КІРІСПЕ
Соңғы кезде медициналық қызметкерлер арасында ең қауіпті әсер тиетін халық туралы жағымсыз қабылдау, түсінбеу мен ескішілдіктер дамыған және жалпы қарағанда АИВ/ЖИТС, гепатит пен ішінара туберкулез туралы негізгі білім жетіспейді, сонымен қатар алдынғы қатардағы тәжірибе саласында ем қабылдау ұстамдылықты жоғарлату үшін білімі (халықаралық тәжірибе) жоқ. Сондықтан қауіпті топтардын арасындағы инфицирленген адамдар тестілеу және қаралу үшін БМСК бармайды сонымен қатар мемлекеттегі денсаулық саласының жалпы оқиғаға зиян келтіреді. ТБ/АИВ/СВГ инфицирленген адамдардың сапалық күтуің күшейту үшін осы курс салым енгізеді деп білдіреді.
Осы курста «ең қауіпті әсер тиетін халық» терминмен қатар «күдікті топтар» немесе «әлеуметтік қауіпті топтар» терминдер қолданылады.
Курс болашақ денсаулық сақтау қызметкерлерге/медицина университеттегі мейірбике ісі бөлімінің 4 курс студенттерге арналған.
Курстың мақсаты
1. ЕҚӘХ сапалы күтуінің негізгі концепциялармен танысу.
2. Шоғырланғанмен, клиентке бағдарланғанмен және адам құқығында негізделген (ко)инфицирленген адамдардың күтуімен танысу.
3. Коммуникативті дағдылардың дамуы, ауру оқиғалардың анықтау, науқастың қатынастарды зерттеу, науқастар туралы ақпаратты жинау, команданың мультитәртіпті жұмыс.
Курс 5 модульден (11 кредиттен) құрастырылған:
1 модуль. Ең қауіпті әсерге жататын халықтың денсаулығын қорғау – 3 кредит.
2 модуль. Ең қауіпті әсерге жататын халықпен жұмыс істегенде қолданылатын байланыс жолдары – 1 кредит.
3 модуль. Психобелсенді заттектерден тәуелділік– 1 кредит.
4 модуль. Жұқпалы ауруларды (АИВ-инфекцияны, С вирусты гепатитті және туберкулезді) жүргізүдің мейірбике процессі – 3 кредит.
5 модуль. Ең қауіпті әсерге жататын халықпен жұмыс істеген кезде (АИВ, С гепатит және тәуелді аурулар) өзгешелікті тәсілдемелері мен байланыс жолдардын әдістері – 3 кредит.
1 кредит 45 академиялық сағаттан құрастырылған, соның ішінде:
· 15 қатынасты сағат;
· 7 сағат оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар;
· 23 сағат студенттің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар.
Әр модульде бар:
Талқылауға арналған сұрақтар – талқылауды білдіретін сұрақтар немесе тақырып, өз ойынды немесе топтың ойын жеткізу. Егер дәлелдер мен пікірлер болса онда талқылау сындарлы өзгешілікпен болады.
Ақпаратты блок–теоретикалық мәлімет тәжірибелік сабақтарда, дәрістерде, мини-дәрістерде қолданылатын.
Тәжірибелік сабақтар: жұпта жұмыс істеу, оқытушының басқаруымен жүргізілетін өзіндік жұмысына арналған шығармашылық тапсырмалар, кіші топтарда жұмыс істеу, рөлдік ойындар, топта талқылау, муляждарды, манекендерді, фантомдарды қолдауымен дағдыларға оқыту, оқытушының бақылаумен науқаспен жұмыс істеу, дәрігерлердің және медициналық қызметкерлердің науқастармен әңгімелесуіне қатысу.
Тәжірибелік мысалдар – Қазақстанда, ұлттық және халықаралық сарапшылар үздік тәжірибеде жұмыс тиімділігін көрсеткен халықаралық Үкіметтік емес ұйымдардын/ұйымдардын мәліметтерін сипаттау мен талқылау.
Оқиғалық есептер, жаттығулар – тәжірибелік-бағдарланған тапсырма. Бір жағынан студент тапсырманы шешу үшін өз білімдерді, икемділіктерді және дағдыларды қолданады, екінші жағынан – зерттеу-тәжірибелік іс-әрекеттер жасағанда өзіне жаңадан білім ашады, қосымша икемділіктерді мен дағдыларды алады.
Оқиғалық есептің қисыны келесі түрде құрастырылған: танысу – түсіну – қолдану – талдау – синтез – бағалау.
Оқиғалық есептер әртүрлі болу мүмкін. Мысалы, бағдарламалық мазмұны негізіндегі бөлімдер мен әдістемелік нұсқаларды жүзеге асыру бойынша есеп құруы мүмкін. Мүмкін тәжірибелік-бағдарланған есепті құрастыру үшін студенттерден ғылыми тәжірибесі мен қолданбалы іс-әрекеттер болуы қажет. Бұл есептер ақиқат өмірден алынған және білімдерді, икемділіктерді, дағдыларды қолдану үшін есептер жасалған.
Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар– оқытушы қатынасымен орындалатын тапсырмалар, өткен тәжірибелік сабақтардың тақырып бойынша бөлек сұрақтарды терең оқу, тәжірибелік сабақтарға кірмеген бағдарлама бойынша тақырыптарды өз бетімен оқуы, баяндамаларды дайындау және қорғау, кіші топтарда жұмыс істеу, іскерлік ойындарды жүргізу, орындалған жеке және топтағы тапсырма нәтижелерің талқылау, тест тапсырмаларды орындау, оқиғалық есептерді шешу, пікір-сайысты жүргізу, мультимедийлы базадағы мәліметтермен, компьютердегі модельдермен және бағдарламалармен жұмыс істеу, сұрақтар бойынша оқытушыдан кеңес алу.
Студенттің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар: әдебиетпен, электронды тасымалдаушылардағы оқу және ғылыми мәліметтермен жұмыс істеу, презентацияларды мен тақырыптық баяндамаларды дайындау.
Тест немесе бақылау тапсырмалар– пән бойынша білімдерді, икемділіктерді, дағдыларды бағалау үшін мәліметтер.
Оқу және оқыту әдістері: теориялық мәліметті талқылау; оқу әдебиетпен жұмыс істеу, тапсырмаларды орындау (сұраққа жазбаша жауап беру, және т.б.); тесттілеу; ауызша сұрау, интерактивтік оқу әдістері.
Жабдық және жарақтандыру: оқу бөлімдер, компьютерлер, ноутбуктар, мультимедийлі жүйелер, флип-чарттар.
| 1 МОДУЛЬ |
ЕҢ ҚАУІПТІ ӘСЕР ТИЕТІН ХАЛЫҚТЫҢ ДЕНСАУЛЫҒЫН ҚОРҒАУ