен және ол үшін басқа маңызды адамдармен бөлісуге қажеттілегін түсіндірініз. Бірақ ол тек қана клиентке көмектескен кезде және оның шешімі бойынша жасалынады;

· сапалы көмекті ұсыну мақсатымен науқастан алынған ақпаратты сізге басқа мамандармен талқылау керек екенін клиентке түсіндірініз. Қандай оқиға болмасын бәрібір маман команданын шектелуінен ақпарат шықпайды. Кейбір оқиғаларда клиенттің шешімдері немесе қылықтары оның өз өміріне немесе басқа адамдардын өміріне зиян келтіру мүмкін деп маман ойлана бастайды. Болашақты іс-әрекеттер жөнінде осы жағдайда маман мен клиент бір келісімге келуге тырысады. Егер жағдай адамның өміріне тиісті болса онда маман құпиялықты бұзып өз шешімді қабылдайды. Егер сіз белгілі жағдайларда не істеу крек екенінді білмесеніз онда тәжірибелі кеңесшіге бараныз.

Кеңес жүргізуіне арналған жағдай.Кеңес жүретін жағдайға назар аударыныз.Егер сізде жеке кабинетініз болса онда келесі түрімен оны дайынданыз:

· сізге ешкім кедергі жасамайды деп айналаға қараныз. Телефонды, радионы мен компьютерді өшіріп тастаныз;

· орындықтарды 90 градус бұрышымен ыңғайлы жерге қойыныз. Отырған кезде сіздің және клиенттің арасында үстел болмау керек;

· сізге ешкім кедергі жасамасын деп есікке тақтайша іліп қойыныз.

Егер кеңес аурухананың палатасында немесе клиенттің үйінде және т.б. жерлерде жүрсе онда келесіге назар аударыныз:

· клиентпен кедергісіз әңгімелесу үшін ыңғайлы жерді табыныз;

· әңгіменің құпиялығын қамтамасыздандырыныз. Сіздің әңгімеңізді ешкім тындамау немесе көрмеу керек;

· өз және науқас жөнінде қауіпсіздігін қамтамасыздандыру керексіз. Кейбір адамдар өз жеке мәселелер айтқанда қауіпқа ұшырады (мысалы, отбасыдағы зорлық туралы оқиғалар). Нәтижеде сіз немесе сіздің клиентініз зардап шекпеуіне жауаптысыз.

Жеке құндылықтар мен сендірулер.

Кеңесшінің пікірлері мен сендірулері клиентпен сенімді қатынастарды орнатуға көмектеседі. Кеңесші діни, өмір стилі (мысалы, есірткелерді қабылдауы немесе төлем ақыға секспен айналасуы), сексуалды тиістілігі және аборт, АИВ-статусты ашуы, жүктілік мен емшекпен емізу сияқты шетін мәселелер бойынша белгілі бір жайғасымды ұстау мүмкін. Кеңесші өз пікірлерді сақтауға құқығы бар, бірақ маман ретінде ол өз клиенттерді дискриминацияға ұшырмау керек, өйткені оның өмір туралы ұсыныстар науқастын құндылықтардан мен сендірулерден айрықша болу мүмкін. Өз сендірулермен кеңес жүргізу үдерісіне кедергі жасамау керек. Егер кеңесші белгілі науқасқа сапалы көмекті көрсете алмаса онда ол басқа маманға жіберу керек.

 

2.2 Талқылауға арналған сұрақ(15 минут)

АИВ-статусты білуінде қандай артықшылар бар? Өз клиент, оның айналау, қоғам жөнінде артықшыларды топтастырыныз.

2.3 Ерікті кеңес жүргізуінің және тесттілеудің артықшылары мен қағидалары.Ақпаратты блок (50 минут)

АИВ-статус туралы білмеуі бөлек адамдар және жалпы қоғам үшін маңызды мәселе болып табылады. Ерікті кеңес жүргізуі және тесттілеу (ЕКТ) қажетті емге, күтімге және қолдауға дер кезінде жасалған қол жетілімдігіне мүмкіндігін қамтамасыздандырады; аурудын соңғы сатыларда АИВ бойынша медициналық көмек алуына келген адамдарда АИВ-инфекция ерте сатыда анықталған және медициналық көмегіне бірінші рет келген адамдарға қарағанда аурудын мен өлім-жітімнің жоғары деңгейлері анықталынады. ЕКТ үлкен маңызы бар және АИВ-инфекцияның біріншілік және екіншілік алдын алуына қарағанда да әсері көп. Сапалы ЕКТ жүрісінде АИВ жоғары жұғу қауіпімен байланысқан тәртіптің қажеттіліксіздігі және АИВ жұғуды жою үшін алдын алу шараларды қолдануы түсіндіріледі. Өз статусты білетін АИВ-оң нәтижелі адамдар инелік есірткелерді қабылдайтын өз серіктестерге және жыныс серіктестерге АИВ таралуын төмендететін шараларды ұсыну мүмкін. Осы емде барлық мұқтаж ететін адамдарға үшін антиретровирустік емге қол жетілімдігімен АИВ-инфекция алдын алу үшін белгіленген деректің маңызы көп, өйткені АРЕ қабылдауы науқастағы вирустік жүктемені төмендетуге және қоғамдастық арасында айналып жүретін вирустің саның төмендетеді. Өз АИВ-оң нәтижелі статусты білген жүкті әйел балаға АИВ таралуын жою бойынша шараларды жүргізу.